چه کنیم آبله میمون نگیریم؟ / موانع پیش روی وزارت بهداشت برای اعمال محدودیت های مرزی + صوت

حدود سه هفته است که شناسایی موارد جدید ابتلا به آبله میمون در سطح جهان منجر به بروز نگرانی های بسیاری در میان مقامات بهداشتی کشورهای مختلف شده است. البته با توجه به این که شدت سرایت ویروس آبله میمون از کرونا کمتر است، سازمان بهداشت جهانی هنوز درباره این بیماری وضعیت اضطراری اعلام نکرده است، ولی گزارشات رسانه های دنیا حاکی از آن است که تا کنون حداقل 131 مورد ابتلا به آبله میمون در 16 کشور جهان شناسایی شده است. این در حالی است که با وجود این که واکسن آبله میمون در جهان موجود است، اما ایران با محدودیت های زیادی برای دسترسی به این واکسن مواجه است.  

آمریکا، تنها کشور جهان که واکسن آبله میمون را دارد

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در روزهای اخیر ویروس «آبله میمون» به یک قدمی ایران رسیده و خبرها از کشور امارات حاکی از مشاهده اولین نمونه ابتلا به این بیماری در این کشور عربی است. این در حالی است که پیگیری های خبرنگار رکنا نشان می دهد که اخیرا موارد مشکوکی از ابتلا به آبله میمون که برخی از آنها کودک هستند، برای بررسی بیشتر به انستیتو پاستور ایران ارجاع داده شده اند و در این مرکز هم بخش ویژه ای برای تشخیص احتمال ابتلا به این بیماری تشکیل شده است. در این میان سوال مهم این است که آیا هنوز موردی از ابتلا به آبله میمون در ایران شناسایی شده است یا خیر؟

این سوال را از دکتر بهزاد امیری، رئیس گروه مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت پرسیدیم و او نیز در پاسخ به خبرنگار رکنا گفت: هنوز هیچ مورد تاییدشده‌ای از ابتلا به آبله میمون در ایران شناسایی نشده است و موارد مشکوکی هم که تا به حال تحت بررسی قرار گرفته اند، عمدتا مبتلا به آبله مرغان بوده اند.

وی افزود: واکسن آبله میمون در ایران موجود نیست و اکنون تنها کشوری در جهان که واکسن این بیماری را در اختیار دارد، آمریکا است. البته با توجه به این که هنوز آبله میمون در کشور ما شناسایی نشده، ما هنوز اقدامی برای تولید یا واردات واکسن این بیماری انجام نداده ایم.

فعلا محدودیت مرزی برای مقابله با آبله میمون اعمال نمی شود

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که پیگیری های رکنا از مسئولان سازمان هواپیمایی کشوری نشان می دهد که وزارت بهداشت هنوز هیچ پروتکلی را برای اعمال محدودیت و انجام غربالگری در مرزهای هوایی برای جلوگیری از ورود احتمالی آبله میمون به ایران به این سازمان ابلاغ نکرده است. این در حالی است که نه تنها در هفته های اخیر، برخی کشورهای آمریکایی و اروپایی دست به اعمال محدودیت های مرزی برای مقابله با آبله میمون زده اند، بلکه اکنون این بیماری به همسایگی ایران یعنی کشور امارات رسیده است و به احتمال زیاد در آینده ای نزدیک وارد کشورمان خواهد شد.

در همین راستا، از رئیس گروه مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت پرسیدیم که چرا این وزارتخانه هنوز پروتکلی را برای محدود کردن مرزها و تشدید غربالگری برای جلوگیری از ورود آبله میمون به ایران به سازمان هواپیمایی کشوری و دیگر متولیان کنترل مبادی مرزی کشور ابلاغ نکرده است؟

امیری در پاسخ به ما گفت: ما به پایگاه های مراقبت های بهداشتی مرزی پروتکل های لازم برای غربالگری موارد احتمالی ابتلا به آبله میمون را ابلاغ کرده ایم. این غربالگری به صورت سندرومیک خواهد بود، یعنی اگر فردی با علایم مشکوک به این بیماری را مشاهده کنیم، مطابق هماهنگی هایی که با دانشگاه های علوم پزشکی کشور انجام داده ایم، همکاران ما فرد مذکور را ایزوله خواهند کرد و از او نمونه خواهند گرفت. این نمونه به انستیتو پاستور فرستاده خواهد شد و در صورت تایید ابتلا به آبله میمون، اقدامات لازم برای قرنطینه و درمان فرد مبتلا انجام می شود.

وی در ادامه تاکید کرد: علایم بالینی آبله میمون شبیه آبله مرغان است و قطعا افراد غیرمتخصص نمی توانند از نشانه های ظاهری بین ابتلای یک فرد به آبله میمون یا آبله مرغان تفکیک قائل شوند. اما بازهم تفاوت هایی در علایم بالینی این دو بیماری وجود دارد که متخصصان می توانند آن را تشخیص دهند. البته مهمترین دلیل ابتلای احتمالی به آبله میمون، داشتن رابطه اپیدمیولوژیک است، به طور مثال اگر فردی اخیرا به سفر خارجی رفته باشد، احتمال ابتلای او به آبله میمون وجود دارد و در چنین شرایطی اگر ما علایم ظاهری این بیماری را در آن فرد مشاهده کنیم، حتما از او نمونه گیری خواهیم کرد و تا زمانی که ثابت نشود به آبله میمون مبتلا نیست، او را از قرنطینه خارج نخواهیم کرد.

وزارت بهداشت ایران، منتظر اعلام تصمیمات سازمان بهداشت جهانی درباره آبله میمون

امیری در توضیح بیشتر درباره برنامه های وزارت بهداشت برای تشدید محدودیت های مرزی جهت شناسایی آبله میمون گفت: وزارت بهداشت در هفته آینده پیشنهادات خود را برای اعمال محدودیت در مرزها و انجام غربالگری در مبادی مرزی به سایر دستگاه های مسئول اعلام خواهد کرد. البته ما منتظر اعلام تصمیمات سازمان بهداشت جهانی درباره آبله میمون هستیم تا براساس آن برای کنترل این بیماری در کشورمان تصمیم گیری کنیم.

رئیس گروه مدیریت بیماری های قابل انتقال بین انسان و حیوان وزارت بهداشت ادامه داد: شدت انتقال آبله میمون به شکل محسوسی از کرونا کمتر است، زیرا کووید19 از طریق قطرات تنفسی و حتی با حضور کوتاه مدت افراد در فضای بسته به راحتی منتقل می شود، اما ویروس آبله میمون زمانی انتقال می یابد که افراد در مدت زمان طولانی با یکدیگر تماس داشته باشند. البته با وجود این که شدت انتقال آبله میمون کمتر از کرونا است، ولی بازهم ما در حال انجام تمام اقدامات لازم برای پیشگیری از شیوع این بیماری در کشورمان هستیم.

وی در ادامه تاکید کرد: قبل از این که خبرهای مربوط به شیوع آبله میمون در رسانه های جهان منتشر شود، وزارت بهداشت اقدامات لازم برای رصد و پایش این بیماری را انجام داده بود، ولی ما برای این که به اضطراب مردم دامن نزنیم، نیاز ندیدیم که انجام برخی اقدامات را به صورت عمومی اعلام کنیم، ولی بازهم تا حدی که لازم بوده است، درباره آبله میمون و راه های پیشگیری از انتقال آن اطلاع رسانی کرده ایم.

پایش موارد مشکوک آبله میمون در تمام مرزهای ایران

امیری با تاکید بر این که وزارت بهداشت نمی تواند به تنهایی محدودیت های مرزی لازم برای کنترل بیماری آبله میمون را اعمال کند، اظهار داشت: محدود شدن تردد بین ایران و کشورهایی که میزان شیوع آبله میمون در آنها بالا است، به به تصمیم گیری در سطوح کلان نیاز دارد؛ بخصوص که ما مراسم مربوط به ایام ارتحال امام خمینی (ره) و تجمعات مذهبی دیگر را در پیش داریم و به همین دلیل، مراجع بالاتر از وزارت بهداشت باید درباره اعمال محدودیت های مرزی تصمیم گیری کنند. البته وزارت بهداشت به عنوان متولی حفظ سلامت مردم قطعا نظر تخصصی خود را در این زمینه ارائه خواهد داد.

وی در ادامه تاکید کرد: اکنون با وجود این که پروتکل مشخصی برای اعمال محدودیت های مرزی به سازمان هواپیمایی کشوری یا دیگر نهادهای کنترل مرزهای کشور ابلاغ نشده است، ولی ما به تمام پایگاه های مراقبت بهداشت مرزی در مرزهای زمینی، هوایی و دریایی کشور که همکاران بهداشتی ما در آنها مستقر هستند، پروتکل های مربوط به پایش و غربالگری موارد مشکوک به ابتلا به آبله میمون را ابلاغ کرده ایم و هم اکنون این پروتکل ها در تمام پایگاه های بهداشتی مستقر در مبادی ورودی مرزهای کشور اعمال می شود.

نحوه انجام غربالگری آبله میمون در پایگاه های بهداشتی مرزها

امیری در پاسخ به این سوال که آیا پرسنل پایگاه های مراقبت بهداشت مرزی، تمام افرادی را که به ایران وارد می شوند، از نظر احتمال ابتلا به آبله میمون بررسی می کنند یا خیر، توضیح داد: فرآیند غربالگری ما در مبادی مرزی با استفاده از خوداظهاری و انجام معاینه های ظاهری پیش می رود. یعنی ما تمام افرادی را که وارد ایران می شوند، از نظر ابتلا به آبله میمون بررسی نمی کنیم، بلکه فقط افرادی را مورد بررسی قرار می دهیم که علامت دار باشند.

وی در ادامه تاکید کرد: غربالگری ما با استفاده از خوداظهاری و نشانه های ظاهری انجام می شود و این طور نیست که ما بدن تمام مسافرانی را که به ایران می آیند، بررسی کنیم و ببینیم که آیا دارای نشانه های پوستی آبله میمون هستند یا خیر؛ زیرا اساسا در هیچ کدام از کشورهای جهان چنین اتفاقی رخ نمی دهد، چون هیچ کشوری نمی تواند حقوق و کرامت انسانی مسافران خارجی را نادیده بگیرد.

فعلا از سفر به قاره آفریقا خودداری کنید

امیری در پاسخ به این سوال که عموم مردم برای پیشگیری از ابتلا به آبله میمون چه اقداماتی را باید انجام دهند، توضیح داد: مهمترین اقدام برای جلوگیری از ابتلا به آبله میمون، نداشتن تماس با افرادی است که احتمال دارد به این بیماری مبتلا باشند. بنابراین به همه مردم توصیه می کنیم که سفرهای خارجی غیرضروری خود را به آینده موکول کنند، بخصوص ایرانیان باید در شرایط کنونی از سفر به کشورهای آفریقایی به‌ویژه بخش های مرکزی و غرب قاره آفریقا پرهیز کنند؛ زیرا اولین مورد شناسایی شده ابتلا به این بیماری در انگلستان، فردی بود که به نیجریه سفر کرده بود و اساسا سال هاست که این ویروس در نیجریه و برخی دیگر از کشورهای آفریقای مرکزی و غربی به شکل بومی رواج دارد.

وی با تاکید بر این که شدت سرایت آبله میمون کمتر از کرونا است، اظهار داشت: در ماه های ابتدایی شیوع کرونا، از زمانی مقررات مربوط به کنترل های مرزی در کشورهای مختلف اعمال شد که سازمان بهداشت جهانی اعلام کرد که وضعیت کووید19 در جهان به شکل پاندمی درآمده است. یعنی اصولا زمانی مقررات محدودیت های مرزی مربوط به بیماری های مختلف در سطح جهان اعمال می شود که اولا یک بیماری به حدی شایع شده باشد که احتمال ایجاد خطر در بسیاری از کشورها وجود داشته باشد و ثانیا عامل بیماری زا قدرت سرایت بالایی داشته باشد، ولی آبله میمون هیچ کدام از این ویژگی ها را ندارد و بنابراین فعلا نیازی به بستن مرزها وجود ندارد.

در صورت مشاهده نشانه های پوستی، حتما به پزشک مراجعه کنید

این مقام مسئول در وزارت بهداشت با تاکید بر این که احتمال انتقال آبله میمون از حیوانات مختلفی مثل سنجاب یا خود میمون به انسان وجود دارد، اظهار داشت: با توجه به این که آبله میمون یک بیماری قابل انتقال بین انسان و حیوان است، کسانی که در اطراف خود حیوانات وحشی نگهداری می کنند، ممکن است به این بیماری مبتلا شوند. البته هرگونه نگهداری و فروش حیوانات وحشی از جمله میمون ممنوع است، اما در هر صورت افرادی که به نگهداری از حیات وحش می پردازند، عملا خود را در معرض ابتلا به بیماری هایی از جمله آبله میمون قرار می دهند.

وی در پایان تصریح کرد: افرادی که سفر خارجی ندارند یا از حیوانات وحشی نگهداری نمی کنند، در صورتی که متوجه بروز نشانه های پوستی جدید شامل جوش یا زگیل در بدن خود شدند، باید در کوتاه ترین زمان ممکن به پزشک مراجعه کنند تا تحت معاینات اولیه قرار گیرند و در صورت احتمال ابتلا به آبله میمون، آزمایشات تخصصی بیشتر روی آنها انجام شود. این مهمترین اقدامی است که مردم عادیر می توانند برای پیشگیری از ابتلا به آبله میمون انجام دهند.