علل و درمان موهای زائد در زنان

به گزارش رکنا، شاید شما هم به آن توجه کرده باشید، اما از اینکه در مورد آن صحبت کنید خجالت می‌کشید. باید بدانید که شما تنها نیستید و بسیاری از زنان با این مشکل روبرو هستند: موهای زائد !

نگران نباشید، موی زائد روی چانه و دور سینه کاملا طبیعی است. رشد موهای زائد در برخی افراد معمولا از زمان بلوغ شروع می‌شود و در برخی دیگر، بر اساس اختلالات هورمونی ایجاد می‌شوند. اگر این موضوع، چیزی است که شما را آزار می‌دهد و می‌خواهید در مورد آن کاری انجام دهید، در مقاله‌ی زیر می‌توانید در مورد علت‌های رشد موی زائد و راه‌های درمان آن اطلاعات لازم را کسب کنید.

مو، یک عضو منحصر به فرد در هر شخص است، درست مانند رنگ پوست و چشم. موهای برخی از افراد بیش‌تر از دیگران است. ژنتیک و هورمون‌ها می‌توانند نوع، مقدار و حتی نحوه‌ی رشد مو را تعیین کنند.

همه‌ خانم‌ها مقداری موهای نازک و ظریفی روی چانه‌ یا سینه‌ی خود دارند که احتمالا آن‌ها را با نام موهای کرکی می‌شناسید. اما ممکن است گاهی موهای این مناطق را به شکل تیره و درشت نیز مشاهده کنید و این موها نیز کاملا طبیعی هستند.

اما اگر رشد موهای تیره و درشت، بیش‌تر از حد طبیعی باشد، ممکن است نشان دهنده‌ی غیر طبیعی بودن سطح هورمون‌های آندروژنی یا افزایش حساسیت فولیکول‌های مو به هورمون‌های آندروژن باشد. این بیماری با عنوان هیرسوتیسم شناخته می‌شود. تفاوت بین موهای طبیعی و هیرسوتیسم، در رنگ و تراکم و بافت مو است. در هیرسوتیسم، موها ضخیم‌تر و تیره‌تر هستند.

     تفاوت بین موهای طبیعی و هیرسوتیسم (موی زائد)، در رنگ و تراکم و بافت مو است. در هیرسوتیسم، موها ضخیم‌تر و تیره‌تر هستند.

علت رشد موهای زائد روی چانه و اطراف سینه در زنان

هورمون‌هایی به نام آندروژن دلیل اصلی رشد موهای بدن هستند. پزشکان از آندروژن‌ها با عنوان هورمون‌های مردانه یاد می‌کنند. عدم تعادل در برخی از هورمون‌ها، به طور خاص آندروژن یا سایر هورمون‌های مردانه مانند تستوسترون، می‌تواند باعث رشد موهای ضخیم و تیره‌تری بر روی چانه و نوک سینه شود. این هورمون‌ها در بدن زنان، البته در سطح پایین‌تری نسبت به مردان،  تولید می‌شوند. تعادل هورمون‌های زنان ممکن است به دلیل عواملی مانند بلوغ، بارداری، قاعدگی، یائسگی و دلایل دیگر از بین برود.

در زیر به بررسی بیماری‌هایی می‌پردازیم که می‌توانند باعث رشد موهای زائد بر روی چانه و سینه شوند.

1: سندروم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)

سندروم تخمدان پلی کیستیک، حدود ۱۲ درصد از زنان در سنین باروری را تحت تاثیر قرار می‌دهد و شایع‌ترین علت ایجاد موهای زائد در خانم‌ها است. در این بیماری، کیست‌هایی در تخمدان رشد می‌کنند که می‌توانند از بلوغ تخمک جلوگیری کرده و باعث اختلال در باروری شوند. برای بررسی و درمان تخمدان پلی کیستیک، حتما به دکتر زنان مراجعه کنید.

PCOS همچنین می‌تواند بر سطح هورمون‌ها تاثیر بگذارد و منجر به افزایش وزن، قاعدگی نامنظم، خونریزی بیش از حد در قاعدگی، تیره شدن چین‌های پوستی، آکنه و رشد موی زائد شود. افراد مبتلا به این بیماری، اغلب دچار رشد بیش از حد مو به ویژه در نواحی وابسته به آندروژن، مانند چانه، شکم، قسمت فوقانی ران، چانه، سینه، کمر و لب می‌شوند.

۲: تومورهای تخمدان یا غده‌ فوق کلیه

در حالی که علت دقیق این ایجاد تومورها مشخص نیست، اما توده‌های موجود در تخمدان‌ها می‌توانند باعث افزایش تولید هورمون‌های آندروژن در بدن شوند. این تومورها می‌توانند باعث درد لگن یا قاعدگی نامنظم شوند. پزشک برای تشخیص وجود توده در تخمدان، که مسئول تولید بیش از حد تستوسترون هستند، آزمایشاتی را درخواست می‌دهد. بیش‌تر این توده‌ها خوش خیم هستند و در موارد نادر می‌توانند بدخیم یا سرطانی باشند.

غدد فوق کلیوی، دو عدد غده‌ی کوچک هستند که در بالای هر کلیه قرار دارند. بسیاری از تومورهای غدد فوق کلیه، علامتی ایجاد نمی‌کنند. اما اگر این غده‌ها هورمون‌های اضافی تولید کنند، ممکن است باعث ایجاد علائم دیگری شوند، مانند افزایش وزن غیر قابل توضیح، موی زائد، به آسانی کبود شدن، آکنه، فشار خون بالا، سطح گلوکز (قند) خون بالا و تغییر در بوی بدن.

۳: سندروم کوشینگ

سندروم کوشینگ، یک اختلال هورمونی است که می‌تواند در اثر قرار گرفتن طولانی مدت در معرض سطح بالای کورتیزول ایجاد شود. کورتیزون هورمونی است که توسط غده‌ی فوق کلیه تولید می‌شود. اگر به مدت طولانی کورتون مصرف کنید یا بدن بیش از حد کورتیزول تولید کند، ممکن است کوشینگ اتفاق بیفتد. سندرم کوشینگ می‌تواند به دلیل مصرف طولانی مدت کورتیکواستروئیدها (نوعی استروئید کاهش دهنده‌ی التهاب) یا تومور غده‌ی فوق کلیوی ایجاد شود.

این بیماری می‌تواند باعث ایجاد علائمی شود، از جمله: افزایش وزن، افزایش فشار خون، سردرد، تجمع چربی در قفسه‌ی سینه و شکم در حالی که دست‌ها و پاها لاغر می‌مانند، تجمع چربی در پشت گردن و شانه‌ها، صورت گرد و قرمز و پف کرده، به راحتی کبود شدن، ضعف در بازوها و ران‌ها، کاهش میل جنسی، اختلالات باروری، نوسانات خلقی، افسردگی، مشکلات قند خون و افزایش میزان آندروژن.

سندرم کوشینگ نسبتا نادر است و گاهی ممکن است به علت تومور در ریه، غده‌ی هیپوفیز یا غده‌ی فوق کلیه نیز ایجاد شود.

۴: مقاومت به انسولین یا دیابت

در بیماری دیابت، بدن به انسولین مقاوم می‌شود و به درستی به آن واکنش نشان نمی‌دهد. انسولین هورمونی است که در تبدیل قند به انرژی، کمک می‌کند. بنابراین، قند خون بالا می‌ماند و می‌تواند منجر به دیابت شود. علاوه بر این، مقاومت به انسولین می‌تواند سطح هورمون تستوسترون را در بدن بالا ببرد و میزان رشد موی صورت را نیز افزایش می‌دهد.

تشنگی بیش از حد، تکرر ادرار و احساس ضعف و خستگی از جمله راه‌هایی هستند که بدن سعی می‌کند به شما بگوید با مشکلات مربوط به مقاومت به انسولین روبرو شده است. دیابت با استفاده از آزمایش خون، قابل تشخیص است. اگر بیماری دیابت کنترل شود، احتمالا رشد موها به حالت طبیعی بازمی‌گردد.

۵: بارداری

همانطور که می‌دانید، تعادل هورمون‌ها در زمان بارداری کمی مختل می‌شود. یکی از تغییراتی که اتفاق می‌افتد افزایش سطح تستوسترون و استروژن است. اما رشد ناخواسته‌ی موی زائد برای همه‌ی خانم‌های باردار رخ نمی‌دهد.

۶: داروها

مصرف داروهایی مانند استروئیدهای آنابولیک، تستوسترون، سیکلوسپورین (سرکوب کننده‌ی سیستم ایمنی)، داروهای ضد افسردگی، برخی از آنتی بیوتیک‌ها، برخی از داروهای خواب آور و هورمون‌هایی مانند استروژن و تستوسترون، می‌تواند موهای صورت را به عنوان یک عارضه‌ی جانبی دارویی، افزایش دهد.

۷: هیپرپرولاکتینمی

هایپرپرولاکتینمی بیماری است که باعث می‌شود بدن مقادیر زیادی هورمون پرولاکتین تولید کند. پرولاکتین در درجه‌ی اول مسئول تولید شیر در زنان شیرده است. زنانی که به این بیماری مبتلا هستند ممکن ترشح شیر از پستان‌ها را تجربه کنند، حتی اگر شیرده نباشند. برخی از افراد مبتلا به هیپرپرولاکتینمی ممکن است ناباروری یا عدم پریودی را نیز تجربه کنند.

۸: اختلالات تیروئید

غده تیروئید ، هورمون‌هایی تولید می‌کند که به تنظیم متابولیسم و ​​دمای بدن کمک می‌کنند. هنگامی که تیروئید عملکرد مناسبی نداشته باشد و عدم تعادل هورمونی ایجاد کند، ممکن است باعث ایجاد موهای زائد در بدن شود.

۹: هیپرپلازی مادرزادی آدرنال

هیپرپلازی مادرزادی آدرنال، یک بیماری نادر است که بر غدد فوق کلیه تاثیر می‌گذارد و می‌تواند علائم شدیدی ایجاد کند. وقتی غدد فوق کلیوی به درستی کار نکنند، بدن ممکن است آندروژن زیادی تولید کند. زنان مبتلا به این بیماری ممکن است علائمی مختلفی را تجربه کنند، مانند بم شدن صدا، رشد زودرس موهای عانه یا شرمگاه، بزرگ شدن کلیتوریس، رشد موهای زائد بدن، رشد موی زائد صورت، دوره‌های قاعدگی نامنظم یا فقدان قاعدگی، آکنه‌ی شدید و کوتاهی قد در بزرگسالی اما رشد سریع قد در کودکی.

تشخیص علت رشد موهای زائد چانه و اطراف سینه در زنان

اگر در معاینه‌ اولیه، رشد بیش از حد مو در خانم‌ها وجود داشته باشد، پزشک باید علت را تشخیص دهد. آزمایشات لازم ممکن است شامل آزمایش خون برای اندازه گیری سطح قند خون، هورمون‌های تیروئیدی، آندروژن و سایر هورمون‌ها، اسکن تصویربرداری برای بررسی تومورها و سایر توده‌ها و سونوگرافی برای تشخیص اختلالات تخمدان باشد.

درمان موهای زائد چانه و اطراف سینه در زنان

روش‌های مختلفی برای از بین بردن موی زائد روی چانه یا پستان وجود دارد که به اولویت فردی و پیدا کردن مناسب‌ترین روش برای هر شخص، بستگی دارد.

راه‌هایی برای حذف موهای زائد

    برای از بین بردن موهای زائد می‌توانید از لیزر، اپیلاسیون، شیو کردن، استفاده از موچین و کرم های موبر کمک بگیرید.

    لیزر موهای زائد، می‌تواند فولیکول مو را به صورت دائمی از بین ببرد.

درمان بیماری زمینه‌ای و دارو درمانی

    مدیریت هیرسوتیسم، ممکن است لازم باشد بیماری پزشکی زمینه‌ای درمان شود. درمان‌هایی مانند جراحی برای برداشتن تومورها یا کیست‌ها.

    مصرف قرص‌های جلوگیری از بارداری، به تنظیم هورمون‌ها و قاعدگی کمک می‌کند و رشد مو را کاهش می‌دهد. قرص‌های جلوگیری از بارداری یا سایر داروهای ضد بارداری هورمونی که حاوی استروژن و پروژستین هستند، هیرسوتیسم ناشی از تولید آندروژن را درمان می‌کنند. با این حال، داروهای ضد بارداری خوراکی ممکن است برای زنانی که قصد باردار شدن دارند مناسب نباشد و همچنین می‌تواند عوارض جانبی نامطلوبی ایجاد کند.

    اسپیرونولاکتون، داروی دیگری که ممکن است در درمان موهای زائد مفید باشد و می‌تواند تعادل هورمون‌های خاصی را کنترل کند. اسپیرونولاکتون، یک داروی ضد آندروژن است و باید حداقل ۶ ماه مصرف شود.

    افلورنیتین، یک کرم موضعی است که رشد موهای جدید صورت را کند می‌کند.

    متفورمین، به درمان دیابت کمک می‌کند.

    پروژستین، هورمونی که دوره‌های قاعدگی را تنظیم کرده و باروری را بهبود می‌بخشد.

    تستوسترون ، بهترین نوع داروی پیشگیری از بارداری خوراکی است که برای درمان تستوسترون بالا و هیرسوتیسم استفاده می‌شود.

تغییر سبک زندگی

    تغییر رژیم غذایی برای زنانی که مقاومت به انسولین دارند، شامل کاهش مصرف قندها و کربوهیدرات‌ها.

    کاهش وزن می‌تواند به کنترل بسیاری از علائم PCOS کمک کند.