آرامش روانی مسافران در متروی تهران تامین نمی شود/ مترو جای هر گونه تبلیغی است؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، گا‌هاً همه افردی که از مترو استفاده می‌کنند شاهد تنش‌ها و بگو مگو‌های میان مسافران بوده‌اند که به هر دلیلی صورت می‌گیرد اما این روز‌ها آمار آن رو به افزایش است. از بین رفتن همین حقوق شهروندی ناچیز که به شهروندان امکان استفاده از وسیله حمل و نقل سریع و آسان را می‌دهد که البته این روز‌ها از ویژگی آسانش باید فاکتور گرفت؛ تنش‌های میان افراد را به حداکثر رسانده است. با افزایش مسافران مترو در ماه‌های اخیر تنش های میان مسافران رو به افزایش رفته و همین موضوع جای نگرانی است.

آرامشی که در مترو نیست

وجود تبلیغات نامناسب بر بدنه قطار‌ها و تابلو‌های داخل واگن‌ها وحتی دستگیره‌های نگهدارنده مسافر در داخل مترو، با هجوم به روان مسافران آرامشی که باید در این فضا برای آنان جاری باشد را دستاویز درآمد‌های بازرگانی کرده که بدون هیچ نظارتی به تصویر کشیده می‌شود.

روانشناسان معتقدند که دیدن هر تصویر و تبلیغی باعث بروز کنش و واکنش‌هایی در افراد می‌شود. آیا تبلیغاتی که در مترو انجام می‌شود مناسب این محیط و مخاطبانش است؟ این مخاطب که ارزان‌ترین وسیله حمل و نقل را انتخاب کرده و قاعدتاً حقوق دریافتی متوسطی دارد با دیدن تبلیغات فروشگاهی و سرمایه گذاری در بورس چطور می‌تواند واکنش نشان دهد؟ آیا کدام یک از این تبلیغات معیشت و زندگی مسافر مترو را به آرامش و رفاه بیشتر می‌رساند؟

مسافر خسته هر طرف سر می‌گرداند با تبلیغی رو به رو می‌شود از تبلیغات بورس و سس و پوشاک گرفته تا معرفی کتاب و شخصیت‌ها ادبئ قهرمان‌سازی‌های دیگر مواجه می شود که پول حاصل از این تبلیغات را در بهبود شرایط مترو و افزایش واگن و امثالهم مشاهده نمی کند.

مسافری که در طول روز با تنش‌های کاری سروکله‌زده اکنون با صدا و همهه مسافران دیگر برای سوار شدن در واگنی که حتی تهویه مناسبی ندارد با کوچکترین تنشی به هم میریزد و گا‌هاً شاهد فریاد‌ها و به کار بردن الفاظ رکیک میان آن‌ها می شود.

نشخوار‌های فکری، علت تامه بروز تنش‌ها

«حمید مستخدمین حسینی جامعه‌شناس» با اشاره به نقاط قوت وضعف متروی تهران به خبرنگار اجتماعی رکنا می‌گوید: مترو محل تبلور فرهنگ‌های مختلف است همه ما در زندگی روزمره دارای مشکلات متفاوتی هستیم که تا زمانی که به حد انفجار نرسیده با آن‌ها کنار می‌آییم هرچقدر این دغدغه‌ها و نشخوار‌های فکری و خشم بیشتر باشد احتمال اینکه آتش زیر خاکستر فوران کند بیشتر است وحالا چه زمانی این آتش فوران می‌کند؟ زمانی که علت تامه وجود داشته باشد. به تعبیری انسان هست، کبریت هست، اما آتش نیست. زمانی آتش شعله می‌گیرد که من با یک تنش ساده این انگیزه را پیدا می‌کنم، برای هدف خاصی و این آتش روشن شود. علت تمام‌کننده «پرخاش‌ها و تنشها» در موقعیت‌های نامشخص است. اکثر کسانی که از مترو ستفاده می‌کنند با توجه به دغدغه‌های حاضر و مشکلات اقتصادی که دارند با کوچکترین برخوردی تخلیه می‌شوند.

این آسیب‌شناس اجتماعی با تأکید بر پایین آمدن آستانه تحمل مردم افزود: نشخوار خشم اینجا شکل می‌گیرد؛ در مترو به دلیل همهمه و شلوغی و عجله آستانه تحمل افراد کاهش می‌یابد و تاب‌آوری و آستانه تحمل پایین می‌آید و یک حرکت با طعنه و کنایه‌آمیز نقش کشیدن کبریت را دارد وآتش را شعله ور می‌کند. این موضوع در زنان بیشتراست آن هم به دلیل نقش‌ها ومسئولیت‌های زیادی که دارند چون بعد از کار، نقش مادر و همسر را دارد و بلافاصله در منزل باید نقش‌های حمایتگری داشته باشد.

مترو محل تلاقی فرهنگهاست نه انتقال

این استاد دانشگاه می‌گوید: در مترو انتقال فرهنگ صورت نمی‌گیرد چون یک محیط سیال است آدم‌ها می‌آیند و ‌می‌روند و اما این افراد حامل نماد‌ها و جوهره‌های فرهنگی مختص خودشان هستند. مترو محل تلاقی فرهنگهاست بدون اینکه تأثیری در انتقال داشته باشند. در ساعات پایانی کار روزانه این را در مترو می‌توانیم ببینیم.

مستخدمین حسینی با ارائه تعریفی از فرهنگ می‌گوید: «فرهنگ امری قطعی و مستلزم پروسه زمانی است و تغییر فرهنگ آنی نیست». فرهنگ به این راحتی شکل نگرفته که به این راحتی تغییر کند. می‌ توان از مترو به عنوان ابزار و یک وسیله برای انتقال فرهنگی استفاده کرد و اینکه بخواهیم در این مدت در مترو بودن فرهنگی را تغییری دهیم نمی‌شود. در دنیا مترو نقش ابزاری برای افرادی است که می‌خواهند فرهنگ و هنرشان را به دیگران ارائه کنند. هنرمندان در این محیط حضور پررنگ دارند. در مترو موسیقدان موسیقیش را می‌زند و نقاش تابلویش را می‌کشدو مردم شاهد این هنرنمایی‌ها هستند.

عضو هیأت علمی دانشگاه با تأکید بر اینکه مترو باید آرامش روح و روان مسافر را تأمین کند ادامه داد: ما با توجه به سابقه فرهنگی که داریم می‌توانیم از مترو استفاده کنیم وقرار هم نیست که حتماً کپی کنیم. در مسیر‌های مترو زیبایی ایجاد کنیم. نقاشی و نگارگری ایرانی را به تصویر بکشیم. با استفاده از رنگ‌ها آرامش را به مردم هدیه بدهیم با مشورت کارشناسان هنری آرامش مترو را زیاد کنیم.

تبلیغات مترو بدون سنخیت با محیط

وی در ادامه بیان می‌کند: وقتی فرد وارد مترو می‌شود و می‌بیند که تبلیغات از هر نوعی بدون در نظر گرفتن سنخیت با فضا و افرادی که در آن محیط بعد از یک روز خسته‌کننده وارد آن می‌شوند و نیازبه حس آرامش دارند فقط تبلیغاتی را می‌بینند که نمی‌تواند به آن دست یابند باعث ایجاد سرخوردگی در او می‌شود. در جامعه‌شناسی یک نظریه‌ای داریم باعنوان \"نظریه پنجره شکسته\" که درمورد امنیت در دنیا به کار می‌رود« ویلسون و جرج ال. کلینگ در قالب مقاله‌ای این را مطرح کردند نظریه پنجره شکسته می‌گوید: فرض کنید تعداد اندکی از پنجره‌های یک ساختمان شکسته باشد، اگر این پنجره‌ها برای مدت طولانی درست نشوند، خرابکاران میل بیشتری برای شکستن سایر پنجره‌ها پیدا می‌کنند و تعداد بیشتری از آن‌ها را می‌شکنند».

این جامعه‌شناس افزود: محیط داخلی مترو هم مانند ساختمانی که وقتی مسافر وارد آن می‌شود و شلوغی و همهمه و تصاویر آزار دهنده می‌بیند و این موارد به مدت طولانی ادامه داشته است و تلاشی در بهبود آن نمی‌بیند خود مسافر هم به ایجاد خرابی‌های دیگر در این محیط می‌افزاید. شرکت‌های تولیدی برای تبلیغات از هر ابزار و وسیله‌ای برای رسیدن به سود بیشتر استفاده می‌کنند که یک طرف قضیه است، اما آیا شرکت مترو مجاز است در فضای عمومی مترو که متعلق به جامعه است از هر گونه تبلیغی استفاده کند؟ بحث است! این فضای عمومی باید با نظارت کارگروهی ویژه افکار سنجی و نیاز سنجی شود.