علت عدم همکاری بانکهای جهان با ایران چیست؟
رکنا: بررسی‌ها نشان می‌دهد، بانکهای بزرگ دنیا که با ایران همکاری نمی‌کنند، بیش از آنکه نگران نپیوستن ایران به FATF باشند، از جریمه‌های هنگفت تحریم امریکا علیه ایران هراس دارند.
به گزارش رکنا، گروه ویژه اقدام مالی (FATF) از فوریه ۲۰۰۹، کشورمان را به بهانه عدم کارآمدی در رژیم مبارزه با پولشوئی و تامین مالی تروریسم در لیست اقدامات مقابله‌ای خود قرار داده است. کشورهایی در این لیست قرار می‌گیرند که از دیدگاه FATF خطر بالای پولشویی و تامین مالی تروریسم در نظام بانکی آنها وجود دارد و باید علیه آن اقدامات متقابل موثر انجام شود.
این در حالی بود که همکاری ایران با FATF از سال ۱۳۸۶ (۲۰۰۷) آغاز شده و در این سال، قانون مبارزه با پولشویی در مجلس به تصویب رسیده بود. تصویب قانون مبارزه با تامین مالی تروریسم در ایران هم یکی دیگر از درخواست‌های این گروه از ایران بود که اواسط بهمن ماه ۹۴ در مجلس تصویب شد.
بنا به گزارش تسنیم، پس از برطرف نشدن مشکلات بانکی کشورمان در نتیجه اجرایی شدن برجام در اواخر دی ماه ۹۴، برخی مسئولان دولتی علت عدم همکاری بانکهای خارجی با ایران را قرار داشتن نام کشورمان در لیست اقدام مقابله‌ای FATF اعلام کردند. بر مبنای همین تحلیل و با هدف برطرف شدن موانع همکاری بانکهای خارجی با ایران در شرایط پسابرجام، ایران از اواخر سال ۹۴ روابط خود با این نهاد بین‌المللی را گسترش داد و «برنامه اقدام» پیشنهادی FATF را با تعهد سطح بالای سیاسی توسط وزیر امور اقتصادی و دارایی وقت پذیرفت. این تعهد از سوی طیب نیا، به صورت غیرقانونی و بدون اجازه و اطلاع مجلس شورای اسلامی داده شد. در نتیجه، گروه ویژه اقدام مالی(FATF) در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۶ (اوایل تیرماه ۹۵) با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد ایران به مدت ۱۲ ماه از لیست اقدام مقابله‌ای تعلیق شده است.
به دلیل کارکرد مفاد برنامه اقدام FATF در راستای افزایش اثرگذاری تحریم ها، بحث و جدلهای فراوانی پیرامون اجرای کامل برنامه اقدام FATF و مخصوصا تصویب کنوانسیون‌های پالرمو و CFT در کشور صورت گرفت. به دلیل ضرب الاجل FATF به ایران برای تصویب این دو کنوانسیون، در روزهای اخیر حامیان تلاش گسترده ی رسانه‌ای را برای پیشبرد لوایح استعماری FATF در وقت اضافه آغاز کرده‌اند.
تحریمها یا استانداردهای FATF؛ کدام یک برای بانکهای خارجی مهم است؟
حامیان FATF اصرار دارند استانداردهای نهاد بین الدولی FATF را تعهدات بین‌المللی و تحریمهای ثانویه بانکی امریکا را اقدامات یکجانبه و زورمندانه دولت این کشور عنوان کنند، لازم است بررسی شود که بانکهای کشورهای مختلف در تعامل با ایران چقدر خود را به قوانین تحریمی امریکا و چقدر به استانداردهای FATF ملزم می دانند؟
برای پاسخ به این سوال می‌توان میزان جریمه‌هایی که بانک‌ها بابت موضوع پولشوئی و بابت نقض تحریم، شده اند، را بایکدیگر مقایسه نمود. جریمه هایی که بانک‌ها بابت عدم رعایت مسائل تحریمی متقبل شده اند، بسیار بیشتر از جریمه‌هایی است که به دلیل مبارزه ناموثر با پولشوئی داشته‌اند. بنابراین خاصیت بازدارندگی جریمه‌های تحریمی سبب می‌شود که بانک‌ها اهتمام بیشتری به مسائل تحریمی داشته باشند.
در سالهای اخیر بیشترین جریمه‌ای که ۵ بانک مهم در جهان به دلیل پولشویی پرداخت کرده‌اند، بین دو عدد ۴ میلیون دلار و ۶۲۹ میلیون دلار است. اما بیشترین جریمه‌ای که ۵ بانک مهم در جهان به دلیل نقض تحریمهای امریکا پرداخت کرده‌اند، بین دو عدد ۱.۹ میلیارد و ۸.۹ میلیارد دلار است.
بنابراین جرائم بانکهای جهان در زمینه تحریمهای امریکا با رقم‌های میلیارد دلار تعیین شده است اما جرائم این بانک‌ها در زمینه پولشویی و عدم رعایت استانداردهای FATF با رقم‌های میلیون دلار تعیین شده است و این مقایسه نشان می‌دهد که هراس بانکهای خارجی از تحریمهای امریکا به شدت بیشتر از هراس آنها از FATF است.
بعد از حدود سه سال از اجرای برنامه اقدام FATF و تعلیق ایران از لیست اقدامات مقابله ای، وضعیت واقعی ما در عرصه اقتصادی و همکاری بانکی، علی‌القاعده باید بهتر می‌شد؛ اما مشاهده می‌کنیم بانکهای چینی، ترکیه‌ای و صرافی‌های اماراتی که قبلا با ما همکاری می‌کردند، امروز همکاری خود را با ما محدود کرده اند.
بنابراین لزوما همکاری با FATF منجر به بهتر شدن وضعیت همکاری بانکهای خارجی نمی‌شود و مسئله اصلی عدم همکاری بانکهای خارجی با ایران، لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی نیست، بلکه ساختار تحریمهای فراسرزمینی امریکا و جریمه‌های سنگین این کشور باعث عدم همکاری بانک‌ها با ایران می‌شود.
ارسال نظر