تهدید میدان نفتی سهراب برای حیات هورالعظیم /مدیر ارزیابی محیط زیست: مجوز شورای امنیت ملی به معنای چک سفید امضا نیست

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، تاکنون چهار میدان نفتی با بیش از 300 حلقه چاه نفت، نفس هورالعظیم را گرفته‌اند حالا پایی میدان جدیدی به نام میدان نفتی سهراب به میان آمده است.

لیندا آشتیانی فعال حوزه محیط زیست با ابراز نگرانی از فعالیت میدان نفتی سهراب برای حیات تالاب هورالعظیم به رکنا گفت: «هورالعظیم» بعد ازاحداث جاده‌های جنگی و استخراج نفت و احداث جاده‌های دسترسی به ۵ حوضچه تقسیم شده است. الان مهمترین قوت این تالاب در حوضچه‌های "۱ و ۲" آبگیری است؛ که از دو گلوگاه وسرشاخه«کرخه نور و نیسان» آب شیرین دریافت می‌کند و تا زمانی که بشود حقابه‌اش را تأمین کرد و یا در "ترسالی" و یا در مواقعی که «طرح نکاشت»، اجرای می شود اندک آبی به این حوضچه‌ها می‌رسد.ترتیب و توالی آبگیری این حوضچه‌ها به این صورت است که اول حوضچه‌های "۱ و۲"باید آبگیری ، بعد از طریق دریچه‌هایی که در تقسیم‌بندی این ۵ حوضچه قرار دارد؛ وارد حوضچه ۳ می‌شود. حوضچه ۳ از حوضچه ۴ و ۵ پایین‌تر است وقتی آب وارد حوضچه ۳ می‌شود ارتفاع می‌گیرد تا حوضچه ۴ و ۵ را آبگیری کند.

وی در ادامه نحوه آبگیری تالاب هورالعظیم افزود: اگر در حوضچه" ۵" داکت مرزی نداشتیم و عراق هم "دژ" نساخته بود آب حوضچه ۵  در بخش عراقی ریخته و ارتفاع می‌گرفت و در بخش ایرانی تالاب برگشت می کرد.خوشبختانه در سالهای اخیر در حوضچه ۱و ۲ استقرار دکل و چاه نداشتیم ولی تخریب‌هایی که ناشی از  ورود پساب ، تخریب پوشش گیاهی، شکار غیر مجاز و پیامد‌های خشکسالی، تضییع حقابه را شاهد بودیم داشتیم با این حال بستر تالاب از دست نرفته و همیشه این دوحوضچه توان آبگیری داشت.

بنابراین هنوز این‌امیدواری وجود دارد که اگر در آینده بشود از طریق حوضچه شماره ۲ تخریب‌ها را در حوضچه های" ۳و ۴ و۵" مدیریت کردبشود در نهایت به آبگیری قابل قبولی رسید. در حال حاضر بزرگترین خطری که این‌امیدواری به آینده را تهدید می‌کند البته بعد از تأمین حقابه، استقرار میدان نفتی سهراب است.

آشتیانی با اظهار‌امیدواری برای زنده نگه داشتن این دو حوضچه گفت: میدان نفتی سهراب پنجمین میدان نفتی است که در تالاب" هورالعظیم" فعال می شود. تا کنون ۴ میدان در حوضچه‌های ۳و ۴و ۵ احداث شده و برای اولین بار است که یک حوضچه نفتی قصد استقرار در حوضچه "۱ و ۲" را دارد.

پیمانکار برای دو حلقه چاه مجوز گرفت حال به دنبال 22 حلقه است

این فعال محیط زیست با اشاره به اقدامات صورت گرفته از سوی شرکت پیمانکار گفت: برای اجرای پروژه میدان نفتی سهراب، باید ۱۸ هکتار از محدوده این تالاب خشک شود که یکی از دو محدوده باقیمانده برای آبگیری هورالعظیم است. این میدان نفتی قرار است بر یکی از دو کلوگاه منشأ ورودی آب تالاب مستقر شود. در آغاز شرکت پیمانکار درخواست خشک کردن ۳۰ هکتار را کرده بود که با پیگیر‌های متعدد و مخالفت‌های اداره کل محیط زیست و سازمان محیط زیست بر اساس گزارش‌های اداره ارزیابی آن  به ۱۸ هکتار کاهش یافت.

گفتنی است این شرکت پیمانکار تا کنون برای دو حلقه چاه مجوز گرفته و برای ۲۲ حلقه چاه دیگر در حال پیگیری است.

خطرات تهدید کننده تالاب "هورالعظیم"

وی یادآوری کرد که برای محدوده هر حلقه چاه باید ۳ تا ۴ هکتار از تالاب خشکانده شود، علاوه برخشک کردن بستر تالاب، خطراتی مانند بتن‌ریزی، مسطح‌سازی و آلودگی‌های زیست محیطی صوتی و نشتی نفت از لوله ها و پیامد‌های زیست محیطی دیگر ناشی از ورود فیبر‌های نوری و سیم‌های برقی که تا کنون خطرات و لطمات زیادی به ۴ میدان پیشین رسانده و  می‌تواند در این میدان هم ایجاد شود.

وی با انتقاد از روش‌های به کار گرفته در ۴ میدان نفتی پیشین گفت: تا الان ۳ میلیون متر مکعب آب در ۴ میدان نفتی قبلی از تالاب برداشت شده و هیچ راهکار جایگزینی ارائه نشده است و به هیچ عنوان از روش‌های جدید برای استخراج نفت از تالاب استفاده نکردند و همچنان از روش‌های قدیمی استفاده می شود.مضاف بر اینکه چون حوضچه"۱و ۲ "حوضچه‌های نزدیک به کرخه هستند و تا این دو حوضچه آبگیری نشوند حتی با «تأمین حقابه و بروز ترسالی و کاهش صرف آب در بخش کشاورزی »امکان آبگیری "هورالعظیم" نیست و این تهدید جدی برای هورالعظیم خواهد بود.

آشتیانی با اظهار نگرانی از دست رفتن بخش عراقی گفت: متأسفانه بخش عراقی تالاب را کاملاً از دست دادیم این در حالی است که بخش عراقی تالاب ثبت کنوانسیون و یونسکو است.

آشتیانی در ادامه بیان کرد: می‌دانیم کشور برای تأمین هزینه‌ها نیاز به برداشت نفت و گردش چرخ اقتصاد است ولی باید راهی انتخاب کرد تا کمترین خسارت و لطمات زیست محیطی را به همراه داشته باشد. در طرح توسعه میدان نفتی آزادگان که میدان نفتی سهراب هم بخشی از این پروژه توسعه‌ای است قرار است ۴۸۰ حلقه چاه جدید حفر شود و همه تلاش ما این است که روش‌های احداث، اصلاح شود و استاندارد‌های حفر چاه  ارتقا دهند.

آشتیانی افزود: طبق قانون وقتی شرکتی به تالاب خسارت وارد می‌کند باید به دولت خسارت پرداخت کند که تا کنون در ۴ میدان نفتی یک درصد از خسارات وارده به سازمان پرداخت شده است.

دریافت مجوز ،چک سفید امضا نیست

در ادامه سعیدکریمی مدیر اداره ارزیابی سازمان محیط زیست در این خصوص به خبرنگار اجتماعی رکنا گفت: شرکت پیمانکار پروژه میدان نفتی سهراب در تلاش است مجوز" شورای امنیت ملی" را برای این میدان مجوز دریافت کند  اما دریافت این مجوز به مفهوم چک سفید نیست و عملکرد شرکت پیمانکار ،تحت نظارات پایش سازمان محیط زیست و  طبق الزامات خواهد بود.

کریمی ادامه داد: سازمان محیط زیست به دو حلقه چاه میدان نفتی سهراب مجوز داده است و حالا با درخواست ۲۲ حلقه دیگر مواجه شده است. که بعد از مواجهه با سختگیری‌های این سازمان در ارائه پیشنهادی قرار شده در ۸ نقطه چاه  اجرا شود.

پروژه  نفتی تالاب را خشک نمی کند

مدیر اداره ارزیابی سازمان محیط زیست در واکنش به خشک کردن تالاب در راستای اجرای پروژه نفتی سهراب گفت: برای حفر ۸ حلقه چاه محدوده‌ای حدود ۳ کیلومتر خشک می‌شود و این به این معنی نیست که تمام تالاب خشکانده شود و فقط ۸ نقطه برای استخراج خشک می‌شود.

سعید کریمی درپاسخ به نگرانی‌ها از خشکاندن تالاب گفت:  میدان نفتی قرار نیست از آب تالاب استفاده کند برخی از تغییرات آینده تالاب مربوط به خشکسالی است که در کشور حاکم است واگر آن مقدار آبی که قرار است وارد این تالاب شود، نشود تالاب خشک می‌شود و ربطی به برداشت نفتی ندارد.

وی برآوردی از مدتی که قرار است از این میدان نفتی برداشت شود ارائه نداد و گفت: هنوز مشخص نیست تا چه زمانی از این میدان برداشت خواهد شد چون بخشی از مدت اجرای پروژه به اکتشاف خواهد گذشت. وممکن است در اکتشافات با ذخایر بیشتری روبرو شوند و حدود ۲۰ سال به طول خواهد کشید.

وی با اشاره به ارائه روش‌های نوین حفاری گفت: روش‌های نوینی مانند hdd برای حفر چاه‌ها پیشنهاد شده که از نظر زمین‌شناسی قابلیت اجرا ندارد و موضوعی است که با شرکت مهندسی توسعه نفت به نتیجه نرسیدیم .

مدیرکل اداره ارزیابی سازمان محیط زیست ادامه داد: نگرانی اصلی چاه‌های نفت، بقایای حفاری است که ما آن‌ها را مدیریت خواهیم کرد و باید بقایای حفاری  در محل باقی نماند و در جای دیگر در محلی مشخص دفن شود.دستورالعملی در اختیار شرکت نفت است  که باید بر اساس آیین‌نامه آن عمل کند.

کریمی در پایان گفت: رویکرد سازمان محیط زیست اینت است که به درخواست حلقه های چاه یکجا مجوز ندهد. با نظارت‌ها و پایش‌ها مطمئن شود که آثار تخریبی ندارد و سپس اجازه حفر چاه های بیشتر صادر شود، تا کنون مجوزی ندادیم و تمام ملاحظات دیده خواهد شد.