«بخشنامه های بیزاری» زنان را از مادر شدن دور می کند / نمی توان جامعه فعلی را با تفکر قدیمی تشویق به فرزندآوری کرد

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، مهم ترین دلیل اینکه چرا زنان کمتر رغبت می کنند فرزندی داشته باشند، وضعیت نابسامان اقتصادی و اجتماعی کشور است. حال از سویی دیگر، به جای اینکه از سمت دولت برنامه ها و بخشنامه هایی ببینیم که در راستای فرزندآوری و افزایش جمعیت جوان کشور تسهیل کننده باشد، دیده می شود که به جز تبلیغات سطح پایین، کار دیگری از دستشان بر نمی آید. تبلیغاتی که از یک جایی به بعد، به ضد تبلیغ بدل شدند و مخاطب دیگر با دیدن آنها، تصمیم می گیرد چشمش را روی بیلبوردهای شهری و تلویزیون و... ببندد تا آرامش داشته باشد. مخاطبی که نیازهای اقتصادی و اجتماعی اش نادیده گرفته شده و حکومت، صرفا از او می خواهد با فرزندآوری ادای وظیفه کند.

در این راستا نیره توکلی، فعال حوزه زنان در گفت و گو با رکنا گفت: همزمان با صنعتی شدن جوامع این مادر شدن در دنیا کمتر شد. در واقع زمانی که تولیدات خانگی کمتر شد، صنعت پیشرفت کرد؛ لذا محل کار برای مرد و زن، دورتر از خانه شد و رفته رفته زنان از تولید خانگی و خانگی بودن خارج شدند و تحت قوانین کار، در مکان هایی دیگر با مدیریت و نظارت دیگری قرار گرفتند؛ بنابراین می توان گفت در این نقطه عطف تاریخی، همه چیز در مورد فرزندآوری تغییر کرد.

این فعال حوزه زنان تاکید کرد: برای اینکه چرا زنان رغبت نمی کنند بچه دار شوند، باید علت های فیزیکی را از سایر علل بیرونی جدا کرد. مادری که از نظر فیزیکی توانایی بچه دار شدن دارد؛ ولی بچه داری در چنین شرایطی برایش دشوار است. در گذشته، اگر خانواده ای به هر دلیلی بچه دار نمی شد، مورد نکوهش قرار می گرفت؛ ولی این روزها انتخاب آگاهانه برای زنی که نمی خواهد بچه دار شود، قطعا با توافق مرد خواهد بود و در جامعه مدرن، به چنین خانواده ای که شرایط را می سنجد و بعد اقدام به بچه دار شدن می کند، احترام گذاشته می شود.

وی تاکید کرد: با این حال بزرگ ترین علت بچه دار نشدن این است که زندگی در جامعه ای پر خطر، از جمله انواع اپیدمی ها، نابسامانی های اقتصادی، معضلات اجتماعی، فقر، آلودگی هوا و... زندگی را پر ریسک می کند که به واسطه آن، جامعه نیز خطرناک می شود. در جامعه پر ریسک، آینده نامعلوم است و شغل منظم و حقوق مناسب وجود ندارد، برای همین بسیاری از زوج  ها به خصوص طرف زن، ترجیح می دهند بچه دار نشوند. مشکل اصلی در نوع سیاست گذاری حکومت است و به جای تغییر در نوع نگاه خود به سیاست گذاری هایشان، مدام بچه داری را تشویق می کنند! در واقع به قدری زوجین را با این سیاست گذاری ها و بخشنامه های پیاپی که در راستای رفاه خانواده نیست، ناراحت می کنند که من نام آن را «بخشنامه های بیزاری» گذاشته ام.

توکلی در ادامه افزود: از جمله این بخشنامه های بیزاری می توان به تغییر ساعات اداری اشاره کرد که این به غیر از اینکه زنان شاغل دچار مشکل می شوند بلکه زنان خانه دار نیز در برنامه ریزی های روزمره شان با مشکلاتی دست به گریبان خواهند شد. مشخص است هیچ فکری برای نهاد خانواده در این بخشنامه ها در نظر گرفته نمی شود. زنان شاغل باید بتوانند بین زندگی و شغل خود یک بالانسی ایجاد کنند که این مهم سبب می شود بچه داری برایشان به یک کابوس تبدیل شود و در نتیجه برای آن برنامه ای نداشته باشند.

وی در ادامه با اشاره به اینکه خلاءهای آموزشی نیز در شکل گیری وضعیت موجود موثر هستند، گفت: انعکاس خلاءهای قانونی نسبت به زنان در آموزش و پرورش تبلور پیدا می کند. مدارس، کارخانه های انسان سازی برای هر جامعه ای هستند. با هر نکته ای که در مدارس آموزش داده می شود، قرار است که دانش آموزان را برای آن جامعه آماده کنند. حال چنین شرایطی، موجب می شود بی میلی زنان نسبت به بچه دار شدن بیشتر شود.

او گفت: تا زمانی که خلاءهایی وجود داشته باشد، مسئولیت از شانه حکومت برداشته نمی شود؛ چراکه زن و مرد، باید به فرزندشان بابت شرایط جامعه، از جمله آموزش، اشتغال، تورم، بهداشت و... جوابگو باشند.

نیره توکلی افزود: نمی توان گفت کسی که این روزها بچه دار می شود لزوما آدم فداکاری است. ممکن است یک زوج، دچار فقر مطلق و عدم برنامه ریزی برای بچه دار شدن باشد و انتخاب دیگری جز بچه دار شدن نداشته باشند. این روزها بیشتر شاهد آن هستیم که طبقاتی که دچار فقر مطلق هستند بیشتر بچه دار می شوند.  اینکه امروزه را با گذشته مقایسه کرد و گفت که چرا همانند قدیم بچه دار نمی شوید، اشتباه است؛ چراکه در گذشته بچه ها ابزار کار خانواده ها بودند و هزینه ای برای پرورش بچه ها وجود نداشت؛ ولی در جامعه مدرن نمی توان از زنان خواست که با تفکر غیر مدرن بچه دار شوند.