افزایش زیست مجردی با رشد آمار طلاق در 20 سال / تامین اجتماعی قوی راهکار کاهش آسیب ها

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، طبق آخرین آمار رسمی مرکز آمار ایران که مربوط به سال 1395 است، حدود 9 درصد از کل خانوارهای ایرانی، تک نفره هستند؛ البته با توجه به اقتضائات زمان حاضر و پس از گذشتن 6 سال از آخرین آمار در این خصوص، به نظر می رسد این رقم افزایش چشم گیری داشته باشد. 

عده ای بر این باور هستند که وجود خانوارهای تک نفره، مضر و آسیب زاست حال آنکه برخی دیگر معتقدند اگر به دنبال مدرن شدن هستیم و خودمان را در حال گذار از دوران سنتی می دانیم، باید این شرایط را نیز بپذیریم.

در این راستا رکنا، با تقی رستم وندی، معاون سابق وزیر کشور و رئیس سابق سازمان امور اجتماعی  کشور به گفت و گو نشست تا ببینیم نسبت به زیست مجردی چگونه می نگرد و راجع به آن چه نظری دارد. 

زیست تک نفره برای همه دارای ارزش منفی نیست

رستم وندی با اشاره به اینکه ممکن است افراد وقتی خودشان را با وضعیت گذشته مقایسه می کنند، در ذهنشان نسبت به تعداد خانوارهای تک نفره، گارد بگیرند، می گوید: باید به این قضیه نسبی نگاه کرد. به این معنا که بدانیم داریم راجع به چه کسانی حرف می زنیم. لازم است بدانیم پیدایش وضعیت زیست تک نفره، بر اثر چه عواملی رخ داده است. شاید برای هر کسی دارای ارزش منفی نباشد و در زندگی بسیاری، دارای کارکرد مثبت نیز باشد. مثلا برای کسانی که به کلان شهرها مهاجرت کرده اند و مجبور هستند تنها زندگی کنند تا در مقطع دیگری تشکیل خانواده دهند، دارای ارزش های مثبت است.

وی در ادامه با تاکید بر اینکه در نیم قرن گذشته، در دنیا و با توسعه شهرها و صنعتی شدن جوامع، سبک زندگی نیز تغییر کرده است، می گوید: سیالیت و آسان بودن جا به جایی اجتماعی در طبقات، جا به جایی در کشورها، آسان شدن سفر و دستیابی به شغل در نقاط دیگر، تغییر سبک زندگی، دسترسی به اینترنت و تغییر نوع اشتغال، تحصیل، همسرگزینی، انتظارات و آرزوها از عواملی است که این نوع سبک زندگی را غیر قابل انکار می کند.

رستم وندی در ادامه می افزاید: البته در چهارچوب فرهنگ ملی-اسلامی خودمان، حتما تاکید می شود خانواده به معنای واقعی خودش تشکیل شود؛ ولی اینکه دوره ای از زندگی به شکل زیست مجردی به سر برده شود، از الزامات دوران مدرن است. ما در حال گذار از مرحله سبک زندگی سنتی به سمت سبک زندگی مدرن هستیم و این فرایندی است که در بسیاری از کشورهای توسعه یافته طی شده است.

شاید نظام تامین اجتماعی قوی بتواند سرعت تحولات را کاهش دهد

اولین رئیس سازمان امور اجتماعی کشور در ادامه با تاکید بر اینکه در راستای کاهش آسیب های این نوع سبک زندگی می توان ارزش هایی که در زندگی سنتی بود را در زندگی مدرن نیز احیا یا بازتعریف کرد، می افزاید: همچنین در حوزه اقتصاد، نظام حمایتی و تامین اجتماعی قوی که دغدغه های تامین مسکن افراد، تامین نیازهای خانواده و فرزندآوری را کاهش دهد، سبب می شود افراد زودتر تشکیل خانواده دهند.

تقی رستم وندی در ادامه و در تبیین گفته هایش می افزاید: وقتی در کشور با بحران تولید مسکن مواجه هستیم و افراد برای اجاره یک خانه، حدود 50 درصد از درآمد ماهانه شان را صرف می کنند؛ لذا ترجیح می دهند دیرتر ازدواج کنند تا به برخی نیازهای اولیه شان بتوانند پاسخ بدهند. 

ارتباط آمار افزایش طلاق با رشد زیست مجردی

او می گوید: در این راستا، احیای دوره سنتی غیر ممکن؛ ولی کاهش سرعت این تحولات امکان پذیر است. اگر بتوان نظام تامین اجتماعی را پابرجا و ارزش های سنتی را بازتعریف کرد، می توان از این سرعت کاست. می دانیم آسیب های این نوع زیست، در ابعاد اجتماعی و فردی انکار ناپذیر است؛ ولی شما ببینید از دهه 70 تا نیمه های دهه 90، طلاق در کشور دو برابر شد و بدیهی است که با این سرعت، زوجینی که درگیر طلاق شده اند، زیست مجردی را تجربه می کنند تا بتوانند دوباره تشکیل خانواده دهند. 

رستم وندی در پایان می افزاید: فردی که بعد از طلاق نتوانسته ازدواج مجدد داشته باشد، زیست مجردی تنها گزینه پیش رویش است. نگاه فرهنگی ما به این قضیه باید اصلاح شود و وقتی می گوییم زیست تک نفره، لازم است بدانیم در مورد چه دسته از افرادی صحبت می کنیم و بر اساس چه نیازهایی، افراد آن را برگزیده اند؛ لذا نمی توان به طور کلی گفت که این نوع زیست پر آسیب است.