تغذیه مناسب؛ قبل و بعد از دریافت واکسن کرونا

تزریق عمومی واکسن کرونا مهمترین راهکار ریشه کن کردن این ویروس محسوب می شود. تا کنون 9 میلیون و 674 هزار و 121 دُز واکسن کرونا به ایرانیان تزریق شده است. این در حالی است که تا امروز 13 میلیون و 252 هزار و 600 دُز واکسن کرونا وارد کشور شده و البته بیش از 300 هزار دُز واکسن برکت نیز در چرخه واکسیناسیون عمومی مصرف شده است. تا دیروز 7 میلیون و 339 هزار و 804 نفر در کشورمان معادل 8.8 درصد جمعیت کشور دُز اول واکسن کرونا را دریافت کرده اند و دُز دوم واکسن کرونا نیز تنها به 2 میلیون و 334 هزار و 317 دُز معادل 2.8 درصد جمعیت کشور تزریق شده است.

به گزارش رکنا و بنابر اعلام دفتر بهبود تغذیه جامعه وزارت بهداشت، در وهله اول مصرف فست فودها، غذاهای چرب، سنگین و پرنمک و تنقلات شور و نوشیدنی‌های خیلی شیرین موجب تضعیف سیستم ایمنی می‌شود و زمینه را برای ابتلا به بیماری‌ها از جمله کووید ۱۹ فراهم می‌کند بنابراین همواره باید از مصرف بی رویه آن‌ها اجتناب شود همچنین توصیه می شود به منظور عملکرد بهتر سیستم ایمنی بدن، قبل و پس از واکسیناسیون از مصرف این گونه غذاها خودداری کنید.

دوم، از مصرف روغن های نباتی جامد و نیمه جامد، روغن ها و چربی های حیوانی به دلیل تحریک و ایجاد التهاب پرهیز کنید.

راهکارهای تغذیه‌ای برای مقابله با برخی عوارض احتمالی ناشی از دریافت واکسن کرونا

غالبأ عوارض ناشی از واکسن به طور معمول از ۱۲ ساعت تا کمتر از ۷ روز بعد از تزریق واکسن به طور متغیر و خفیف در بعضی افراد ممکن است، رخ دهد. در موارد بسیار نادر برخی عوارض ممکن است یک ماه بعد از واکسیناسیون بروز یابد.

یکی از این عوارض تب است. در صورت ایجاد تب، مایعات و غذاهای آبدار به میزان فراوان بنوشید و بخورید. رژیم غذایی حاوی میوه اعم از موز، آلو، زرد آلو، طالبی، کیوی، پرتقال، سبزی هویج، اسفناج، جعفری، حبوبات، نان و غلات سبوس دار، کدو حلوایی، گوجه فرنگی و سیب زمینی، برای تامین پتاسیم ناشی از تعریق زیاد در تب توصیه می شود همچنین مصرف منابع غذایی ویتامین های گروه B از جمله سبزی ها به ویژه برگ سبز و میوه ها، شیر و لبنیات، ماست، پنیر، دوغ ، کشک، گوشت، دل و جگر، زرده تخم مرغ، غلات سبوس دار، حبوبات و مغزها توصیه می شود.

در عین حال در صورت مواجهه با بدن درد و خستگی، مصرف منابع غنی از امگا ۳ مانند ماهی به‌ویژه ماهی های چرب، گردو، تخمه آفتابگردان و سایر مواد غذایی که خاصیت ضد التهابی دارند و مصرف منابع غذایی منیزیم شامل سبزی های برگ سبز، تخمه کدو، غلات کامل و حبوبات، بادام زمینی، شکلات تلخ و کاکائو توصیه می شود. مصرف ترکیبات حاوی کافئین مانند چای سیاه، چای سبز و قهوه، در حد دو فنجان در روز به رفع خستگی و دردهای منتشر در بدن کمک می کند.

همچنین در صورت داشتن ضعف و بی‌حالی پس از واکسیناسیون، مصرف منابع غذایی حاوی B۱ ،B۶ و B۱۲ شامل غلات کامل، گوشت، تخم مرغ و شیر و لبنیات به افزایش انرژی و کاهش ضعف و بی‌حالی کمک می کنند. شربت عسل با کنترل قند خون در افراد دیابتیک و بیماران سرپایی، به کنترل ضعف و بی‌حالی کمک می کند. افزودن دارچین و زنجبیل و سیاهدانه به غذاها در این موارد توصیه می شود.

در عین حال در صورت رخداد تهوع و استفراغ نکات زیر توصیه می شود:

- تا زمانی که تهوع یا استفراغ دارید، از خوردن و آشامیدن هر ماده غذایی یا نوشیدنی پرهیز کنید.

- پس از توقف استفراغ می توانید کمی مایعات رقیق مانند آب مرغ یا گوشت، آب سیب یا ژلاتین میل کنید.

- با گذشت ۸ ساعت از قطع استفراغ، می توانید مصرف غذاهای جامد را شروع کنید. غذا باید بی بو، کم چرب و کم فیبر باشد مانند کمپوت سیب بدون شکر، مرغ پخته، موز، عصاره رقیق گوشت، نان تست و برشته، تخم مرغ آب پز و سفت، انواع آب میوه و سبزی، سیب زمینی، چوب شور، کراکر، برن، غلات پخته، شربت و ماست.

- بعد از توقف استفراغ، بزرگسالان و کودکان بالاتر از سه سال می توانند تکه های کوچک یخ را هر ۱۰ تا ۲۰  دقیقه مک بزنند.

- مصرف تکه های میوه یخ زده یا آب میوه های رقیق شده همراه با یخ می تواند در کنترل تهوع مفید باشد.

- تعداد وعده های غذایی را افزایش و حجم غذا در هر وعده را کاهش دهید و از مصرف غذای سنگین خودداری کنید.

- از قرار گرفتن در معرض بوی غذاهایی که رایحه تندی دارند، اجتناب کنید.

- غذاها را ترجیحا سرد یا هم دما با حرارت اتاق مصرف کنید.

- از تنقلات و غذاهای خشک، نشاسته ای و پرنمک مانند چوب شور، کراکر و سیب زمینی استفاده کنید.

- از آبنبات هایی با طعم نعناع یا لیمو استفاده کنید.

- بیشتر استراحت کنید.

در عین حال بعد از واکسیناسیون در مواجهه با اسهال، مصرف مواد زیر را مد نظر قرار دهید:

- موز رسیده: به دلیل داشتن املاح مفید بویژه پتاسیم و فیبر پکتین که به تامین الکترولیت های از دست رفته در طول اسهال و جذب مایعات داخل روده ها کمک می کند.

- برنج سفید: به راحتی در دستگاه گوارش هضم شده و به روده ها استراحت می دهد و سبب قوام دهی به مدفوع می شود.

- سیب پخته/ کمپوت سیب بدون شکر: دستگاه گوارش سیب پخته را به راحتی هضم می کند. البته در صورت ابتلا به سندرم روده تحریک پذیر، کمپوت سیب بهتر است مصرف نشود.

- نان تست و برشته: در زمان اسهال، مصرف نان سفید بهتر از نان سبوسدار یا نان کامل یا نان قهوه ای است زیرا هضم آن در دستگاه گوارش مناسب تر است.

- پوره سیب زمینی آب پز یا بخارپز و نرم شده: همراه با کمی نمک بدون افزودن روغن توصیه می شود.

- جوجه آب پز یا بخار پز: این نوع طبخ جوجه، قوام ملایم و مناسبی ایجاد می کند و مواد مغذی لازم در شرایط اسهال را تامین می کند.

- ماست پروبیوتیک: حاوی پروبیوتیک های ترمیم کننده سلول های جداره روده های آسیب دیده در طول اسهال است.

- آب مرغ/ سوپ مرغ بدون چربی یا کم چربی: سوپ مرغ غذای مناسبی برای زمان اسهال است که الکترولیت ها و مواد مغذی از دست رفته در اسهال را جبران می کند.

- آب: مصرف مایعات به ویژه آب در طول روز برای جبران کم آبی بدن به دلیل اسهال در این افراد توصیه می شود.

از سوی دیگر در صورت رخداد یبوست مصرف مواد زیر توصیه می شود:

- غلات کامل که سبوس فراوان دارند مانند نان گندم کامل، برنج، قهوه ای، جودوسر و غلات پرک شده.

- انواع حبوبات مانند عدس، انواع لوبیا، نخود و دانه سویا.

- مغزها مانند بادام، بادام زمینی، گردو و پسته، فندق ، مغز تخمه ها.

- میوه ها مانند انواع توت، سیب، پرتقال و طالبی، کیوی، انجیر، انگور، انواع آلو و زردآلو.

- انواع دانه های گیاهی نظیر تخم شربتی، خاکشیر همراه با آب یا شربت کم شیرین.

- انواع سبزی ها مانند بروکلی، نخودفرنگی، کلم برگ سفید و قرمز، گل کلم، کاهو، سبزی خوردن، اسفناج، برگ چغندر.

- زردک آب پز، کدوحلوایی آب پز، شلغم آب پز، به آب پز با اضافه کردن کمی عسل و زعفران ساییده.

- خشکبار بویژه آلو بخارا، برگه آلو و انجیر خیسانده که قبل از خواب می توان دو سه عدد آن را با مقداری آب میل کرد.

در نهایت اگر بعد از تزریق واکسن کرونا دچار بی اشتهایی شدید، مصرف مواد زیر توصیه می شود:

- میوه ها و سبزی ها با تاکید بر سیب به صورت پالوده، انار، پرتقال، انجیر، لیموترش، انبه و کدو حلوایی.

- چای لیمو زنجبیل.

- ادویه ها.

- سمنو، جوانۀ گندم و جوانۀ نخود.

- شیر برنج با سیاه دانه و کمی دارچین.

- شله زرد با خلال بادام و پسته.

- مغزها و خشکبار شامل فندق، گردو، پسته، بادام، توت خشک، نخود و کشمش، مویز و برگه میوه ها.

- اضافه کردن آرد برنج، به انواع سوپ یا غذا.