اصلاح طلبان در انتخابات 1400 ؛ احتمال تکرار مخاطره 84

سخنگوی نهاد اجماع ساز اصلاح طلبان (جبهه اصلاحات ایران)، روز گذشته از ۱۴ نامزدی که برای انتخابات 1400 در این تشکیلات مورد بحث هستند، خبر داد.

به گزارش رکنا و به نقل از روزنامه شرق، آذر منصوری در این باره گفت: «افرادی از سوی حداقل ۱۰ عضو مجمع عمومی جبهه اصلاحات ایران برای ارزیابی نامزدی ریاست جمهوری شان در جبهه اصلاحات ایران به دبیرخانه مجمع پیشنهاد شده اند».

افرادی که منصوری از آنها نام برده است، با درنظرداشتن میزان پیشنهادهای موجود در نهاد اجماع ساز از این قرار است: ۱- جواد ظریف (۳۷ پیشنهاد)، ۲- اسحاق جهانگیری (۳۵ پیشنهاد)، ۳- مصطفی تاجزاده (۳۲پیشنهاد)، ۴- مسعود پزشکیان (۲۵ پیشنهاد)، ۵- محمدرضا عارف (۲۱ پیشنهاد)، ۶- محسن هاشمی (۲۰ پیشنهاد)، ۷- محمد شریعتمداری (۱۹ پیشنهاد)، ۸- مصطفی کواکبیان (۱۵ پیشنهاد)، ۹- محمد صدر (۱۳ پیشنهاد)، ۱۰- محمود صادقی (۱۲ پیشنهاد)، ۱۱-شهیندخت مولاوردی (۱۱ پیشنهاد)، ۱۲- زهرا شجاعی (۱۱ پیشنهاد)، ۱۳- عباس آخوندی (۱۱ پیشنهاد) و ۱۴- صادق خرازی (۱۰ پیشنهاد).

با نگاه کردن به این اسامی و جمع اعلام مواضع اعضای احزاب می توان تا این لحظه گفت نامزدهای حزب کارگزاران ظریف، محسن هاشمی و جهانگیری هستند؛ چنان که علی محمد نمازی هم گفته است: «تاکنون حزب روی معرفی محسن هاشمی و محمدجواد ظریف اجماع داشته است و حتی اگر اسحاق جهانگیری بخواهد به این جمع اضافه شود، این موضوع را حزب بررسی می کند و جوانب را می سنجد».

ظریف در عین حال از سوی حزب ندا هم معرفی شده است که در مجموع باید گفت ظریف و خرازی نامزدهای مدنظر این حزب قلمداد می شوند. سعید نورمحمدی، از اعضای حزب ندا، درباره این موضوع گفته است: «جلسه شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان شنبه برگزار شد و در این جلسه گزینه های حزب برای معرفی به ائتلاف جبهه اصلاح طلبان ایران انتخاب شدند. حزب ندای ایرانیان دو گزینه اصلی برای انتخابات ریاست جمهوری دارد که آقایان دکتر محمدجواد ظریف و دکتر محمدصادق خرازی هستند. علاوه بر این دو گزینه، معرفی چند چهره ملی دیگر هم به تصویب شورای مرکزی رسید. اعضای شورای مرکزی حزب ندای ایرانیان معتقدند رقابت درون جریانی جریان اصلاحات فرصت مناسبی است تا دیدگاه های مختلف درون جریان اصلاحات بتوانند در قالب این جبهه ایده ها، نظرات و برنامه های خود را برای اداره کشور مطرح کنند و در نهایت در درون این فرایند بهترین دیدگاه ها و برنامه ها توسط اعضا انتخاب شود».

خبرهایی هم حاکی از آن است که حزب اتحاد ملت نیز بر شخصیت هایی مانند مصطفی تاج زاده، اسحاق جهانگیری، محمدجواد ظریف، محمد صدر و شهیندخت مولاوردی نظر دارند. البته علاوه بر نام هایی که آذر منصوری به عنوان سخنگوی نهاد اجماع ساز مطرح کرده و سخنانی که فعالان حزبی گفته اند، نام دو شخصیت دیگر، یعنی محسن رهامی و علی مطهری که اولی کاملا اصلاح طلب و دومی نزدیک به اصلاح طلبان شناخته می شود نیز مطرح است که گویا تا این لحظه وضعیت این دو شخصیت در نهاد اجماع ساز بررسی نشده و ظاهرا گزینه پیشنهادی اعضای حقوقی (احزاب) و حقیقی این تشکل انتخاباتی نبوده اند. مطهری عضو هیچ یک از احزاب اصلاح طلب نیست و حتی خودش را به طورکامل اصلاح طلب نمی داند و همواره بین اصلاح طلبی و اصولگرایی رفت وآمد داشته است؛ به نحوی که بارها گفته نظرات سیاسی ام به اصلاح طلبان و دیدگاه های فرهنگی ام به اصولگرایان نزدیک است.

او البته به تازگی شانس این را که از اصلاح طلبان رای بگیرد، بیشتر دانسته و گفته است: «اصولگرایان که هیچ وقت من را به عنوان کاندیدای خود معرفی نمی کنند، ولی از طرف اصلاح طلبان این احتمال وجود دارد. در سال های اخیر شرایط کشور به گونه ای بوده که خودبه خود من مواضعی را اتخاذ کرده ام که به اصلاح طلبان نزدیک تر بوده است. به طور طبیعی در موارد مربوط به آزادی بیان و حقوق شهروندی که در چهار، پنج سال اخیر مطرح شده، خود اصلاح طلبان هم به اندازه من ورود نکرده اند. درباره نقض حقوق بشر که گاهی از سوی نهادهای اطلاعاتی و امنیتی انجام می شود یا درمورد مسئله حصر خانگی و بازداشت خبرنگاران و از این قبیل موضوعات و مسائلی که برای محیط زیستی ها پیدا شد، من ورود کردم ولی گاهی خود اصلاح طلبان جرئت نمی کردند در این بخش ها وارد شوند. بنابراین خودبه خود در این سال های اخیر وضعیت به صورتی بود که من به اصلاح طلبان نزدیک تر شده ام و اگر قرار باشد یکی از این دو گروه از من حمایت کند، احتمال حمایت اصلاح طلبان بیشتر است. به هر حال هر کدام از اینها حمایت کنند، من استقبال می کنم و مشکلی ندارم.»

با این سخنان می توان دریافت که خود مطهری هم انتظار ندارد به عنوان نامزد نهایی جناح اصلاح طلب معرفی شود و او چشم به همه جناح ها و طیف های سیاسی دوخته است، البته چشم امیدش بیشتر به اصلاح طلبان است؛ اما ماجرا برای رهامی فرق می کند؛ او یک نیروی اصلاح طلب است که گویا قصد دارد جدای از تشکیلات جبهه اصلاحات در انتخابات وارد شود؛ چنان که به تازگی رسما اعلام کرده نامش میان گزینه های مورد بررسی نهاد اجماع ساز مطرح نشود.

او به تازگی در بیانیه ای نوشته است: «ضمن تشکر از احزاب و شخصیت های اصلاح طلب که از این جانب برای نامزدی انتخابات دعوت کرده و اکنون نام مرا به عنوان داوطلب انتخابات ریاست جمهوری به نهاد اجماع ساز اصلاح طلبان پیشنهاد کرده یا قصد دارند مطرح کنند، تقاضا دارم که از معرفی این جانب به نهاد مذکور خودداری کنند. به عنوان فرزند جامعه بزرگ ایران، برنامه های خود را جهت اداره کشور و حل مشکلات و معضلات آن به اطلاع مردم می رسانم و داوری را بر عهده آنها خواهم گذاشت و چون گذشته دست تمامی نخبگان، احزاب و شخصیت های کشور از هر حزب، جریان و جناح را برای مشاوره و همکاری می فشارم. ضمنا دلایل تفصیلی خود را درمورد علل اتخاذ این خط مشی در روزهای آینده با مردم در میان خواهم گذاشت.»

بر اساس آنچه پیش بینی می شد که ممکن است اصلاح طلبان در این دوره از انتخابات ریاست جمهوری با خطر مستقل واردشدن برخی نیروهایشان مواجه شوند، نخستین مصداق این حالت محسن رهامی است که ورود مستقلش -به هر علتی که باشد- باعث می شود جبهه اصلاحات با یک نیروی واحد وارد عرصه انتخابات نشود. البته برخی فعالان سیاسی باور دارند آنچه از سوی تشکیلات رسمی انتخاباتی اصلاح طلبان معرفی می شود، حجیت دارد؛ اما به نظر می رسد عموم مردم اصلاح طلبان را به صفت شخصی می شناسند نه لزوما به تایید تشکلاتی؛ به این معنا که جامعه میان یک اصلاح طلب با جریان متبوعش فرق زیادی قائل نیست؛ بنابراین به نظر می رسد ورود مستقل اصلاح طلبان فارغ از هر تصمیمی که نهاد اجماع ساز می گیرد، می تواند به اجماع سراسری لطمه بزند؛ موضوعی که تا همین اواخر درباره محمدرضا عارف گفته می شد که او آمده است بماند و دیگر نمی خواهد مانند سال ۹۲ به نفع کسی کنار برود؛ گزاره ای که البته تا این لحظه نشانه ای از آن نیست و اکنون نام عارف هم در میان گزینه های مطرح در نهاد اجماع ساز به چشم می خورد.

علاوه بر این، مخاطره دیگری که شاید اصلاح طلبان را تهدید کند، نامزدهای متکثر است. در پی تعدد طرح این تعداد نام، ممکن است همان مخاطره پیشین یعنی عدم اقناع همه نامزدها به کناره گیری از انتخابات به نفع نامزد واحد به وجود آید؛ شرایطی که شبیه آن را در سال ۸۴ شاهد بودیم؛ به نحوی که گفته شد اصلاح طلبان در یک وزن کشی به نفع مهدی کروبی کنار نرفتند تا در عین حال که مجموع آرای آنها بیشتر از اصولگرایان بود، رقابت را واگذار کردند. حتی با رجوع به آمار می توان دریافت که اصلاح طلبان فارغ از وجود هاشمی رفسنجانی در انتخابات، اگر با یک نامزد می آمدند، باز هم پیروز انتخابات می شدند که چنین نشد و محمود احمدی نژاد هشت سال قوه مجریه را در اختیار داشت. با این وصف، به نظر می رسد اگر اصلاح طلبان نتوانند به یک نامزد واحد برسند، شرایطی مانند آن سال و بلکه بدتر از آن را رقم می زنند؛ زیرا در آن زمان اصلاح طلبان پایگاه اجتماعی بسیار وسیع تری نسبت به امروز داشتند و عملا آرای خاکستری را نمایندگی می کردند؛ حال آنکه امروز به دلیل حمایتشان از دولت روحانی و البته نوع عملکرد دولت، در معرض تندترین انتقادها از سوی جناح رقیب و جامعه قرار دارند.

هرچند فردی مانند محمود صادقی باور دارد تعدد نامزدها به نفع اصلاح طلبان خواهد بود؛ به نحوی که گفته است: «شرایط اصلاح طلبان را مثبت ارزیابی می کنم و شخصیت های بسیاری از اصلاح طلبان برای انتخابات کاندیدا شده اند و همین تعدد هم می تواند به نوعی نشان دهنده میل به مشارکت باشد. با وجود همه مخاطرات و محدودیت ها، اصلاح طلبان می خواهند در صحنه حضور داشته باشند و این اتفاق مثبتی است و باید دید در نهایت اصلاحات به چه جمع بندی ای می رسد و شورای نگهبان نیز چه عملکردی را در قبال این جریان خواهد داشت. اما تا به این لحظه آن چیزی که می بینم، تحرک خوبی است. با اینکه بدنه مردمی جریان اصلاحات هنوز آن تحرک و انگیزه لازم را پیدا نکرده، ولی در سطح نخبگانی و تشکیلاتی اصلاح طلبان تحرک چشمگیر و خوبی ایجاد شده است». البته این سخن صادقی در شرایطی می تواند درست باشد که اصلاح طلبان بتوانند به نامزد واحد برسند و در غیر این صورت، نه تنها تعدد نامزدها هیچ کمکی به اصلاح طلبان نمی کند، بلکه باعث شکست قطعی آنها در انتخابات می شود و زمینه پیروزی رقیب را حتی با رای حداقلی فراهم می کند. آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.