حمله 2 آفت به 60 هزار هکتار از جنگل های زاگرس در 5 ماه گذشته/ لزوم تخصیص بودجه ویژه به سازمان منابع طبیعی

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، چند ماهی است که مناطق مختلف جنگل های بلوط زاگرس بخصوص در استان کهگیلویه و بویراحمد با طغیان آفت خطرناک «پروانه سفید برگ بلوط خوار» مواجه شده است. این آفت البته همواره در جنگل های زاگرس وجود داشته، اما در ماه های اخیر به دلیل کاهش شدید بارندگی و وقوع خشکسالی ناشی از تغییرات اقلیمی، شاهد طغیان این آفت و خسارت دیدن بخش زیادی از جنگل های زاگرس هستیم.

در چند ماه گذشته نیز مسئولان اداره کل منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد تلاش کرده اند تا با استفاده از روش سم پاشی، به مبارزه با این آفت درختان بلوط بروند، اما فعالان محیط زیست منطقه معتقدند استفاده از سموم شیمیایی نه تنها کمکی به نابودی پروانه سفید نمی کند، بلکه آسیب های زیادی را برای دام های اهلی و حیات وحش جنگل ها و مراتع کوهستانی زاگرس به همراه خواهد داشت.

در این میان البته آن طور که دکتر امیرمسعود جلالی، مدیرکل دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور به رکنا می گوید، مسئولان این سازمان با توجه به خطرات موجود در استفاده از سموم شیمیایی برای مبارزه با آفات جنگلی، از ابتدا با سم پاشی شیمیایی جنگل های زاگرس مخالف بوده اند و صرفا با استفاده از ترکیبات بیولوژیک دوستدار محیط زیست به مقابله با آفت پروانه سفید برگ بلوط خوار رفته اند.

کهگیلویه و بویراحمد؛ محل اصلی جولان آفت پروانه سفید

جلالی در توضیح بیشتر درباره نحوه مبارزه با آفت پروانه سفید برگ بلوط خوار به رکنا توضیح داد: پروانه سفید سال هاست که در جنگل های زاگرس وجود دارد، اما در ماه های اخیر کاهش بارندگی و حاکم شدن خشکسالی بر اکوسیستم زاگرس بر اثر تغییرات اقلیمی، منجر به طغیان این آفت شده است. از فروردین امسال تا کنون هم شاهد طغیان شدید پروانه سفید در استان های کهگیلویه و بویراحمد، فارس و خوزستان بوده ایم. البته بیشترین خسارت ها متوجه جنگل های شهرستان باشت کهگیلویه و بویراحمد بوده است.

این مقام مسئول در سازمان منابع طبیعی ادامه داد: عمده آفت های جنگلی صرفا دارای یک نسل هستند و خسارات آنها در یک مرحله بروز پیدا می کند، اما متاسفانه آفت پروانه سفید برگ خوار دارای پنج نسل است که همین مساله باعث می شود این آفت در مراحل مختلف و در طول چند ماه به جنگل های زاگرس آسیب بزند. بنابراین می توان گفت آفت پروانه سفید از بیشتر آفات جنگلی دیگر خطرناک تر و میزان خسارات آن هم گسترده تر است.

وی درباره آمار آسیب های ناشی از طغیان پروانه سفید در جنگل های زاگرس در سال 1401 گفت: از فروردین امسال تا کنون، شاهد وقوع خسارت ناشی از آفت پروانه سفید برگ بلوط خوار در نزدیک 30 هزار هکتار از جنگل های زاگرس بوده ایم، به نحوی که 22 هزار هکتار از جنگل های کهگیلیویه و بویراحمد، 6 هزار هکتار از جنگل های استان فارس و 1500 هکتار از جنگل های زاگرسی خوزستان بر اثر درگیری با آفت پروانه سفید برگ خوار، خسارت دیده اند.

استفاده منابع طبیعی از ترکیبات بیولوژیک برای مبارزه با آفات جنگلی

جلالی با اشاره به وجود دو نوع آفت مخصوص درختان بلوط زاگرس اظهار داشت: درختان بلوط جنگل های زاگرس در ماه های اخیر با طغیان دو نوع آفت مواجه بوده اند، یکی آفت جوانه خوار بلوط که نواحی سردسیری بروز پیدا می کند و دوم آفت پروانه سفید برگ بلوط خوار که بیشتر مخصوص نواحی گرمسیری است که متاسفانه در پنج ماه گذشته با هر دو نوع آفت در منطقه زاگرس مواجه بوده ایم.

مدیرکل دفتر حفاظت و حمایت منابع طبیعی ادامه داد: آفت جوانه خوار بلوط از اسفند پارسال تا اردیبهشت امسال به حدود 30 هزار هکتار از بلوط های زاگرس آسیب زد و آفت پروانه سفید برگ خوار از فروردین امسال تا کنون به حدود 30 هزار هکتار از جنگل های زاگرس خسارت زده است. بنابراین بلوط های زاگرس در پنج ماه گذشته مجموعا با حدود 60 هزار هکتار آسیب در سراسر کشور مواجه بوده اند.

وی در ادامه تاکید کرد: ما به هیچ وجه در عرصه های جنگلی و منابع طبیعی کشور برای مبارزه با آفات از سموم شیمیایی استفاده کنیم، زیرا اولا استفاده از ترکیبات شیمیایی به پوشش گیاهی جنگل ها آسیب می زند و ثانیا به دلیل وجود دام اهلی، حیات وحش و منابع آبی در منطقه زاگرس، ما اساسا مجاز به استفاده از سموم شیمیایی نیستیم. بنابراین در هفته های اخیر ما با استفاده از ترکیبات بیولوژیک دوستدار محیط زیست به مبارزه با آفات درختان بلوط زاگرس پرداخته ایم.

لزوم تخصیص بودجه ویژه "مدیریت بحران" به سازمان منابع طبیعی

جلالی در بخش دیگری از اظهاراتش با تاکید بر این که آفت زدن درختان جنگلی یا وقوع آتش سوزی در جنگل ها همواره به صورت غیرقابل پیش بینی رخ می دهد، عنوان کرد: مسئولان دستگاه اجرایی باید توجه داشته باشند که ما اساسا نمی توانیم طغیان آفات یا وقوع حریق گسترده در جنگل ها و مراتع را پیش بینی کنیم و براساس پیش بینی ها، سالیانه مقدار مشخصی از دولت بودجه بگیریم. بنابراین دولتمردان ما باید به اعتبارات مورد نیاز سازمان منابع طبیعی برای مبارزه با آفات و آتش سوزی جنگل ها، نگاه مدیریت بحران داشته باشند.

این مقام مسئول در سازمان منابع طبیعی ادامه داد: متاسفانه اعتبارات بحرانی مخصوص مبارزه با آتش سوزی و آفات جنگلی هنوز به سازمان منابع طبیعی کشور اختصاص پیدا نکرده، این در حالی است که ما بارها از دولت درخواست کرده ایم که نگاهی بحرانی به مسائلی نظیر آفت زدن جنگل یا وقوع حریق داشته باشد و اعتبارات بحرانی ویژه ای برای این منظور به سازمان منابع طبیعی تخصیص دهد؛ زیرا ما زمانی می توانیم با آفات و آتش سوزی ها به خوبی مبارزه کنیم که اعتبارات مورد نیاز به سرعت اختصاص پیدا کند.

وی در پایان تصریح کرد: با توجه به بحرانی بودن مسائلی مثل وقوع حریق گسترده یا درگیر شدن بخش زیادی از عرصه های طبیعی با آفات، سازمان مدیریت بحران باید در این مواقع به شکل جدی پای کار بیاید و از نظر بودجه و امکانات به سازمان منابع طبیعی یاری برساند. البته خوشبختانه در دوره مدیریت آقای نامی، سازمان مدیریت بحران نقش موثرتری را در مبارزه با مخاطرات منابع طبیعی ایفا کرده، اما به نظر می رسد سازمان منابع طبیعی همچنان نیاز بیشتری به همراهی مجموعه مدیریت بحران کشور دارد.