ماجرای مرد فداکاری که به نجات یافتگان از مواد افیونی شغل می دهد + فیلم

اعتماد به یک فرد با سابقه اعتیاد در وهله نخست با سطح بالایی از خطرپذیری معادل است. برای اعتماد به فردی که خودش را به ویرانی کشیده و حتی خانواده نیز از او قطع امید کرده‌اند، چه دلیل و نقطه اتکایی می‌توان یافت؟ و به فرض که بتوان چیزی یافت، چطور می توان او را در فضای پر تلاطمی چون محیط کسب و کار وارد کرد؟!

مبارزه اصولی با بلای اعتیاد نیازمند شکل گیری یک زنجیره هماهنگ و مکمل از تدابیر سلبی و ایجابی است. مدت هاست که همگان می دانند صورت مساله ریشه کنی اعتیاد را دیگر نمی توان در مبارزه با قاچاق عمده و خرد مواد مخدر خلاصه کرد. در کنار این مهم اقدامات دیگری هم حائز اهمیت است، وگرنه همه تلاش ها ابتر می ماند. علاوه بر مبارزه با قاچاق، بازپروری معتادان هم بسیار مهم است اما این کارزار حتی در این نقطه هم تمام نمی‌شود.

پذیرش دوباره نجات یافتگان از چنگ اعتیاد در جامعه یکی از مهمترین حلقه های این زنجیره است. در غیر این صورت چرخه مبارزه ناتمام مانده و فرد در حالت طرد شدگی از جامعه پناهگاهی جز بازگشت مجدد به اعتیاد پیدا نمی‌کند.

یکی از مهمترین مشکلات افراد ترک کرده، ناتوانی در یافتن شغل است. در واقع بسیاری از معتادان پس از ترک اگر شغل آبرومندی پیدا کنند به راحتی می‌توانند از نو در خانواده و اجتماع پذیرفته شوند و فرصتی دوباره برای زندگی عادی بیابند. مجموعه های حاکمیتی در این مرحله از مبارزه با اعتیاد، دچار تناقضی شگرف هستند. از یک سو در سطح گفتار کارآفرینان در بخش خصوصی را دعوت می کنند تا از افرادی را که ترک کرده اند، به کار بگیرند اما خود حاضر نیستند، در این زمینه قدمی عملی بردارند و همواره مشاغل دولتی یا حتی شبه دولتی را مشروط به نداشتن سابقه اعتیاد می‌کنند.

در شرایطی که دستگاه های مسئول حاضر نیستند در این مسیر عملا اقدام کنند، کارآفرین های مسئولیت پذیری در گوشه و کنار پیدا می شوند که سختی های این جوالدوز را با آغوش باز و داوطلبانه بپذیرند.

علی حاجی باقری وکیل پایه یک دادگستری و کارشناس ارشد حقوق جزا و جرم شناسی است. او در عین حال در شهر قم صاحب یک کارخانه صنایع چوب است که در آن بیشتر نیروهای شاغل را افرادی تشکیل می دهند که سابقه اعتیاد داشته و حالا پاک شده‌اند.

او در این باره گفت: «از سال ۱۳۸۹ در کارخانه با همکاری سازمان زندان ها، زندانیان رای باز را به کار می‌گرفتیم. افرادی که دارای رای زندان بند باز هستند، می توانند روزها را بیرون از زندان سپری کنند، اما باید شب ها را در زندان بگذرانند. این زندانی ها روزها در کارخانه کار می‌کردند و حقوق کامل می گرفتند. من بعد از مدتی با ستاد مبارزه با مواد مخدر قم آشنا شدم؛ جایی که تلاش می‌کردند برای افرادی که اعتیاد را ترک کرده اند، شغلی پیدا کنند.»

حاجی باقری افزود: «هرکاری سختی های خودش را دارد. کسانی که ترک کرده اند روحیه آسیب پذیری دارند و خیلی هایشان از خانواده طرد شده‌اند. این افراد به لحاظ جسمی هم بعد از ترک اعتیاد بسیار نحیف می‌شوند و از آنجایی که غالبا از خانواده های ضعیف هستند، به طور جد مشکل تغذیه دارند. ما اما به گذشته آن ها نگاه نمی کنیم و میزان را حال فعلی شان می دانیم. بدون اینکه از همان روز نخست انتظارات یک کارگر عادی را از آن ها داشته باشیم، قرارداد می بندیم. البته در اصل با کس دیگری قرارداد می بندیم و معامله می‌کنیم.»

اعتماد به یک فرد با سابقه اعتیاد در وهله نخست با سطح بالایی از خطرپذیری معادل است. برای اعتماد به فردی که خودش را به ویرانی کشیده و حتی خانواده نیز از او قطع امید کرده اند، چه دلیل و نقطه اتکایی می توان یافت؟! و به فرض که بتوان چیزی یافت، چطور می توان او را در فضای پر تلاطمی چون محیط کسب و کار وارد کرد؟!

این خلاء را شاید جز احساس مسئولیت پذیری در قبال جامعه و نیز اعتماد به خدا نتواند بپوشاند. در حال حاضر در کارخانه علی حاجی باقری ۳۰ نفر مشغول به کار هستند که ۲۰ نفرشان قبلا سابقه اعتیاد داشتند. او برای یافتن کارگرهای جدید سراغ ستاد مبارزه با مواد مخدر قم می رود تا افراد ترک کرده و مورد تایید را به او معرفی کنند.

یکی از آن ها محمد علی عزیزی است. او از ۱۸ سالگی آلوده به اعتیاد شد و این بلا تا ۱۳ سال بعد هم گریبانگیرش بود. محمد علی حتی دیگر در عکس های خانوادگی هم جایی نداشت و همه از او قطع امید کرده بودند. اما بالاخره تصمیم گرفت سرنوشت دیگری برای خود و خانواده اش رقم بزند. سرانجام خودش را به کمپ ترک اعتیاد معرفی کرد.

در روزهایی که سم از بدنش خارج می شد قاطی رنج ها و آلامش حتما هزاران بار از خود پرسیده بود که بعد از این چه می شود؟! آیا دوباره جایی برای من در خانواده باز می شود؟! چه کسی به من شغل می دهد؟! او نمی دانست که اشتغال در کارخانه صنایع چوب یک وکیل دادگستری روزی اش خواهد شد.

حالا محمد علی در کنار ۱۹ نفر دیگر که روزگاری مثل خودش را سپری کرده اند، مشغول کار است و به مرور از یک کارگر ساده به کارگری ماهر تبدیل می شود. به کارگیری افرادی با سابقه اعتیاد هرگز کارآمدی گروه صنعتی داد را کاهش نداده است. آن ها از خام فروشی محصولات چوب به نقطه ای رسیده اند که می توانند انواع مبلمان را با استانداردهای روز جهانی تولید کنند.

محمد علی عزیزی حالا در حاشیه شهر قم زندگی را با همسرش از سر گرفته و دوباره در خانواده برای خود جا باز کرده است. خودش می گوید: «همه این ها به برکت شغلی است که دارم. اگر آقای حاجی باقری به من اعتماد نمی کرد، شاید دوباره خطا می کردم و هرگز به زندگی عادی بر نمی گشتم.» او به ما یادآوری می کند که چقدر برای ازدواج با دختر خاله اش زحمت کشیده و دیگر حاضر نیست این زندگی را به خطر بیاندازد.

علی حاجی باقری درباره امکان بسط فرهنگ به کارگیری افراد ترک کرده توسط کارآفرینان، می گوید: «تا زمانی که دولت خودش در این رابطه مسئولیت پذیر نباشد، نمی توان از بخش خصوصی توقع چندانی داشت. دولت ترجیح می دهد که مثلا بگوید هرکس اعتیادش را ترک کند، به او ۲۰ میلیون تومان وام خوداشتغالی می دهم. خوب سرنوشت این قبیل طرح ها که از ابتدا معلوم است. باید نگاه دولت به افراد پاک شده از اعتیاد تغییر کند و حال فعلی آن ها را در نظر بگیرد. در این صورت بخش خصوصی هم به مرور وارد عمل می شود.

برای جلوگیری از اعتیاد مجدد این قشر راهی جز دادن شغل آبرومند به آن ها وجود ندارد. طی این سال ها تعداد زیادی کارگر با سابقه اعتیاد را به محض خروج از کمپ به کار گیری کردیم که در این میان کمتر از ۵ درصدشان دوباره گرفتار اعتیاد شدند.»برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.