موسویان: ایران هرگز تعهداتی که به برنامه هسته‌ای آسیب بزند را قبول نمی‌کند

سیدحسین موسویان ، عضو اسبق مذاکره‌کننده هسته‌ای کشورمان و عضو سابق شعام، همچنین استاد دانشگاه پرینستون آمریکا در مصاحبه با یک هفته‌نامه فرانسوی به مذاکره ایران و آمریکا پرداخت.

به گزارش خبرآنلاین به نقل از لوپوئن، او گفت: معتقدم رهبر ایران هیچ تعهدی را که به حقوق کامل هسته‌ای ایران آسیب بزند، را نخواهد پذیرفت. ایران تبعیض را نمی‌پذیرد.

حسین موسویان، مذاکره‌کننده پیشین ایران از ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۵ در مذاکرات با بریتانیا، فرانسه و آلمان، اکنون پژوهشگری در دانشگاه آمریکایی پرینستون است. او در برنامه‌ی امنیت خاورمیانه و سیاست‌های هسته‌ای فعالیت می‌کند. در این گفت‌و‌گو این دیپلمات پیشین به تحلیل روز نخست مذاکرات آمریکا و ایران می‌پردازد که احتمالاً مقدمه‌ای بر گفت‌و‌گو‌های بیشتر خواهد بود.

آیا این مذاکرات در عمان تاریخی هستند؟

نه به آن معنا. چون مذاکرات زیادی در گذشته میان ایران و آمریکا در عمان انجام شده است. اما از این جهت تاریخی‌اند که بسیاری فکر نمی‌کردند ایران با دولت ترامپ مذاکره کند.

چرا هر دو طرف بر مذاکره مستقیم یا غیرمستقیم تأکید داشتند؟

ایران بر مذاکرات غیرمستقیم با آمریکا تأکید داشت، زیرا دونالد ترامپ در دوره‌ی قبلی ریاست‌جمهوری‌اش یک‌جانبه از برجام خارج شد و در آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری‌اش سیاست «فشار حداکثری» را بدون هیچ مذاکره‌ای آغاز کرد. به همین دلیل تهران خواست ابتدا حسن نیت و جدیت طرف مقابل را بسنجد.

آیا مهم است که استیو ویتکاف و عباس عراقچی چند دقیقه به‌صورت مستقیم گفت‌و‌گو کردند؟

گفتگوی مستقیم در پایان دور اول مذاکرات نشان داد طرفین، یکدیگر را جدی ارزیابی کرده‌اند.

دقیقاً درباره چه موضوعاتی صحبت شد؟

اطلاعات دقیقی ندارم، اما فکر میکنم، هر دو طرف چارچوب‌ها و محور‌های اصلی خواسته‌های خود را ارائه دادند و در پایان گفت‌و‌گو‌ها به این نتیجه رسیدند که امکان مذاکره وجود دارد.

آیا فقط موضوع هسته‌ای مطرح بود یا موضوعات منطقه‌ای مانند نقش حزب‌الله در لبنان هم بررسی شد؟

نمیدانم. اما اگر واقع‌بین باشیم، ابتدا باید روی موضوع هسته‌ای توافق حاصل شود که مهم‌ترین موضوع است. سپس، و در صورت حصول توافق، باید هر دو طرف در اجرای درست توافق هسته‌ای جدیت نشان دهند و حسن نیت خود را نشان دهند. فقط در این صورت است که اعتماد لازم برای ورود به موضوعات دیگر به وجود خواهد آمد.

آیا ایران آماده است برنامه هسته‌ای خود را در ازای لغو برخی تحریم‌ها محدود کند؟

دکترین هسته‌ای ایران بر رد بمب اتمی استوار است. به همین دلیل معتقدم ایران مشکلی با شفافیت و بازرسی‌ها نداشته و ندارد و حتی می‌تواند داوطلبانه با محدودیت‌هایی مانند غنی‌سازی در سطح پایین موافقت کند، به شرط آنکه آمریکا اولا: حقوق هسته‌ای ایران را مطابق پیمان عدم اشاعه (NPT) رعایت کند و ثانیا: تحریم‌های مرتبط را بردارد.

آیا به نظر شما دولت آمریکا حاضر شده غنی‌سازی در سطحی مشخص را بپذیرد اگر مطمئن شود ایران دنبال بمب اتمی نیست؟

‌نمی‌دانم توافق مشخصی شده یا نه، اما برداشت من این است که در کلیات، ایران با عدم دستیابی به بمب اتمی و ارائه تضمین‌های لازم موافقت کرده، و آمریکا نیز پذیرفته حقوق هسته‌ای ایران را به رسمیت بشناسد و تحریم‌های مربوط را بردارد.

آیا آمریکا از موضع اولیه خود که خواستار برچیدن کامل برنامه هسته‌ای ایران بود عقب‌نشینی کرده؟

اینگونه تعبیر غلط است، چون از ابتدا آقای ترامپ با بمب هسته‌ای ایران مخالف بود، نه با حقوق قانونی و مشروع هسته‌ای ایران برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای.

موقعیت ایران چطور است؟ آیا رهبر ایران آماده است تمام ظرفیت‌های غنی‌سازی را کنار بگذارد؟

معتقدم رهبر ایران هیچ تعهدی را که به حقوق کامل هسته‌ای ایران آسیب بزند نخواهد پذیرفت. طبق NPT، غنی‌سازی قانونی و مشروع است. کشور‌های اروپایی، ژاپن، برزیل و آرژانتین هم برنامه‌های غنی‌سازی دارند. ایران تبعیض را نمی‌پذیرد.

آیا دولت ترامپ ممکن است توافقی کمتر از توافق ۲۰۱۵ با ایران بپذیرد؟

ترامپ می‌تواند بهتر از اوباما با ایران توافق کند، چون اکنون اکثریت کنگره با جمهوری‌خواهان است و چشم‌اندازهمکاری اقتصادی گسترده نیز برای او اهمیت دارد.

آیا ترامپ واقعاً به دنبال توافق با ایران است یا قصد حمله نظامی دارد؟

به نظر من ترامپ دنبال جنگ با ایران نیست و واقعاً به دنبال توافق است.

آیا اسرائیل چنین توافقی را خواهد پذیرفت؟

اسرائیل همیشه با بهبود روابط ایران و آمریکا مخالف بوده، اما می‌داند که بدون آمریکا توان جنگ با ایران را ندارد و در نهایت ممکن است توافقی را که تضمین دهد ایران بمب نسازد، را بپذیرد.

نقش پوتین چیست، با توجه به دیدار اخیرش با ویتکاف در مسکو؟

روسیه مخالف جنگ بین ایران و آمریکاست و با توافق هسته‌ای مشکلی ندارد. حتی مایل بود نقش میانجی را ایفا کند. مخالفت روسیه با بمب اتمی در ایران ممکن است از آمریکا هم شدیدتر باشد، چون همسایه ایران است. آمریکا در دهه ۱۹۵۰ برنامه هسته‌ای ایران را راه انداخت تا با روسیه مقابله کند. امروز، روابط دوستانه تهران و مسکو برای هر دو کشور اهمیت دارد، ولی روسیه با نزدیکی بیش از حد ایران و آمریکا موافق نیست.

آیا ایرانی‌ها مذاکرات را طولانی می‌کنند یا به ضرب‌الاجل دوماهه ترامپ محدود خواهند بود؟

ترامپ هیچ ضرب‌الاجلی به رهبر ایران نداده. او چند بار گفته که خواهان توافق سریع است. به نظر من، مذاکره کننده گان میتوانند طی سه ماه می‌توان به چارچوب توافق جدید رسید. جزئیات شاید زمان بیشتری ببرد، ولی هر دو طرف آمادگی لازم را دارند.