8 استان ایران در وضعیت نامطلوب امنیت غذایی / نماینده مجلس: دولت باید از اقشار کم درآمد حمایت غذایی انجام دهد

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، امروز در تقویم رسمی سازمان ملل متحد به عنوان «روز جهانی غذا» به ثبت رسیده است. این در حالی است که آخرین گزارش های مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی از این حکایت دارد که در سال 98، حدود 41 درصد از مردم کشورمان از نظر وضعیت سلامت غذایی زیر خط فقر بوده اند و با توجه به تداوم نرخ بالای تورم مواد غذایی در سه سال گذشته، قطعا تعداد افراد زیر خط فقر سلامت غذایی کشورمان، از 98 تا کنون بیشتر شده است و می توان تخمین زد که در حال حاضر حدود نیمی از کشورمان از نظر سلامت غذایی، یعنی دسترسی کافی به غذای سالم، دچار مشکل هستند.

همچنین آمارهای بانک جهانی نیز مؤید بالا بودن نرخ تورم مواد غذایی در ایران است؛ به نحوی که در آخرین به‌روزرسانی جدول نرخ تورم مواد غذایی در کشورهای مختلف توسط بانک جهانی که مربوط به آگوست 2022 (مرداد 1401) است، ایران با دارا بودن تورم سالانه 81 درصدی مواد غذایی، در رتبه ششم کشورهای دارای تورم بالای مواد غذایی قرار گرفته است. این آمار تقریبا به صورت مشابه توسط مرکز آمار کشورمان نیز تایید شده و در تازه ترین گزارش این مرکز درباره نرخ تورم در ایران، تورم نقطه ای گروه عمده «خوراکی ها، آشامیدنی ها و دخانیات» در شهریور 1401 به میزان 75.4 درصد ذکر شده است.

در این میان نه تنها تورم بالای مواد غذایی باعث می شود که جمعیت قابل توجهی از کشورمان در دسترسی کافی به غذای سالم دچار مشکل باشند، بلکه در این شرایط بخشی از اقشار کم بضاعت بخصوص در مناطق محروم کشور دچار سوء تغذیه شده اند؛ کما این که سال گذشته در حوالی روز جهانی غذا، دکتر زهرا عبداللهی، مدیرکل وقت دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت در گفت و گو با رکنا تاکید داشت که وضعیت امنیت غذایی در هشت استان محروم کشور از جمله سیستان و بلوچستان، هرمزگان، خراسان جنوبی، کهگیلویه و بویراحمد، خوزستان و کرمان مطلوب نیست.

او همچنین در آن مصاحبه گفت که افزایش ناامنی غذایی به‌ویژه در مناطق محروم منجر به افزایش سوء تغذیه کودکان زیر 5 سال و در نتیجه افزایش آمار لاغری و کوتاه قدی در میان این کودکان شده است؛ به نحوی که به گفته مدیرکل سابق دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، از سال 96 تا 1400، آمار لاغری کودکان در خراسان جنوبی از 5 به 8 درصد افزایش یافته و در سیستان و بلوچستان نیز این رقم در این بازه زمانی از 6.5 به 12 درصد رسیده است. همچنین از سال 96 تا 1400، آمار کوتاه قدی کودکان در خراسان جنوبی از 9 به 11 درصد رسیده و در سیستان و بلوچستان این آمار از 16 به 20 درصد افزایش یافته است.

خشکسالی و افزایش قیمت غذا، عوامل اصلی گسترش ناامنی غذایی

دکتر همایون سامه یح نجف آبادی، عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در تحلیل علل کاهش امنیت غذایی در کشورمان و وجود سوء تغذیه در ایران و سایر کشورهای جهان به خبرنگار رکنا گفت: متاسفانه در دنیا تقسیم عادلانه غذا انجام نمی شود و مردم برخی کشورها از فرط شکم سیری، بخشی از مواد غذایی خود را دور می ریزند و برای این که قیمت این مواد افزایش پیدا کند، حاضر نیستند غذاهای دورریز خود را به کشورهای دیگر بفروشند، اما در برخی کشورها به دلیل گسترش فقر و دشواری های اقتصادی و البته تشدید خشکسالی و سایر معضلات محیط زیستی، غذای سالم به اندازه کافی به دست مردم نمی رسد.

نماینده کلیمیان ایران در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: در ایران اما ریشه وجود ناامنی غذایی و دسترسی ناکافی مردم به غذای سالم در برخی نقاط، به دو مساله افزایش شدید قیمت مواد غذایی و تشدید خشکسالی ها در سال های اخیر بازمی‌گردد؛ زیرا طبیعتا خشکسالی، کم آبی و مشکلات ناشی از آن در چند سال گذشته، باعث کاهش تولید برخی مواد غذایی اساسی در کشورمان شده است. این در حالی است که در سال های اخیر شاهد افزایش قیمت جهانی برخی مواد غذایی نظیر گندم و نهاده های دامی بوده ایم که این مساله، واردات این کالاهای اساسی را برای ما دشوار کرده است.

وی افزود: کنار هم قرار گرفتن این دو مساله به همراه افزایش محسوس نرخ تورم در سال های اخیر، باعث رشد شدید قیمت برخی مواد غذایی مورد نیاز عموم مردم از جمله گوشت، مرغ و لبنیات شده و دسترسی اقشار محروم جامعه به این کالاها را سخت‌تر کرده است. در چنین شرایطی، ضروری است که دولت در برنامه ویژه ای که برای کنترل تورم دارد، به طور خاص برای کاهش قیمت مواد غذایی و ارائه بسته های حمایتی به افراد نیازمند در این حوزه برنامه ریزی کند تا شاهد کاهش ناامنی غذایی برای اقشار محروم ایران باشیم.

تورم کم شده است، اما سفره های مردم هنوز کوچکتر می شود

سامه یح نجف آبادی در بخش دیگری از صحبت های خود به تورم بالای مواد غذایی در ایران اشاره کرد و گفت: با وجود این که شکی در بالا بودن میزان تورم مواد غذایی در ایران نیست و همین مساله قدرت خرید کالاهای اساسی این حوزه را برای بسیاری از خانوارها کم کرده است، اما در آخرین گزارش مرکز آمار شاهد کاهش نسبی نرخ کلی تورم و همچنین افت تورم مواد غذایی نسبت به ماه های قبل بودیم؛ به نحوی که در شهریور 1401، نرخ تورم نقطه ای مجموعه کالاها و خدمات نسبت به ماه قبل از آن به میزان 2.5 درصد کاهش یافت و تورم نقطه ای مواد غذایی نیز 5 واحد درصد کمتر شد.

وی در ادامه تاکید کرد: کاهش نسبی نرخ تورم مواد غذایی در ماه گذشته نشان می دهد که برنامه ریزی های دستگاه اجرایی برای مهار تورم افسارگسیخته به‌ویژه در حوزه کنترل قیمت کالاهای اساسی رفته رفته در حال نتیجه دادن است. البته نمی توان انکار کرد که سفره مردم هنوز هم در حال کوچک شدن است و بر این اساس، به نظر می رسد اقداماتی که تا کنون انجام شده، کافی نبوده است و دولت باید تمهیدات جدی‌تری را برای کنترل نرخ مواد غذایی اتخاذ کند. البته امیدواریم با سیاست جراحی اقتصادی که دولت آن را در پیش گرفته است، در ماه های آتی شاهد بهبود وضعیت گرانی مواد غذایی در کشورمان باشیم.

گرانی مواد غذایی، ریشه اصلی گسترش سوء تغذیه در ایران

سامه یح نجف آبادی همچنین به موضوع گسترش سوء تغذیه در برخی مناطق محروم ایران در سال های اخیر پرداخت و گفت: سوء تغذیه در ایران معمولا از دو مساله ناشی می شود، یکی فرهنگ غلط غذایی و دوم، ناامنی غذایی به دلیل افزایش شدید قیمت مواد غذایی و کاهش دسترسی برخی اقشار کم بضاعت به مواد غذایی مناسب؛ منظور از فرهنگ غلط غذایی، نامناسب بودن نحوه استفاده ما از مواد غذایی سالم است که بعضا مشکلاتی را برای دسترسی به غذای مناسب در برخی نقاط کشور ایجاد می کند. اما شکی نیست که مشکلات اقتصادی، عامل اصلی گسترش سوء تغذیه در برخی نقاط کم برخوردار کشور محسوب می شود و راه حل این مساله نیز چیزی جز لزوم توجه ویژه دولت به تامین مواد غذایی مناسب برای اقشار کم درآمد بخصوص در مناطق محروم کشور نیست.

وی در پایان تصریح کرد: با توجه به سیاست های جدید دولت در حوزه اقتصاد، امیدواریم با کاهش چشمگیر تورم به‌ویژه در حوزه مواد غذایی در ماه های آتی، شاهد کم شدن سطح ناامنی غذایی در کشورمان باشیم. البته تا آن زمان، دولت باید به اقشار کم درآمد از نظر دستیابی به غذای سالم به طور خاص توجه کند و حتما بسته های ویژه ای را برای حمایت از این اقشار مد نظر قرار دهد.