زنان محجبه تمرکز بیشتری روی شغل‌شان دارند / سیاست مردسالارانه ایران اجازه حضور زنان در رده های ارشد مدیریتی را نمی دهد / برخی زنان کارمند غربی به سمت حجاب حرکت کرده اند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، اگر تعریف برخی تحلیلگران سیاسی از تعریف واژه «رجل سیاسی» در قانون اساسی مبنی بر این که فقط یک «مرد» می تواند رئیس جمهور ایران باشد را بپذیریم، با توجه به این که طبق احکام اسلامی یک زن نمی تواند مجتهد شود و همچنین بانوان از جهاد معاف شده اند، از مجموع احکام شرعی و قانونی حاکم بر کشورمان این طور برمی‌آید که صرف نظر از سمت هایی نظیر رهبری، ریاست جمهوری، ریاست قوه قضاییه، قضاوت، عضویت در مجلس خبرگان رهبری و فرماندهی نیروهای مسلح، عملا هیچ منع قانونی و شرعی برای حضور زنان در پست های رده بالای مدیریت کلان کشور وجود ندارد.  

به عبارت دیگر، در قوانین کشورمان منعی ندارد که یک زن، وزیر، معاون رئیس جمهور، استاندار، فرماندار، شهردار، رئیس مجلس، عضو هیات رئیسه مجلس، رئیس کمیسیون های تخصصی مجلس، عضو حقوقدان شورای نگهبان یا رئیس سازمان ها و ارگان های مختلف دولتی شود یا حتی در امور غیرنظامی در نیروهای مسلح در سمت های بالا قرار گیرد. این در حالی است که در ایران تا به حال فقط یک زن وزیر شده است و در چند مورد محدود هم شاهد حضور بانوان ایرانی در معاونت های مختلف رئیس جمهور بوده ایم.

همچنین زنان در مجلس شورای اسلامی نیز کمتر توانسته اند به رده های بالا برسند و به ندرت شاهد آن بوده ایم که یک زن در ایران بتواند رئیس کمیسیون، رئیس فراکسیون (غیر از فراکسیون زنان)، عضو هیات رئیسه یا رئیس مجلس باشد.

تعداد زنانی هم که در ایران در ارگان های دولتی و سایر نهادهای حاکمیتی در سمت هایی از جمله معاون وزیر، رئیس سازمان، مدیرکل، فرماندار یا شهردار قرار گرفته اند، چندان زیاد نبوده است. این در حالی است که در سال های اخیر بخصوص در دوران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، شرایط برای تحصیلات عالی زنان فراهم شده است و شکی نیست که همین حالا بانوان تحصیلکرده و توانمندی وجود دارند که می توانند در سمت های ارشد مدیریتی کشور قرار گیرند. 

چرا زنان ایرانی به سمت های بالای مدیریت ارشد نرسیده اند؟

در همین راستا، سیده سکینه عمرانی، نماینده مردم سمیرم در مجلس نهم که از جمله بانوان سیاستمدار ایران با سابقه دبیری آموزش و پرورش و حضور در فعالیت های اجرایی مختلف است، در تحلیل علت قرار نگرفتن زنان در رده های بالای مدیریتی کشور در سال های اخیر به خبرنگار رکنا گفت: سیاست در ایران مردسالارانه است و بسیاری از سیاسیون کشور، حضور در مدیریت های کلان را عمدتا حق مردان می دانند. البته این مساله فقط مربوط به ایران نیست و حتی در کشورهای اروپایی هم که شاهد حضور زنان در پست های مختلف هستیم، بازهم سیاست عملا مردسالارانه است و این مردان هستند که در عمده تصمیم های سیاسی مهم نقش اصلی را ایفا می کنند. 

بانوان ایرانی کمتر از مردان تمایل به مسند های بالای مدیریت سیاسی کشور قرار دارند

وی افزود: مردسالارانه بودن سیاست در ایران، تنها عامل حضور کمتر زنان در رده های بالای سیاسی نیست، بلکه اساسا بانوان ایرانی کمتر از مردان تمایل دارند که در رده های بالای مدیریت سیاسی کشور قرار گیرند. در واقع، خانم های ایرانی عمدتا حضور در صحنه های اجتماعی را به شرکت در صحنه های سیاسی ترجیح می دهند. عدم تمایل کمتر خود زنان به حضور در سمت های رده بالا، ناخودآگاه این باور را در جامعه به وجود می آورد که بهتر است مردان در سمت های ارشد کشور قرار گیرند. 

سیاسیون مرد از هم جنس های خودشان بیشتر از زنان حمایت می کنند

این بانوی سیاستمدار تاکید کرد: علاوه بر دلایل مذکور، وضعیت فرهنگی و اجتماعی حاکم بر ایران نیز به نوعی منجر به آن می شود که شرایط برای حضور زنان در مدیریت های ارشد محدودتر شود؛ به نحوی که در ایران ما فقط یک زن را به عنوان وزیر در کابینه دولت داشته ایم که حضور آن خانم در صحنه وزارت هم با چالش های زیادی همراه بود. همچنین با توجه به این که همواره تعداد نمایندگان مرد مجلس چند برابر نمایندگان زن بوده است، تا به حال به ندرت دیده ایم که یک زن بتواند به هیات رئیسه مجلس برسد، زیرا اعضای هیات رئیسه توسط خود نمایندگان انتخاب می شوند و سیاسیون مرد معمولا از هم‌جنس‌های خودشان بیشتر از زنان پشتیبانی می کنند. 

معمولا زنان خاورمیانه در رده های بالای سیاسی قرار نمی گیرند 

عمرانی در بخش دیگری از صحبت هایش با اشاره به سابقه حضور زنان در سمت های بالای مدیریتی در برخی کشورهای همسایه ایران گفت: همان قدر که سیاست در ایران مردانه است، در کشورهای همسایه ما نیز شاهد حاکمیت سیاسی مردسالار هستیم. اما در این کشورها بعضا مشاهده می کنیم که یک زن به دلیل توانمندی های خاصی که دارد، می تواند چهره ای ممتاز را در سطح جامعه پیدا کند و در عرصه سیاسی مطرح شود. البته این اتفاق در کشورهای همسایه ایران کمتر رخ می دهد و اساسا در منطقه خاورمیانه کمتر شاهد آن بوده ایم که یک زن بتواند به رده های بالای سیاسی برسد. البته این مساله صرفا مختص خاورمیانه نیست و در کشورهای اروپایی هم کمتر دیده ایم که یک زن در بالاترین رده تصمیم گیری یک کشور قرار گیرد.

نماینده پیشین مجلس ادامه داد: شکی نیست که با توجه به شرایطی که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای تحصیل کردن و حضور زنان در صحنه های اجتماعی پدید آمده است، بانوان کشور ما از توانمندی های بالایی برای حضور در مدیریت های ارشد کشور برخوردارند، اما عملا مردسالارانه بودن سیاست در ایران، وجود برخی باورهای اجتماعی در میان زنان و مردان و البته رغبت کمتر زنان ایرانی برای حضور در رده های ارشد کشور نسبت به مردان، همگی دست به دست هم داده و باعث شده است که زنان ایرانی سهم پایینی از سمت های پایین سیاسی داشته باشند.

فضای سیاسی ایران پراسترس است زنان تمایل به فضای آرام دارند

وی در ادامه تاکید کرد: اساسا تعداد زنانی که داوطلب حضور در سمت های بالای ایران باشند، کمتر از مردان است، چون فضای سیاسی کشور ما دارای تنش ها و استرس های زیادی است و زنان ایرانی معمولا تمایل دارند که در فضایی آرام و دور از فشار روانی به فعالیت بپردازند. البته نمی توان انکار کرد که برخی بانوان ایرانی هم توانمندی و قدرت حضور در رده های بالای کشور را دارند و هم خودشان نسبت به این مساله تمایل دارند، اما تا امروز فضای زیادی برای حضور همین دسته از بانوان نیز در رده های ارشد مدیریتی کشور باز نشده است. 

حفظ حجاب آزادی عمل زنان را بیشتر می کند

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که با وجود توانمندی بالای زنان ایرانی برای حضور در سمت های ارشد مدیریتی کشور یا نقش آفرینی در صحنه های مهم اجتماعی، این روزها مسائل فرهنگی و اجتماعی مربوط به زنان بخصوص مساله «حجاب» از سوی برخی رسانه ها به عنوان نخستین دغدغه بانوان کشورمان مطرح می شود. این در حالی است که هنوز بسیاری از مطالبات زنان ایرانی در حوزه های اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، حقوقی، قضایی، اشتغال و امنیت شغلی به نتیجه ای مطلوب نرسیده است و در چنین شرایطی برخی رسانه ها با تمرکز روی مساله حجاب، این موضوع را به عنوان مانعی برای رسیدن زنان ایرانی به آزادی های فردی و اجتماعی خود معرفی می کنند.

زنان محجبه کمتر دچار حاشیه می شوند

سکینه عمرانی اما ضمن ابراز مخالف با این گونه نظرات تاکید کرد: حجاب نه تنها با آزادی بانوان منافات ندارد، بلکه داشتن حجاب باعث آزادی بیشتر زنان می شود. زیرا اساسا زنانی که محجبه تر هستند، بخصوص وقتی در رده های بالای سیاسی یا صحنه های مهم اجتماعی فعالیت می کنند، کمتر دچار حاشیه می شوند. اساسا هم حجاب و حریمی که حفظ آن برای زنان ایرانی ایجاد می کند، شرایط را برای فعالیت شغلی بهتر بانوان فراهم می کند و معمولا زنان محجبه بیش از دیگران روی امور شغلی خود تمرکز دارند.

برخی زنان کارمند غربی در حال حرکت به سمت حجاب هستند

وی در پایان تصریح کرد: حجاب نه تنها مانع آزادی عمل زنان نمی شود، بلکه با مصونیتی که ایجاد می کند، آزادی عمل بیشتری را به بانوان می دهد؛ به نحوی که در جوامع غربی برخی خانم های کارمند در حال حرکت به سمت حفظ حجاب یا حداقل استفاده از پوشش های مناسب تر هستند تا کمتر در محیط کار مورد مزاحمت قرار بگیرند. در ایران هم حفظ حجاب به هیچ وجه مانع حضور در صحنه های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و هنری نیست.