احتمال تجمع بیش از استاندارد گاز سرطان زا "رادون" در ایستگاه های مترو تهران

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، گویا روزهای درگیری تهران با آلودگی هوا انتهایی ندارد. هر روز کمیته اضطرار آلودگی هوا جلسه برگزار می کند و تعطیلی هایی اعمال می کند اما آلودگی هوا که به طور مستقیم سلامت، اقتصاد و آموزش مردم و کشور را نشانه گرفته است همچنان ادامه دارد. این اما علاوه بر آلودگی هوا در سطح خیابان ها گویا هوای نامناسب در ایستگاه های مترو تهران نیز دست از گریبان مردم شهر بر نمی دارد.

سال‌ها است که ترکیبات گوگردی مانند دی اکسید گوگرد، ترکیبات اَزُته مانند منو و دی اکسید ازت، ترکیبات کربن مانند مونو و دی اکسید کربن، هیدروکربورها، مواد معلق، سرب، گاز کربنیک، اکسیدهای فتوشیمیایی، مواد رادیواکتیو، بو و صدا از جمله آلاینده‌های مهم هوای تهران به شمار می‌آیند. آلاینده‌هایی که بیشتر از منابع متحرک نظیر خودروهای شخصی، موتورسیکلت‌ها، کامیون‌ها، اتوبوس‌ها و ... و منابع ثابت مانند کارخانه‌ها، خانه‌ها، واحدهای تولیدی، نیروگاه‌های تولید انرژی، صنایع شیمیایی و ... متساعد می‌شوند.

در کنار این هوای آلوده ، در فضاهای بسته و پر تردد شهر مثل مترو وجود گاز رادون طبیعی است اما زمانی از شرایط عادی خارج می شود که میزان این گاز از حد استاندارد خارج شود. آن زمان است که ریه ها را درگیر و آمار سرطان در شهر را افزایش می دهد.

حال سوال این است که در شهر به خصوص در ایستگاه مترو این گاز تا چه میزان به سلامت و حیات تهرانی ها حمله می کند و چه میزان از ابتلا ساکنان تهران به سرطان و بیماری های ریوی به دلیل در معرض گاز رادون بودن است؟ وظیفه مدیران شهری و مدیران محیط زیست برای کنترل میزان رادون شهر بخصوص در مرکز پر تردد مترو چیست؟

پیگیری خبرنگار اجتماعی رکنا، از نهادهای متولی از جمله شهرداری تهران، سازمان محیط زیست و وزارت بهداشت نشان داد که هیچ نهادی به صورت مستمر در کوتاه مدت یا بلند مدت میزان انتشار این گاز در فضاهای بسته را اندازه گیری نمی‌کند و حتی اگر اندازه گیری در این رابطه وجود داشته باشد، اطلاع رسانی عمومی در این خصوص انجام نمی شود.

پیگیری خبرنگار رکنا از کارشناسان آلودگی هوا اما حکایتی امیدوار کننده داشت و آن اینکه میزان گاز رادون در فضاهای بسته از جمله ایستگاه های مترو شهر تهران طبیعی است اما مقدار آن اگر از یک حد مجاز بالاتر باشد می تواند سلامت عمومی را با خطرات جدی مواجه کند.

نکته ای که جای نگرانی ایجاد می کند این است که پیگیری ها از مدیران شهری بخصوص در بخش هایی که باید آگاه به این امر باشند با ناآگاهی و عدم دقت مواجه شد. جا دارد در کنار توضیح کوتاه کارشناسان آلودگی هوا در خصوص میزان گاز رادون در ایستگاه های متروی تهران، مدیران شهری و مدیران محیط زیستی شهر آخرین آمار و بررسی های خود از میزان گاز رادون در ایستگاه های مترو و محوطه این محل حمل و نقل عمومی پرتردد را رسما اعلام کنند.

گاز سرطان زا رادون

رادون بعد از سیگار دومین عامل سرطان ریه در جهان است که لزوم توجه جدی به پایش و اندازه گیری این گاز را در فضاهای عمومی و سربسته شهرهای کشور به ویژه شهر تهران دوچندان می کند.

رادون یک سرطان زا کلاس A است.رادون یک گاز پرتوزای بی‌رنگ، بی‌بو، بدون مزه و از نظر شیمیایی بی‌اثر است؛ و تنها با استفاده از دستگاه‌های مخصوص می‌توان وجود رادون را تشخیص داد. گاز رادون از واپاشی اورانیم موجود در طبیعت به‌وجود می‌آید. رادون تولید شده نیز، ذرات پرتوزای دیگری تولید می‌کند.

افزایش آمار سرطان با رادون

رادون موجود در هوا از طریق تنفس وارد ریه انسان‌ها می‌شود. سپس رادون در ریه متلاشی می‌شود و ذره آلفا انتشار می‌دهد. ذره آلفا دارای جرم سنگین و بار الکتریکی دو برابر الکترون با علامت مثبت است. ذره آلفا انتشار یافته در ریه، دارای انرژی است؛ که این انرژی باعث حرکت ذره در بافت‌های ریه می‌شود، و به تدریج در مسیر حرکت و برخورد با سلول بافت‌های ریه یون‌سازی کرده، تا زمانی که انرژی خود را کاملاً از دست داده و متوقف شود. انرژی ذره آلفا که توسط بافت‌ها جذب می‌شود باعث آسیب به بافت‌ها یا مرگ آن‌ها می‌شود؛ بنابراین در صورتی‌که هوای تنفسی حاوی رادون به‌مقدار زیاد باشد، بافت‌های ریه به تدریج آسیب می‌بینند که در دراز مدت می‌تواند باعث سرطانی شدن این‌گونه بافت‌ها شود. با توجه به این‌که 65 تا 95 درصد از عمر انسان در محیط‌های بسته سپری می‌شود. این گاز می‌تواند بر سلامت انسان تاثیر منفی بگذارد.

حمله رادون به خانه سیگاری ها

بر اساس تحقیقات بین‌المللی بعد از سیگار، رادون به عنوان مهم‌ترین عامل سرطان ریه شناخته شده‌است. به‌خصوص افراد سیگاری که هوای داخل منازل آنها، حاوی مقدار زیاد رادون باشد احتمال ابتلا آن‌ها به سرطان ریه به مراتب بالاتر از سایر افراد است.

راه های مهار رادون

چگونه می توان راه های ورود رادون به زندگی و سلامت خود را بست. چند راهکار پیشنهادی اینگونه مطرح است:بستن ورودی‌های اصلی رادون.یعنی بیشتر مجاری و منافذ موجود در فونداسیون که ممکن است رادون از آنجا به داخل ساختمان نفوذ کند کوچک و ناپیدا هستند اگر چه بعضی از آن‌ها ممکن است بزرگ و قابل دیدن باشند. این مجاری باید به طریق مناسب و مقتضی بسته شوند.

راه دیگر بکارگیری سیستم لوله‌های خروج گاز  و هواکش  که می‌تواند رادون را از محیط داخل به خارج هدایت کند است. راه سوم می تواند بکارگیری روش مکش خاک با ایجاد مکش از طریق لوله‌های تعبیه شده از زیر ساختمان رادون تجمع یافته به هوای آزاد منتقل می‌شود. راه چهارم پیشنهادی ایجاد فشار مثبت در خانه است. این روش با به‌کارگیری یک فن به منظور ایجاد یک جریان هوا به داخل زیر زمین و طبقات تحتانی از طبقات فوقانی یا از خارج انجام می‌گیرد.روش پنجم می تواند اینگونه باشد که تهویه هوا به‌طور طبیعی انجام شود. باز کردن پنجره‌ها، درها و تعبیه مجاری خروج هوا  در طبقات تحتانی می تواند کمک کند. راه ششم دور شدن از رادون می تواند استفاده از یک چاهک فاضلاب کوچک  در زیر ساختمان و اتصال آن به یک لوله همراه با مکش هوا به خارج توسط یک هواکش با قدرت کم باشد. راه هفتم که می توان مدنظر قرار داد رنگ آمیزی دیوارها با استفاده از رنگ‌های غیرقابل نفوذ است.