بلاهایی که وزارت جهاد کشاورزی بر سر ایران آورد/ پرونده قطور این وزارتخانه در ایجاد بحران آب،گسترش فقر و مهاجرت

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، وزیر جهاد کشاورزی ایران امروز تغییر کرد و محمد علی نیکبخت وزیر جهاد کشاورزی شد. وزیر جهاد کشاورزی کشوری که درست وسط بحران جدی آب است. بحرانی که بخش اعظم شکل گیری آن به خاطر تصمیم های اشتباه در بخش کشاورزی کشور شکل گرفته است. بحران خطرناک آبی که اگر روش کشاورزی ایران از سالها قبل که کارشناسان تاکید بر تغییر روش های آبیاری داشتند صورت می گرفت شاید الان ایران وسط باتلاق بحران آب نبود.

از سوی دیگر بسیاری از بحران های محیط زیستی کشور از آب و خاک و هوا که این روزها شهروندان با آنها دست به گریبان هستند و فرونشست هایی که خاک ایران را ویران کرده است برگرفته از اجرای تصمیماتی است که در این وزارتخانه در چند دهه گذشته انجام گرفته است.

با توجه به فراوانی فعالیت‌های کشاورزی در ایران، تصمیمات جهاد کشاورزی بر محیط زیست و آب ایران تأثیرات متعددی داشته است. کاهش منابع آبی کشور یکی از آسیب هایی است که مسیر عملکرد این وزارتخانه در سالهای گذشته شکل داده است.به دلیل استفاده بیش از حد از منابع آب در کشاورزی، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها در بسیاری از مناطق کم آب شده‌اند. از سوی دیگر به دلیل نادرست استفاده از منابع آب و کاهش کیفیت خاک، بسیاری از زمین‌های کشاورزی در ایران خشک شده‌ و نمی‌توان در آنها محصول کشت کرد.

نسخه های مدیریتی وزرا این وزراتخانه تاکنون بحران های جدی  آلودگی هوا، آب و خاک را در ایران شکل داده است. ضمن اینکه  با توجه به استفاده بیش از حد از منابع آب و خاک، تنوع زیستی در بسیاری از مناطق کم شده و بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری در خطر انقراض قرار گرفته‌اند.به دلیل نادرست استفاده از منابع آب در کشاورزی، بهره‌وری آب در این بخش کاهش یافته و مصرف آب در بسیاری از موارد بیش از حد است.

کارنامه مردود وزرای کشاورزی در نگهداشت ایران

همه این مواردی که برشمرده شد، مشکلات اجتماعی و اقتصادی و امنیتی جدی را برای کشور ایجاد کرده است.

مهاجرت از نقاط درگیر بحران ، به نقاط کمتر درگیر و آسیب های این مهاجرت ها،ناشی از تصمیماتی است که در وزارتخانه کشاورزی تاکنون گرفته و اجرا شده است. کمبود آب در برخی مناطق باعث شده است که مردم به دنبال منابع آب و کار و معیشت مهاجرت کنند. همین کمبود آب، فقر در این مناطق را افزایش داده است. کمبود آب در برخی مناطق باعث بروز بحران‌های اجتماعی مانند نزاع‌های قومی و قبلی، جنگ و تعارضات مرزی شده است.

همین کمبود آب ایجاد شده ، باعث کاهش تولید محصولات کشاورزی و افزایش قیمت آنها نیز شده است.

از سوی دیگر  تصمیمات نادرست سالیان گذشته در وزارتخانه جهاد کشاورزی تأثیرات منفی بر محیط زیست ایران داشته است. کمبود آب باعث تأثیرات منفی بر محیط زیست مانند کاهش تنوع زیستی، خشک شدن زمین‌های کشاورزی و آلودگی هوا و آب شده است.استان‌های خراسان رضوی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان و یزد از جمله استان‌هایی هستند که با کمبود آب و بحران آب شدید روبرو هستند. این استان‌ها به دلیل واقع شدن در مناطق خشک و نیمه خشک و همچنین استفاده بیش از حد از منابع آب در کشاورزی با کمبود آب مواجه شده‌اند.

وظایف قانونی وزارت جهاد کشاورزی در قبال ایران

 وزارت کشاورزی  مسئولیت‌های متعددی در زمینه حفاظت از محیط زیست و مدیریت بحران آب دارد. تدوین و اجرای سیاست‌های کشوری در زمینه مدیریت منابع آب و خاک با هدف حفاظت از محیط زیست و پایداری اقتصادی از جمله این وظایف است.

تعیین سیاست‌ها و استراتژی‌هایی برای کاهش مصرف آب در کشاورزی و افزایش بهره‌وری آب در این بخش، ارائه راهکارهایی برای پیشگیری از تخریب خاک و کنترل روند کاهش کیفیت خاک، تدوین برنامه‌های گسترش سیستم‌های آبیاری قطره‌ای، آبیاری مکانیزه و استفاده از تکنولوژی‌های نوین در کشاورزی، اجرای برنامه‌های توسعه و بهبود بخش دامپروری و پرورش طیور به منظور کاهش تأثیر آنها بر محیط زیست، تدوین سیاست‌هایی برای مدیریت و کنترل آلودگی هوا، آب و خاک ناشی از فعالیت‌های کشاورزی، اجرای برنامه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی به کشاورزان و عموم مردم در زمینه حفاظت از محیط زیست و بهره‌وری بهینه از منابع آب، همکاری با سایر وزارتخانه‌ها و نهادهای مرتبط با هدف حفاظت از محیط زیست و مدیریت بحران آب از وظایف قانونی و واجب الااجرا این وزارتخانه است.

به طور تخمینی، حدود 70یا 96درصد بحران آب در ایران به دلیل روش نادرست آبیاری و کشاورزی است. استفاده بیش از حد از منابع آب، عدم بهره‌وری از آب و استفاده از روش‌های قدیمی و غیر بهینه آبیاری، از جمله عواملی هستند که باعث کاهش منابع آب و بروز بحران آب در کشور شده‌اند.

اهمیت اصلاح الگوی کشت در صنعت کشاورزی ایران وقتی نمایان می‌شود که بدانیم اولا 18 تا 22 درصد از اشتغال کشور در بخش کشاورزی است و دوما امنیت غذایی جمعیت 80 میلیونی کشور به وجود یک کشاورزی پایدار و مستمر نیاز دارد اما بحران آب نیز مساله جدی و غیرقابل انکار است.

تمام این نکات تاکید می کند که دقت به عملکرد وزارت جهاد کشاورزی باید فرا سیاسی باشد و وزارتخانه جهاد کشاورزی با نگاهی تخصصی و دلسوزانه به وضعیت زمین و هوا و آب و خاک ایران تصمیم گیری داشته باشد. هر تصمیم اشتباه در این وزارتخانه یعنی ویرانی سالیان طولانی در پهنای ایران و زندگی میلیون ها ایرانی.

خبرنگار : آزاده مختاری