ریشه 80 درصد جرایم کشور فقر است/ نهاد ها برای پیشگیری از وقوع جرم هماهنگ نیستند

به گزارش رکنا، از آغاز سال جاری ایرانیان با دو جنایت خانوادگی فجیع مواجه شدند. در اولین جنایت خانوادگی ، والدینی فرزندان خود را کشته و مثله کردند.( اکبرخرمدین و همسرش) این جنایت بازتاب گسترده ای  در جامعه ایران و حتی اخبار رسانه های خارجی داشت. چند ماه از این جنایت خانوادگی فجیع نگذشته است که حال با جرم و جنایت یک خواهر و برادر مواجه شده ایم. خواهری که برای برادر جنایتکارش طعمه می آورد . یعنی دختران فراری را به محل جنایت می کشد. بعداز آزار و تعرض به قتل می رساندند. از خانه این خواهر و برادر جسد یک دختر که در 21 کیسه پیچیده شده بود کشف شد. جسدی که در اتاق جاسازی شده بود. در کمد همان اتاق دختری عریان زندانی شده بود و یک دختر دیگر در اتاقی دیگر مورد آزار و اذیت بود که پلیس از ماجرا مطلع و با ورود به خانه این خواهر و برادر، پرده از جنایات آنها برداشت.

تحقیق ابعاد جرایم این خواهر با برادرانش در اداره آگاهی تهران ادامه دارد.

این دو پرونده جنایی فجیع حکایت از این دارد که وضعیت روانی جامعه آرام نیست. خشونت در بستر جامعه دارد رشد خطرناکی را می یابد. خطری که به ورود فوری وزارت بهداشت ، بهزیستی ، وزارت کشور،  بخش پیشگیری از جرم قوه قضائیه نیاز دارد. بی توجهی و کم توجهی به این آسیب ها و خطر افزایش آمار خشونت به حتم جامعه ایرانی را با فجایع مشابه دیگر مواجه خواهد کرد. ریشه این جرایم و خشونت ها وابستگی نزدیکی به شرایط  نابسامان اقتصادی و اوضاع بحرانی آسیب های اجتماعی حاصل از ناآارمی موقعیت زندگی مردم دارد.

رضا دانشور ثانی - جرم شناس و عضو هییت علمی دانشگاه و معاون حقوقی آستان قدس، با بررسی این دو جنایت فجیع و ابعاد آن به خبرنگار اجتماعی رکنا گفت: معمولا وقتی که جنایت فجیع رخ می دهد، دو عامل اصلی می تواند در آن دخیل باشد. مورد اول اینکه فردی دچار مشکلات روحی و روانی است و می خواهد از طریق جنایات فجیع به آرامش برسد، یا اینکه فردی با قصد و نیت انتقام دست به قتل و چنین جنایانتی می زند، چون در انتقام جویی فردی که قصد قتل دارد با یک اقدام معمولی به آرامش نمی رسد به خاطر همین اقدامات و جنایات فجیع صورت می گیرد.

وی با اشاره به اینکه در جنایات فجیع همین دو عامل زمینه ساز خواهد بود، افزود: معمولا وقتی یک فرد مشکل مالی داشته باشد، به خاطر مشکل مالی شدید هم چنین جرم و جنایت فجیعی انجام نمی دهد، بنابراین علت فجیع بودن جرم به یکی از عوامل روحی و انتقام جویی باز می گردد.

این مدرس دانشگاه در ادامه گفت: اینکه چرا در سال 1400 بیشتر شاهد چنین جنایاتی هستیم، به شرایط نابه سامان کرونایی کشور باز می گردد. در بررسی این عوامل، می توان به این موضوع اشاره کرد که کرونا باعث شده روابط اجتماعی کم شود و در پی آن بسیاری افراد خسته و کم طاقت شده و دچار مشکلات روحی شده اند. این یعنی حضور و ماندن و حبس شدن در خانه روح و روان افراد را در شرایط خاصی قرار داده است. متاسفانه کرونا بر مسائل اقتصادی کشور تاثیر گذاشته و باعث به وجود آمدن مشکل مالی و فقر در خانواده ها شده است. به دنبال مشکلات اقتصادی مردم همیشه مسائل و مشکلات روحی روانی وجود دارد، چون این قضیه تاثیر مستقیمی بر روح و روان دارد.

وی در ادامه در پاسخ به این سوال که چگونه می توان چنین جنایاتی را در کشور ریشه کن و یا به حداقل رساند و اینکه هر کدام از نهاد ها چه وظایفی را در این امر به عهده دارند بیان کرد: در مواجه با وقوع جرم، دو نوع پیشگیری داریم، پیشگیری عام و خاص. به عنوان مثال اگر قرار است در جایی یک جرم سنگین و جنایت فجیع صورت بگیرد، عده ای وظیفه دارند آن را شناسایی و قبل از وقوع با آن مقابله کنند. اگر از چنین جرم هایی جلوگیری و پیشگیری شود، به آن پیشگیری خاص می گویند. پیشگیری خاص از جرم، وظیفه ضابطین مربوطه نظیر؛ قوه قضاییه، پلیس و دادسراها است که به محض اطلاع از آن باید ورود کنند.

دانشور ثانی با بیان اینکه مهم ترین راه جلوگیری از بزهکاری، همین پیشگیری عام است که وظیفه همه نهاد هاست، افزود: در تعریف پیشگیری عام هم، باید کاری کرد تا هیچ کدام از افراد جامعه به سمت جرم نروند. این موضوع وظیفه همه نهاد ها است و تنها وظیفه پلیس، دادسرا و یا قوه قضاییه نیست. در واقع تمام کسانی که در بحث فرهنگ سازی می توانند بر روی جامعه تاثیر داشته باشند، تا افراد دست به جنایت نزنند، مثل آموزش و پرورش، دانشگاه ها و صداوسیما و همه دستگاه های آموزشی و تبلیغاتی باید در این زمینه فعالیت و اقدام کنند.

وی در خصوص راهکاری سریع برای پیشگیری از چنین جنایات فجیعی گفت: ما متاسفانه در زمینه پیشگیری عام از جرایم ضعیف عمل کرده ایم. مشکل هم از اینجا است که نهاد ها در این زمینه با هم هماهنگ نیستند. به طور کلی برا یدسترسی به این امر باید فرهنگ عمومی جامعه را تغییر دهیم و البته که این کار زمانبر است و  فرآیند طولانی دارد. به عنوان مثال باید آموزش آن را از پایه ابتدایی شروع کنیم، باید از همان دوران کودکی در این زمینه آموزش داده شود که در چنین شرایطی چه کار باید کرد و برای جلوگیر مواردی که عامل جنایات هست برنامه ریزی شود. مثلا اگر تجاوز زیاد شده آموزش دهیم، فرزندانمان یا خانم ها در تاریکی هوا تنها رفت و آمد نداشته باشند، یا در موارد مشابه تجاوز و سرقت، بر روی مسافر کش ها نظارت بیشتری شود داشته باشیم، همه این موارد از جمله راهکار ها و اقدامات سریع از وقوع جرم است که رعایت آن رفته رفته از آمار وقوع جرم هم کم خواهد کرد.

این جرم شناس با بیان اینکه ریشه بیش از 80 تا 90 درصد جرم ها در جامعه ما به فقر بر میگردد، گفت: جرم هایی مثل؛ تهیه و فروش مواد مخدر، مشروبات الکلی و فحشا به فقر مربوط است. اگر حداقل نیاز شهروندان را برآورده کنیم ، تا حد زیادی از آمار بزهکاری کشور کم خواهد شد. اما اینکه بگوییم راه حل سریع و قرصی برای این درد وجود دارد، خیر.