ساخت قرص ضد کرونا نیاز فوری در ایران ! / مولنوپیراویر چیست؟!

مولنوپیراویر و پکس لووید دو نمونه از قرص های خوراکی ضد کرونا هستند. مولنوپیراویر توسط شرکت دارویی آمریکایی مرک و پکس لووید توسط شرکت دارویی آمریکایی فایزر تولید شده است. براساس ادعای شرکت های تولیدکننده مولنوپیراویر و پکس لووید، این قرص ها می توانند تاثیر محسوسی در کاهش احتمال ابتلا به کرونای وخیم یا مرگ ناشی از این بیماری داشته باشند. در هفته های اخیر مجوز مشروط مصرف مولنوپیراویر توسط نهادهای بهداشتی برخی کشورها از جمله استرالیا و انگلستان صادر شده است و احتمالا به زودی سازمان غذا و داروی آمریکا برای هر دو داروی مولنوپیراویر و پکس لووید، مجوز مصرف صادر خواهد کرد. اخیرا برخی شرکت های ایرانی ادعا کرده اند که می توانند مولنوپیراویر را تولید کنند. 

وزارت بهداشت برنامه ای برای واردات قرص های ضد کرونا ندارد 

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، «مولنوپیراویر» و «پکس لووید» دو نمونه از قرص های خوراکی ضد کرونا هستند که اخیرا توسط دو شرکت دارویی آمریکایی مرک و فایزر تولید شده اند. شرکت آمریکایی مرک اعلام کرده است که قرص مولنوپیراویر تا 50 درصد احتمال بستری یا مرگ بر اثر ابتلا به کرونا را کاهش می دهد و همچنین براساس اعلام شرکت فایزر، قرص پکس لووید نیز تا 89 درصد می تواند جلوی بستری در بیمارستان یا فوت بر اثر کرونا را بگیرد. 

در این میان روز سه شنبه، دکتر قاسم جان بابایی، معاون درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در حاشیه نشست کمیته علمی کشوری کرونا در گفت و گو با رکنا ضمن تاکید بر این که امکان تولید قرص های ضد کرونا در داخل کشور وجود دارد، اظهار داشت که فعلا واردات قرص های ضد کرونا در استراتژی وزارت بهداشت قرار ندارد و قرار نیست این وزارتخانه به واردات این داروها بپردازد. 

بر این اساس به نظر می رسد فعلا وزارت بهداشت برای تولید قرص مولنوپیراویر در داخل کشور صبر کرده و به همین دلیل، واردات قرص های ضد کرونا را از دستور کار خارج کرده است. در این میان اما برخی متخصصان بهداشتی تاکید دارند در شرایطی که احتمال بروز پیک ششم کرونا در کشورمان وجود دارد، با توجه به تجربه تولید کم سرعت واکسن کرونا در ایران، بهتر است تا زمانی که تولید انبوه قرص های ضد کرونا در کشورمان به نتیجه می رسد، وزارت بهداشت برای واردات این داروها برنامه ریزی کند؛ موضوعی که البته برخی داروسازان کشور با آن مخالفند. 

وقتی می توانیم تولید کنیم، واردات مولنوپیراویر به صرفه نیست 

دکتر خشایار کریمیان، عضو شاخه شیمی فرهنگستان علوم که از اعضای هیات مدیره یکی از شرکت های داروسازی است، در این باره به خبرنگار رکنا گفت: امکان سنتز داروی مولنوپیراویر در کشورمان وجود دارد، چراکه این ماده موثره این دارو، مولکول ساده ای است که هم اکنون توسط چندین شرکت دارویی ایرانی تولید شده است. هم اکنون هم مولکول تولیدشده توسط شرکت های داروسازی ایران تحت مطالعات پایداری کوتاه مدت شش ماهه قرار دارد.

وی افزود: بعد از پایان این مطالعات، سازمان غذا و دارو می تواند در صورت تایید کیفیت محصولات، به شرکت های داروسازی داخلی پروانه تولید انبوه مولنوپیراویر را بدهد. البته متاسفانه در حال حاضر برخی شرکت های داروسازی داخلی در حالی که هنوز مطالعات پایداری این دارو به نتیجه نرسیده است، اعلام کرده اند که می توانند مولنوپیراویر را به صورت انبوه تولید کنند. 

عضو هیات علمی دانشگاه تهران با بیان این که امکان تولید داروی پکس لووید در کشورمان وجود ندارد، عنوان کرد: با توجه به این که مولکول داروی تولیدشده توسط شرکت فایزر تا حد زیادی پیچیده است، فعلا امکان تولید آن با صرفه اقتصادی در داخل کشور ما وجود ندارد. اما هم اکنون تعدادی شرکت ایرانی با واردات ماده ماقبل آخر ماده موثره مولنوپیراویر به تولید داخلی این دارو پرداخته اند و البته تعداد معدودی از شرکت های داروسازی داخلی، تولید این دارو را با استفاده از ماده اولیه این دارو آغاز کرده اند تا به این صورت، تولید مولنوپیراویر در کشورمان صرفه اقتصادی بیشتری داشته باشد. 

عضو مرکز تحقیقات بیوفیزیک و بیوشیمی دانشگاه تهران با تاکید بر این که واردات مولنوپیراویر موجب ارزبری فراوانی برای کشورمان خواهد شد، گفت: وقتی که امکان تولید انبوه ماده موثره مولنوپیراویر با صرفه اقتصادی مناسب در ایران وجود دارد و تولید کردن کپسول و قرص نیز برای داروسازان ایرانی بسیار راحت است، بنابراین ما نباید به سمت صرف هزینه های گزاف برای واردات این دارو برویم، بلکه باید تمام تمرکز خودمان را بر تولید مولنوپیراویر در داخل کشور بگذاریم. 

اثربخشی مولنوپیراویر فقط 10 درصد از پکس لووید کمتر است 

کریمیان با بیان این که در صورت تداوم روند فعلی، مولنوپیراویر حداکثر در اردیبهشت 1401 به صورت انبوه وارد بازار دارویی کشور می شود، عنوان کرد: داروسازان ایرانی می توانند تا پنج ماه دیگر، مولنوپیراویر را با قیمتی بسیار ارزان تر از نرخ واردات ماده موثره آن، در داخل کشور تولید کنند و این کار نه تنها منجر به صرفه جویی ارزی محسوسی برای کشور می شود، بلکه اشتغالزایی مناسبی را نیز برای صنعت دارویی کشورمان به همراه خواهد داشت. 

عضو شاخه شیمی فرهنگستان علوم با تاکید بر این که میزان اثربخشی مولنوپیراویر در جلوگیری از مرگ ناشی از کرونا چندان از پکس لووید پایین تر نیست، عنوان کرد: در شرایطی که برخی مطالعات حاکی از آن است که مولنوپیراویر تا 50 درصد و پکس لووید تا 89 درصد از مرگ یا بستری ناشی از کرونا جلوگیری می کند، اما مطالعات تکمیلی نشان داده است که تفاوت این دو داروی خوراکی در جلوگیری از مرگ ناشی از کرونا تا این حد نیست و مولنوپیراویر در بدترین حالت تا ده درصد کمتر از پکس لووید می تواند جلوی مرگ ناشی از کرونا را بگیرد. 

عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: اساسا تا زمانی که سازمان غذا و داروی آمریکا نظر نهایی خود را درباره مولنوپیراویر و پکس لووید اعلام نکرده است، نمی توان میزان اثربخشی این دو دارو را به صورت دقیق با یکدیگر مقایسه کرد. چون شرکت های مختلف براساس اطلاعات خودشان و با تعصب خاصی که نسبت به داروهایشان دارند، درباره میزان اثربخشی این داروها گزارش می دهند، اما تمام داروسازان جهان برای پی بردن به رقم دقیق میزان اثربخشی این داروها منتظر اعلام نظر نهایی سازمان غذا و داروی آمریکا مانده اند. 

وی در ادامه تاکید کرد: قیمت ماده موثره داروی پکس لووید بسیار بیشتر از نرخ ماده موثره قرص مولنوپیراویر است. بنابراین اساسا رفتن به سمت واردات یا حتی تولید داخل قرص پکس لووید، آن هم در شرایطی که تاثیر مولنوپیراویر و پکس لووید در جلوگیری از مرگ ناشی از کرونا تفاوت زیادی با یکدیگر ندارد، به هیچ وجه نمی تواند صرفه اقتصادی مناسبی برای کشور ما داشته باشد، بنابراین تا زمانی که ما می توانیم به تولید مولنوپیراویر بپردازیم، نباید به سمت واردات پکس لووید برویم. 

سازمان غذا و دارو به تولید مولنوپیراویر به صورت اورژانسی مجوز بدهد

کریمیان با بیان این که سازمان غذا و داروی ایران می تواند به داروسازان ایرانی کمک کند که مولنوپیراویر را خیلی زودتر از اردیبهشت 1401 وارد بازار دارویی کشور کنند، گفت: مهمترین نهادی که در سطح جهان ضوابط مربوط به تولید و صدور مجوز برای داروهای مختلف را تعیین می کند، سازمان غذا و داروی آمریکاست که استانداردهای تعیین شده توسط آن در کشور ما هم رعایت می شود.

به گفته عضو مرکز تحقیقات بیوفیزیک و بیوشیمی دانشگاه تهران، براساس ضوابط سازمان غذا و داروی آمریکا، رئیس سازمان غذا و داروی هر کشور مجاز است که در شرایط اضطراری از برخی ضوابط تعیین شده برای صدور مجوز جهت تولید و عرضه انبوه داروها صرف نظر کند تا داروهایی که باید به صورت اورژانسی به دست مردم برسند، به سرعت وارد بازار دارویی شوند. 

عضو شاخه شیمی فرهنگستان علوم در همین راستا تاکید کرد: در شرایط کنونی که ما نیاز داریم هرچه سریع تر در کنار واکسیناسیون گسترده، روش های درمانی مناسب تری نیز برای کرونا ارائه کنیم، رئیس سازمان غذا و داروی کشورمان می تواند به تولید مولنوپیراویر در داخل کشورمان به صورت اورژانسی نگاه کند و دستور بدهد که مطالعات پایداری ماده موثره این دارو، هم زمان با صدور مجوز برای تولید آن انجام شود تا داروسازان ایرانی بتوانند خیلی زودتر، مولنوپیراویر را وارد بازار دارویی کشور کنند. 

عضو هیات علمی دانشگاه تهران ادامه داد: ماده موثره داروی مولنوپیراویر مولکول بسیار پایداری است و داروسازان ایرانی می تواند این مساله را به صورت علمی ثابت کنند. بنابراین حالا که مبارزه با کرونا یک مساله اورژانسی در کشور ماست، رئیس سازمان غذا و داروی کشور می تواند دستور دهد که پیش از به پایان رسیدن مطالعات پایداری ماده موثره مولنوپیراویر، تولید انبوه این دارو در کشورمان آغاز شود و هم زمان با این فرآیند، مطالعات پایداری ماده موثره مولنوپیراویر نیز پیش برود. 

وی در پایان تصریح کرد: اگر رئیس سازمان غذا و داروی کشور تدبیر به خرج دهد و مسائل اورژانسی را در نظر بگیرد، داروسازان ایرانی می توانند تا یک ماه دیگر به تولید انبوه مولنوپیراویر در ایران بپردازند. ما امیدواریم که تا کمتر از یک ماه دیگر، مجوز مصرف این دارو توسط سازمان غذا و داروی آمریکا نیز صادر شود تا در آن صورت، دیگر شبهه ای برای عرضه مولنوپیراویر به عنوان نخستین قرص موثر ضد کرونا در کشورمان وجود نداشته باشد.