ادامه مرگ سریالی پلنگ ها در ایران / کم توجهی سازمان محیط زیست/ سرنوشت یوز ایرانی در انتظار پلنگ ایرانی

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،معاون تنوع زیستی اداره حفاظت محیط زیست استان هرمزگان گفته است که پلنگ قبل از رسیدن به دامپزشکی تلف شد.  میثم قاسمی گفت: «کارشناسان محیط زیست به محض اطلاع از وقوع حادثه به محل اعزام شدند و پلنگ نر جوان را بیهوش را برای درمان به بندرعباس منتقل کردند».

به گفته این مسئول، "پلنگ ایرانی از گونه‌های در معرض خطر است و این حادثه در مناطق تحت حفاظت رخ نداده است".

دامپزشک این پلنگ گفت که این جانور از ناحیه مهره کمر دچار شکستگی شدید شده بود. او افزود که پس از انتقال پلنگ به درمانگاه احیای قلبی و ریوی به مدت ۴۵ دقیقه انجام شد، اما موثر نبود.

پلنگ ایرانی در مسیر سرنوشت یوزپلنگ ایرانی

در چند ماه اخیر به طور میانگین هر دو هفته خبر از مرگ یک پلنگ در ایران یا حتی در یک هفته خبر چند پلنگ در اخبار محیط زیست مطرح می شود. خبری که هرچند میان اخبار سیاسی و اقتصادی ایران در جایگاه با اهمیت خود قرار نمی گیرد و در حاشیه باقی مانده است ولی باید تاکید داشت که اهمیت این مرگ ها را باید سازمان محیط زیست بداند و اقدام کند که گویا این سازمان هم چندان ناراحت نیست که مرگ پلنگ ها میان اخبار سیاسی و تورم و گرانی و مشکلات معیشتی مردم اهمیت خود را نمی یابد. اگر اینگونه نیست و سازمان محیط زیست برای این مهم، اهمیت قائل است به حتم اقداماتی انجام داده است که گفتن از این اقدامات جای خالی پررنگی در اخبار سازمان محیط زیست کشور دارد.

جمعیت پلنگ ایرانی

شمار پلنگ‌های ایرانی بالغ در سراسر کشورهای محل زیست آن کمتر از ۸۷۱ تا ۱٬۲۹۰ قلاده برآورد می‌شود. برآورد می شود ۵۵۰ تا ۸۵۰ در ایران (بر اساس تخمین سال ۲۰۰۲) و ۲۰۰ تا ۳۰۰ در افغانستان، ۷۸ تا ۹۰ در ترکمنستان، حداکثر ۱۰ تا ۱۳ در ارمنستان، حداکثر ۱۰ تا ۱۳ در آذربایجان، ۳ تا ۴ در قَرَه باغ، حداکثر ۵ در گرجستان، حداکثر ۱۰ در قفقاز شمالی فدراسیون روسیه و حداکثر ۵ قلاده در ترکیه باشند که با توجه به وضعیت تحریم و تغییر و تحولات سیاسی در منطقه می توان این رقم را خیلی کمتر دانست و خطر انقراض این گونه با ارزش حیات وحش را در وضعیت خطر بیشتری متصور شد.

پلنگ ایرانی در فهرست جانوان در معرض انقراض

پلنگ ایرانی نیز در فهرست جانوران «در معرض خطر انقراض» آی‌یوسی‌ان قرار دارد ولی هنوز جامعه ایرانی حساسیت جدی برای مطالبه حفظ این گونه با ارزش را پیدا نکرده است. از سوی دیگر سازمان محیط زیست نیز اقدامات لازم برای حفاظت از این گونه محیط زیست را انجام نداده یا اعلام نکرده است. بدین ترتیب خیلی زود این وضعیت پلنگ ایران نیز به سرنوشت یوزپلنگ ایران نزدیک می شود.

مرگ سریالی پلنگ ها در ایران

یک قلاده پلنگ در منطقه دنا کشته شد .یک قلاده پلنگ در روستایی از توابع قوچان کشته شد.یک قلاده پلنگ در قائم شهر کشته شد. یک قلاده پلنگ در رودسر کشته شد. یک قلاده پلنگ در جنگل های سیاهکل کشته شد. یک قلاده پلنگ در خراسان رضوی کشته شد.... و خبر این کشته شدن ها ادامه دارد!

در چند ماه اخیر اخبار کشته شدن و جانباختن پلنگ ایرانی به صورت هفتگی در حال انتشار است و خود زنگ خطر جدی است.

پلنگ دارای گسترده‌ترین پراکنش در میان گربه‌سانان بزرگ دنیا است و به دلیل قابلیت سازگاری بالا در انواع زیستگاه‌های کوهستانی، استپی، جنگلی و بیابانی تمام استان‌های کشور با تراکم نه‌چندان بالا زیست می‌کند. اطراف استان تهران به‌دلیل اینکه مناطق کوهستانی بسیاری دارد می‌تواند زیستگاه مناسبی برای ‌پلنگ باشد. منطقه فیروزکوه، خجیر و سرخه حصار، لار و دماوند از جمله زیستگاه‌های ارزشمند این گونه به‌حساب می‌آیند که ‌پتانسیل حضور ‌پلنگ در آن‌ها نیز ثبت شده است.

با توجه به نرخ بقای نسبتا پایین توله پلنگ های باقی مانده و نرخ بقای  پلنگ های بالغ زنده  ناشی از فعالیت های انسانی بقای جمعیت درازمدت این با اهمیت حیات وش در خطر جدی است .تجزیه و تحلیل توزیع مکانی و نسبت جنسی مرگ و میر غیرطبیعی پلنگ ایرانی نشانگر این است که در یک دوره بیست ساله مرگ پلنگ ایرانی در ایران افزایش یافته است.

تاثیر تحریم و نبود فرهنگسازی و جاده سازی بر زندگی حیات وحش ایران

اگرچه تحریم‌ها قطعاً علت اصلی مشکلات زیست‌محیطی ایران نیستند، اما تأثیر غیرقابل انکاری بر محیط‌زیست ایران داشته‌اند. محدود کردن دسترسی کشور به فناوری، خدمات و دانش؛  مسدود کردن کمک های بین المللی محیط زیست و  افزایش شدت  استفاده از منابع طبیعی برای مدیریت اقتصاد باعث تاثیرات منفی بر حیات وحش ایران شده است.تحریم‌ها عملاً رشد اقتصادی ایران و توانایی آن را برای جدا کردن اقتصاد خود از منابع طبیعی محدود کرده و در نتیجه نقش منابع طبیعی را در اقتصاد سیاسی ایران افزایش داده است.

به طور قطع  توسعه راه ها در مناطق روستایی و به ویژه در مناطق شکننده کوهستانی بدون ارزیابی کامل اثرات زیست محیطی، چالش جدی بقای جمعیت پلنگ در سراسر کشور است. ارتقای فرصت های آموزشی به عنوان راهی برای افزایش مشارکت مردم روستایی و محلی در آموزش های زیست محیطی و افزایش آگاهی آنان نسبت به ارزش و اهمیت حیات وحش ضروری است.

مردم محلی باید از مزایای حفاظت از گوشتخواران بزرگ آگاه باشند. در این میان لازم است تفاهم متقابلی بین اداره محیط زیست و پلیس راهنمایی و رانندگی ایران ایجاد شود تا علاوه بر نصب دوربین های کنترل سرعت و گذرگاه حیات وحش، محدودیت های سرعت بیشتری در مناطق حفاظت شده و جاده هایی که از نزدیک این مناطق عبور می کنند اعمال شود.

اهمیت پلنگ ایران برای محیط زیست ایران و حتی جهان

پلنگ ایران یکی از گونه‌های حیات وحش مهم در جهان است و دارای اهمیت بسیار زیادی در چرخه محیط زیست ایران و جهان است. این حیوان با نقش مهم خود در برقراری تعادل در سلسله غذایی، کنترل جمعیت سایر حیوانات و پایداری بوم‌شناسی مناطق خود، به عنوان یک ارگانیسم بسیار حیاتی در اکوسیستم‌ها شناخته شده است. همچنین، پلنگ ایران به عنوان یک نماد فرهنگی و تاریخی برای مردم ایران و جهان، از اهمیت فرهنگی و تحقیقاتی بالایی برخوردار است. از این رو، حفاظت از پلنگ ایران و حفظ زیستگاه‌های آن، به عنوان یک وظیفه مشترک بین دولت‌ها، سازمان‌های محیط زیستی و جامعه جهانی به شمار می‌آید.

علت اصلی مرگ پر تعداد پلنگ در کشور ایران، عمدتاً به دلیل فراوانی عوامل انسانی است. این عوامل شامل شکار غیرمجاز، از بین بردن محیط زیست، تغییر کاربری اراضی و تخریب زیستگاه‌های آن‌ها، آتش‌سوزی‌های عمدی و تصادفی، تصادفات با خودروها و جاده‌سازی‌های نامناسب است. همچنین، کمبود غذا و تغذیه نامناسب نیز می‌تواند عامل مرگ پلنگ باشد.

راهکارهای دولتی برای نگهداشت پلنگ در ایران

برای حفاظت از پلنگ ایران، راهکارهای دولتی باید شامل اقداماتی مانند تشویق به کاهش شکار غیرمجاز و کمک به رعایت قوانین حفاظت از حیات وحش، توسعه برنامه‌های حفاظت از محیط زیست و زیستگاه‌های پلنگ، بهبود و ساخت جاده‌های جدید با توجه به شرایط زیست محیطی، توسعه کارگاه‌های آموزشی و آگاهی‌بخشی به جامعه در خصوص حفاظت از پلنگ و ارتقای اطلاعات عمومی درباره این حیوان، به منظور کمک به پایداری بوم‌شناسی مناطق پلنگ است. همچنین، تحقیقات علمی و مانیتورینگ پلنگ‌ها نیز باید برای بهبود حفاظت و مدیریت آن‌ها انجام شود.

خبرنگار: آزاده مختاری