چرا زنان نمی‌توانند گواهینامه موتور بگیرند؟ / بررسی موانع قانونی در صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان!

به گزارش خبرنگار رکنا: زنان ایرانی علیرغم تلاش‌های گسترده و درخواست‌های مکرر، همچنان از حق دریافت گواهینامه موتورسیکلت محروم هستند. این در حالی است که قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران بر اصل برابری زن و مرد تأکید دارد و بسیاری از زنان، به ویژه در مناطق روستایی و شهری، به این وسیله نقلیه برای تسهیل در انجام امور روزمره نیازمند هستند.

ماده ۲۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی، اصلی‌ترین مانع قانونی برای صدور گواهینامه موتورسیکلت زنان است. این ماده، صدور این نوع گواهینامه را صرفاً برای مردان در نظر گرفته است. این محدودیت قانونی، با انتقادهای بسیاری از سوی فعالان حقوق زنان و حقوق‌دانان مواجه شده است.

استدلال‌های موافقان صدور گواهینامه موتورسیکلت برای زنان بسیار روشن است. آن‌ها بر اصل برابری زن و مرد در قانون اساسی، نیاز روزمره بسیاری از زنان به موتورسیکلت، و حق آزادی حرکت زنان تأکید دارند. با این حال، نگرش‌های سنتی و برخی تفسیرهای محافظه‌کارانه از قوانین، همچنان مانعی جدی بر سر راه تحقق این حق اساسی زنان است.

فعالین حقوق زنان در طول سال‌های گذشته تلاش‌های بسیاری برای تغییر این وضعیت انجام داده‌اند. آن‌ها با برگزاری کمپین‌های رسانه‌ای، دادخواهی و اعتراضات مسالمت‌آمیز، به دنبال جلب توجه افکار عمومی و مسئولین به این موضوع بوده‌اند. با این حال، تاکنون نتیجه‌ای مطلوب حاصل نشده است.

تداوم این تبعیض جنسیتی، علاوه بر نقض حقوق اساسی زنان، به مشکلات اجتماعی و اقتصادی نیز دامن می‌زند. بسیاری از زنان در مناطق روستایی و حاشیه‌ای شهرها، به دلیل نبود دسترسی به وسایل حمل و نقل عمومی مناسب، مجبور هستند از موتورسیکلت برای رفت و آمد و انجام کارهای روزمره استفاده کنند. محرومیت از این حق، زندگی آن‌ها را با دشواری‌های بیشتری مواجه می‌کند.

ابراهیم ایوبی/ وکیل دادگستری

انتظار می‌رود که مسئولین مربوطه، به ویژه نمایندگان مجلس شورای اسلامی، با جدیت به این موضوع پرداخته و برای اصلاح قانون و رفع این تبعیض اقدامات لازم را انجام دهند. تصویب قانونی که به زنان اجازه دهد تا بتوانند به راحتی گواهینامه موتورسیکلت دریافت کنند، گامی مهم در جهت تحقق برابری جنسیتی و بهبود وضعیت زندگی زنان در ایران خواهد بود.

نظر پلیس راهور فراجا در خصوص صدور گواهینامه موتورسیکلت بانوان : تصمیم گیری در خصوص صدور گواهینامه موتور برای بانوان در حیطه وظایف پلیس راهور نیست

سردار سید تیمور حسینی رئیس پلیس راهور در این خصوص اظهارداشت: پلیس راهور مشکلی با این موضوع ندارد و برای تحقق این مهم باید در مجلس قانون اصلاح و تصویب شده و به پلیس راهور ابلاغ شود.

رئیس پلیس راهور افزود: چندین بار اعلام شده که این موضوع از حیطه تصمیم گیری پلیس راهور خارج است و مستقیما به دولت و مجلس باز می گردد.

وی خاطرنشان کرد: هر تصمیمی که دولت و مجلس اتخاذ کنند پلیس بعنوان اجرا کننده قانون به آن عمل خواهد کرد.

توضیحات وزارت کشور در خصوص صدور گواهینامه موتورسیکلت برای بانوان

وزارت کشور در پاسخ به درخواست یک کاربر سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات مبنی بر اعلام هرگونه مصوبه مبنی بر ممنوعیت استفاده بانوان از موتورسیکلت اعلام کرد؛ در قانون برای صدور گواهینامه بانوان تکلیفی وضع نشده است.

متن کامل وزارت کشور که در سامانه انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات منتشر شده به این شرح است: "به استناد تبصره ماده ۲۰ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی (مصوب ۲۴/۱۲/۱۳۸۹ مجلس شورای اسلامی) صدور گواهینامه رانندگی موتورسیکلت برای مردان برعهده فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران بوده و در قانون برای صدور گواهینامه بانوان تکلیفی وضع نشده است. مضافاً اینکه به موجب ماده ۲۶ آیین‌نامه راهنمایی و رانندگی (مصوب ۱۸/۰۳/۱۳۸۳ هیئت وزیران) رانندگی با هر نوع وسیله نقلیه موتوری زمینی مستلزم داشتن گواهینامه متناسب رانندگی با آن وسیله نقلیه است. همچنین برابر ماده ۷۱۸ قانون مجازات اسلامی، رانندگی بدون داشتن گواهینامه مجاز از مصادیق جرم شناخته شده و در بخش تعزیرات، برای آن مجازات حبس، محرومیت از رانندگی و جریمه نقدی پیش‌بینی شده است. "

این توضیحات در حالی اعلام شده که رانندگی موتورسیکلت در قانون عموماً برای آقایان تعریف شده و پلیس راهنمایی و رانندگی از صدور گواهینامه رانندگی موتورسیکلت به بانوان به دلیل نداشتن تکلیف قانونی و سکوت قانون در این خصوص خودداری می‌کند. با این حال طی سال‌های اخیر و با پیشرفت تکنولوژی ساخت موتورسیکلت و تولید دستگاه‌های سبک با کاربری آسان و اتوماتیک، استفاده بانوان از موتورسیکلت‌ها رشد داشته که باید نسبت به آن فکر عاجلی صورت بگیرد.

مجلس آماده بررسی طرح صدور گواهینامه موتور برای خانم‌ها است

رحمت‌الله نوروزی، نماینده مردم علی‌آباد کتول  و نایب رئیس دوم کمیسیون در خصوص صدور گواهینامه موتور برای بانوان،  نیز گفته است: تا کنون بحثی در این خصوص در مجلس مطرح نشده است.

وی با بیان اینکه باید از طریق دولت این موضوع پیشنهاد شود و لایحه ارائه کنند، افزود: پس از دریافت لایحه از سوی دولت ، مجلس در خصوص آن به بحث و گفت‌وگو می پردازد.

نایب رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: اگر بانوان پوشش داشته باشند، انجام اینکار مشکل شرعی ندارد.

نوروزی با عنوان اینکه اکنون برخی از بانوان از موتور استفاده می کنند، تصریح کرد: اگر در حین رانندگی با موتور دچار حادثه شوند در بحث بیمه با مشکل روبرو می شوند.

وی عنوان کرد: در جایی ندیده ام که صدور گواهی موتور برای بانوان خلاف شرع و یا قانون باشد.