حقیقت روزی آشکار می شود همانند هواپیمای اوکراینی/ روابط عمومی ها شجاعانه در مورد ایرادات دستگاه‌شان صحبت کنند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،  در چند روز گذشته تاکید هایی در مورد « جنگی ترکیبی » در ایران از سوی مقامات کشوری بیان شده است. یکی از ارکان این حمله ترکیبی هجوم رسانه ای و ایجاد موج های خبری تخریبی است.

در راستای بررسی چگونگی مقابله با جنگ ترکیبی، به نظر می رسد، عدم اطلاع رسانی دقیق، شفاف و سریع، در موارد بحرانی، از جمله عوامل تاثیرگذار بر سوار شدن رسانه های خارجی، بر موج اتفاقات داخلی است. مسلما مادامی که روابط عمومی ها، در روشن سازی وقایع مربوط به دستگاه خود، اقدامی فوری انجام ندهند، رسانه های داخلی نیز ناکارآمد خواهند ماند؛ لذا در چنین شرایطی، میدان برای جولان دادن فیک نیوز ها باز می شود. 

کار در روابط عمومی ها باید سیستماتیک پیش برود نه جزیره ای

در این راستا، با افشین امیرشاهی، دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران و سردبیر هم میهن آنلاین به گفت و گو نشستیم تا ببینیم یک روابط عمومی کارآمد در شرایط بحرانی باید چگونه عمل کند تا زمین اطلاع رسانی را به دست خودش بگیرد.

افشین امیرشاهی با اشاره به اینکه وظیفه روابط عمومی در وهله اول در امر اطلاع رسانی، رعایت اصول صداقت و شفافیت است، می گوید: روابط عمومی ها با انتشار اولین روایت ها از دستگاه مربوطه خودشان به صورت درست و شفاف، موجب جلب اعتماد عمومی می شوند. این مهم در مورد روابط عمومی نهادهای امنیتی، بیشتر مورد تاکید است؛ چراکه افکار عمومی با جزییات بیشتری خبرهای این دستگاه ها را (به ویژه زمانی که بحران پیش می آید) پیگیری می کنند.

او تاکید می کند: بحرانی که در کشور طی روزهای اخیر پیش آمده، یکی از بزرگترین بحران هایی است که افکار عمومی ایران و جهان آن را پیگیری می کند؛ بنابراین نحوه اطلاع رسانی در خصوص این مهم می تواند در اینکه چقدر مردم به حاکمیت و نهادها اعتماد کنند، تاثیرگذار باشد. در چنین شرایطی، کار در روابط عمومی ها باید سیستماتیک پیش برود نه جزیره ای. در این راستا، روابط عمومی، باید با مدیران بالادستی خود هماهنگ باشد و نگاه آنها را منتقل کند و برعکس. اگر چنین نباشد، اطلاع رسانی به بیراهه می رود. در چنین شرایطی، احساسات شخصی و تعلقات جناحی باید کنار گذاشته شود و نیروها، علاوه بر آمادگی سازمانی، درک خوبی از شرایط روز جامعه داشته باشند.

روابط عمومی ها، شجاعانه در مورد ایرادات دستگاه‌شان صحبت کنند

افشین امیرشاهی در تبیین گفته هایش می افزاید که در راستای دستیابی به چنین رویکردی در روابط عمومی، باید تحقیقات میدانی و نظر سنجی انجام شود تا مدیران بالادستی بدانند که افکار عمومی به دنبال چه چیزی هستند و در ادامه می گوید: کار روابط عمومی، یک کار فرهنگی و نرم است؛ بنابراین نیروها، نباید به گونه ای کار کنند که خسارت زا باشد و به دو قطبی شدن جامعه دامن بزنند. این یعنی اگر یک نهاد، اطلاعاتی یا امنیتی است؛ باید بداند که روابط عمومی، دارای یک کار فرهنگی است؛ لذا باید با آنها همدلانه همکاری و برخورد شود. همچنین اطلاع رسانی روابط عمومی ها باید از جنس پاسخگویی باشد؛ یعنی اگر کارشان ایراداتی دارد، آن را بپذیرند و شجاعانه در مورد آن توضیح دهند.

سوالاتی که روابط عمومی ها باید از خودشان بپرسند

دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران تهران تاکید می کند: روابط عمومی ها نباید کم تحمل باشند و در موارد بحرانی چند سوال از خودشان بپرسند. نخست چرا یک بحران رخ داده است؟ چرا صبر مردم لبریز شده است؟ چه مولفه هایی در رخ دادن این مهم تاثیر گذار هستند؟ سهم هر کدام چقدر بوده است؟ باید دنبال مقصر بگردند یا رویکردشان را تغییر دهند؟ ریشه یابی کنند یا سطحی نگرانه برخورد کنند؟

وی در ادامه می افزاید: در نهادهای اطلاعاتی همه همکارها از مدیران بالادستی گرفته تا نیروهای جزء، باید در تعامل و همفکری با رویکرد فرهنگی با بخش روابط عمومی باشند؛ برای مثال یک نهاد امنیتی برای نگارش یک بیانیه، باید به نکاتی از جمله، توجه به تک تک واژه ها و پرهیز از استفاده از واژگانی که معنا و مفهوم دشنام دارند، پرهیز از ایجاد دو قطبی در جامعه، پرهیز از داستان سرایی و... را مد نظر داشته باشند. روابط عمومی یک نهاد امنیتی باید جلسات منظم با نخبگان، فرهیختگان اهالی قلم و... داشته باشد و در چنین موارد از آنها کمک بگیرند. 

خوراکِ روابط عمومی ها به رسانه های داخلی، عامل کم شدن اعتماد مردم به رسانه هاست

افشین امیرشاهی تاکید می کند که در شرایط کنونی، انبوه روایت ها برای اتفاقات مختلف وجود دارد و این باعث می شود مردم به رسانه های رسمی اعتماد نکنند و در ادامه می افزاید: مهم ترین آن، کم شدن اعتماد به صدا و سیماست. همچنین در این رابطه، روابط عمومی ها را نباید جدا از صدا و سیما دانست، چرا که در خصوص اتفاقاتی که در کشور می افتد بیانیه هایی صادر می کنند که رسانه های داخلی، از آن بهره می گیرند. به تبع آن، رسانه های داخل کشور هم اعتماد عمومی را از دست می دهند.

دست رسانه های مستقل در جریان بحران ها را باز بگذارید

دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران می گوید: اتفاقات مختلفی در کشور داشتیم که برای هر کدام که اطلاع رسانی درستی نشد ضربه شدید به مرجعیت رسانه های داخلی وارد شد. حادثه هواپیمای اوکراینی ، زندان اوین ، مهسا امینی ، ... هر کدام مثال هایی برای این موضوع هستند. یک روابط عمومی حرفه ای، برای هر کدام از این موارد  باید به سرعت خبر اولیه را اعلام و پس از آن ذکر کند که اخبار تکمیلی متعاقبا اعلام می شود؛ چراکه این روزها جنس کار رسانه متفاوت شده است. رسانه ها از حالت یک طرفه خارج و دو سویه شده اند. 

سردبیر هم میهن آنلاین در تبیین گفته هایش می افزاید: در موارد بسیار، اخبار ضد و نقیض از روابط عمومی ها دیده ایم که به نظر می رسد اصلا به این موضوع که چقدر یک خبر می تواند از اعتبار آن دستگاه بکاهد یا بیفزاید فکری نکرده اند. همچنین در کنار این موارد، نه تنها روابط عمومی ها، بلکه هر کدام از مسئولان نیز یک چیزی می گویند و ساز خودشان را می زنند. در چنین مواردی لازم است دست رسانه های مستقل باز گذاشته شود تا مسئولان نتیجه را مشاهده کنند.

فیلترینگ فضای رسانه ای را دو دستی به رسانه های خارج از ایران تقدیم کرد

افشین امیرشاهی در ادامه می گوید: در مورد آتش سوزی زندان اوین ، چطور شد که صدا و سیما توانست در لحظات اولیه، برای تهیه گزارش حضور داشته باشد؛ ولی سایر رسانه ها خیر؟ اگر از چند زاویه به این حادثه پرداخته می شد، قطعا صحبت های ضد و نقیض بعد از آن شنیده نمی شد. اگر تاخیر در انتشار خبر وجود داشته باشد، کنترل بر روایت کمتر می شود؛ یعنی روایت های غیر رسمی، جای حقیقت را می گیرند و این اتفاق فاجعه بار، شوک عظیمی به اعتماد مردم وارد می کند. اگر آن خبر اولیه درست نباشد، ممکن است برای اصلاحش یک خبر نادرست دیگر اعلام شود و اینجاست که دروغ، دروغ می آورد. از سویی دیگر،  فیلترینگ ، مزید بر علت این مشکل بزرگ شد. به لطف فیلترینگ، فضای رسانه ای، دو دستی تقدیم رسانه های خارج از ایران شد و این خودش، سهم به سزایی در جریان نداشتن اخبار و اطلاعات می تواند داشته باشد. 

حقیقت روزی آشکار می شود

دبیر انجمن صنفی روزنامه نگاران استان تهران با تاکید بر اینکه در نهایت حقیقت یک روز آشکار می شود گفت: حادثه هواپیمای اوکراینی یکی از بزرگترینِ آنها بود که بعد از 3 روز، اصل ماجرا اعلام شد؛ بنابراین کم شدن اعتماد مردم به رسانه های داخلی یک شبه اتفاق نیفتاده است. اعتماد، طی قرنها به وجود می آید؛ ولی اگر طی چند سال این اعتماد از بین برود، بازگرداندن آن، کاری بسیار سخت خواهد بود.