توله سوم "ایران" تحت درمان در تهران است/ سزارین عجولانه بود /" ایران" می دانست توله هایش تلف می شوند

در شرایطی که حدود سه هفته پیش خبر مسرت بخش تولد سه توله یوزپلنگ ایرانی یا همان یوزپلنگ آسیایی در شرایط اسارت را آن هم برای نخستین بار در جهان شنیدیم، در روزهای اخیر خبر فوت دو توله یوزپلنگ متولدشده در پارک ملی توران بسیاری از دلسوزان حیات وحش کشور را متاثر کرده است؛ اتفاقی که به نظر می رسد در سهل انگاری سازمان محیط زیست در استفاده از امکانات کافی و کارشناسان مجرب در پروژه تکثیر یوز ایرانی ریشه داشته باشد. 

سلاجقه تولد توله ها را اعلام کرد، معاون سلاجقه مرگ آنها را 

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در شرایطی که علی سلاجقه، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست صبح روز 11 اردیبهشت 1401 با شعف فراوان خبر تولد سه توله یوزپلنگ ایرانی در پارک ملی توران در شرایط اسارت را اعلام کرد، در روزهای 14 و 28 اردبیهشت، حسن اکبری، معاون سلاجقه در زمینه محیط زیست طبیعی ناچار شد خبر تلف شدن دو توله یوز متولدشده از «ایران» را اعلام کند. 

این در حالی است که مسئولان سازمان محیط زیست و دامپزشکی که سزارین یوزپلنگ «ایران» را برعهده داشت، از همان ابتدا در تعیین جنسیت یوزهای متولدشده اشتباه کرده بودند و به اعتقاد بسیاری از کارشناسان حیات وحش، عجله این افراد در انجام سزارین صحرایی منجر به آن شد که «ایران» توله های خود را نشناسد و آنها را نپذیرد. در شرایطی هم چون توله ها به اندازه کافی آغوز مادر را دریافت نکرده اند، طبیعتا سطح ایمن بدن آنها به اندازه کافی بالا نبوده است و بسیاری از کارشناسان معتقند که همین مساله می تواند یکی از علل تلف شدن دو توله یوز باشد. 

در این میان البته کارشناسان حوزه حیات وحش دلایل دیگری از جمله فقدان امکانات مناسب برای نگهداری از توله های متولدشده، تغذیه اشتباه توله ها در روزهای ابتدایی تولد، نارس بودن توله ها به دلیل تعجیل در سزارین و سهل انگاری سازمان محیط زیست در به‌کارگیری کارشناسان مجرب در امر زایمان، تغذیه و نگهداری از توله های یوزپلنگ را به عنوان دلایل دیگر تلف شدن دو توله یوز برمی‌شمارند. 

توله ها آغوز نخوردند و ایمنی کافی نداشتند 

در همین راستا، دکتر هومن ملوک پور، دامپزشک متخصص حیات وحش با انتقاد از سوء مدیریت سازمان محیط زیست در امر زایمان و نگهداری از توله های یوزپلنگ به خبرنگار رکنا گفت: متاسفانه همکاران ما در زمینه سزارین یوزپلنگ مادر با عجله عمل کردند و احتمالا همین مساله منجر به تولد نارس توله ها شده است. همچنین انجام سزارین باعث شده که یوزپلنگ مادر توله های خود را نپذیرد و همکاران ما مجبور شده اند که دو وعده آغوز مادر را که در زمان بیهوشی از «ایران» گرفته بودند، به توله ها بدهند.

وی افزود: آغوز دریافت شده توسط توله یوزها قطعا با داروی بیهوشی موجود در خون مادر مخلوط بوده است. همچنین حجم پایین آغوز دریافتی توسط توله ها باعث شد که سطح ایمنی بدن آنها بسیار پایین باشد. بنابراین ما از همان ابتدا که متوجه شدیم «ایران» توله های خود را نمی پذیرد، احتمال دادیم که این توله ها تلف خواهند شد که متاسفانه تا کنون دو توله یوز تلف شده اند و توله سوم هم در یک کلینیک تخصصی دامپزشکی در تهران نگهداری می شود. 

این کارشناس حیات وحش تاکید کرد: متاسفانه عکس هایی که خود سازمان محیط زیست از شیوه نگهداری از توله های متولدشده منتشر کرده است، نشان می دهد که مسئولان این سازمان با سهل انگاری بسیاری با توله یوزها برخورد می کنند؛ زیرا عوامل حاضر در پارک ملی توران، توله ها را بعد از تولد روی تخت محیط بانی و با امکانات حداقلی رها کردند و این در حالی است که با توجه به حساسیت مساله یوزپلنگ ایرانی، ما باید از بهترین امکانات برای نگهداری از توله ها استفاده می کردیم.

توله ها باید در دستگاه "انکوباسیون" نگهداری می شدند 

ملوک پور با تاکید بر این که توله یوزها باید در محیط ایزوله نگهداری می شدند، عنوان کرد: با توجه به سطح ایمنی پایین بدن توله یوزها، مسئولان سازمان محیط زیست باید توله ها را در محیطی عاری از انواع میکروب نگهداری می کردند. در کشورهای پیشرفته نیز وقتی یک گونه مهم حیات وحش با استفاده از سزارین متولد می شود، توله ها تا زمانی که ایمنی بدن آنها به حد کافی برسد، در دستگاه انکوباسیون نگهداری می شوند. بنابراین معلوم نیست که چرا ما در پارک ملی توران چنین دستگاهی را قرار نداده بودیم، آن هم در شرایطی که احتمال می دادیم ممکن است ناچار به سزارین «ایران» شویم. 

این دامپزشک متخصص حیات وحش ادامه داد: با توجه به اطلاع رسانی هایی که در گذشته انجام شده است، این روزها عموم مردم ایران می دانند که یوزپلنگ ایرانی نماد حفاظت از حیات وحش کشورمان محسوب می شود و مشخص نیست که چرا با وجود اهمیت داخلی و بین المللی حفظ یوزپلنگ، مسئولان سازمان محیط زیست امکانات حداقلی را برای نگهداری از توله یوزها در پارک ملی توران فراهم نکردند. این اتفاق قطعا نشان دهنده سهل انگاری شدید سازمان محیط زیست در پروژه تکثیر یوزپلنگ ایرانی است. 

وی در ادامه تاکید کرد: مسئولان سازمان محیط زیست به قدری در نگهداری از توله یوزها سهل انگاری کردند که حتی یک کارشناس مجرب را برای تغذیه توله ها به کار نگرفتند؛ به نحوی که خود عوامل پارک ملی توران اذعان دارند که روش تغذیه توله یوزها در روزهای ابتدایی تولد اشتباه بوده است و بعید نیست که توله یوز اول به همین دلیل تلف شده باشد. 

متخصصان آفریقایی مایل بودند بیاییند، مسئولان محیط زیست آنها را دعوت نکردند 

ملوک پور با انتقاد شدید از روند نگهداری از توله یوزها گفت: مشخص نیست که چرا عوامل پارک ملی توران، توله هایی را که خودشان می دانستند سطح ایمنی پایینی دارند، بدون دستکش، ماسک و گان لمس می کردند و آنها را در فضای آلوده اتاق محیط بانی قرار داده بودند و حتی یک محیط استریل را برای نگهداری از توله های یوزپلنگ فراهم نکردند؛ آن هم در شرایطی که این برای اولین بار در جهان بود که یوزپلنگ آسیایی در شرایط اسارت زادآوری می کرد و به نظر می رسد مسئولان سازمان محیط زیست اهمیت این مساله را درک نکرده اند. 

این دامپزشک متخصص حیات وحش ادامه داد: دامپزشکی که یوزپلنگ «ایران» را سزارین کرد، یک متخصص زادآوری و تولید مثل است و هیچ تخصصی در جراحی ندارد. بنابراین از نظر علمی ایشان اصلا حق نداشت که یوز مادر را سزارین کند، چون کسی باید گونه حساسی مثل یوزپلنگ را سزارین کند که جراح حیات وحش است و بارها این کار را انجام داده باشد؛ ولی ما نمی دانیم که آیا این دامپزشک حتی یک بار یک گربه خیابانی را سزارین کرده بود که حالا دست به سزارین یوزپلنگ ایرانی زده است؟! اساسا چه کسی تشخیص داده است که یوزپلنگ مادر باید سزارین شود و چرا دوستان به اندازه کافی صبر نکردند که توله ها به شکل طبیعی متولد شوند؟

وی در پایان تصریح کرد: مسئولان سازمان محیط زیست هم باید از کارشناسان مجرب تر داخلی در امر زایمان و نگهداری از توله یوزها استفاده می کردند و هم از متخصصان زبده کشور آفریقای جنوبی که تجربه بالایی در کار کردن با یوزپلنگ آفریقایی دارند، برای همکاری در امر زایمان و نگهداری از یوزپلنگ ایرانی دعوت می کردند. اما متاسفانه با وجود این که کارشناسان آفریقای جنوبی تمایل داشتند که در این زمینه به ما کمک کنند، مسئولان سازمان محیط زیست حاضر نشدند که این کارشناسان را دعوت کنند.