نیاز جدی کودکان و نوجوانان به آموزش سواد دیجیتال از دبستان/ جهان کار و اقتصاد به سمت دیجیتالی شدن

سواد رسانه ای و فضای مجازی یکی از مهمترین موضوعات این روزها در دنیاست. آموزش سواد رسانه ای با توجه به اینکه بسیاری از کسب و کار ها از طریق فضای مجازی انجام می شود یکی از ضروری ترین ملزومات است. گفتنی است سواد رسانه ای می تواند به رونق کسب و کار های اینترنتی کمک کند. همچنین آموزش سواد رسانه ای از کودکی و نوجوانی می تواند افراد زیادی را برای بهره وری از این بستر برای کسب درآمد و مشغول به کار شدن آماده کند.

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در 15 ماه اخیر و با شیوع کرونا بسیاری از کسب و کار ها تعطیل شدند. به همین سبب خدمات و کالای تولید کنندگان و فروشندگان از محصولات خوراکی گرفته تا بهداشتی، همچنین کلاس های خصوصی و مشاوره ای و... همگی به سمت مجازی شدن رفتند.

پیش از آن نیز تعداد قابل توجهی از مردم در فضای مجازی یا با تولید محتوا و یا با یادگیری سواد رسانه ای و بازاریابی اینترنتی توانستند کسب و کار خوبی راه اندازی کنند و از این طریق به فروش کالا و خدمات خود دست یابند.

گفته می شود هم اکنون در شبکه های اجتماعی داخل ایران حدود 250 هزار کسب و کار وجود دارد که به صورت مجازی خدمات خود را به مردم ارائه می دهند. اینستاگرام، تلگرام، واتس اپ و سایر شبکه های اجتماعی ایرانی و خارجی دیگر میزبان کسب و کارهای مختلف هستند.

بدیهی است برای موفقیت در هر کسب و کار و در بستر های مختلف باید مقدمات و آموزش های خاصی را فراگرفت. کسب و کار های مجازی در عصر کنونی که عصر سرعت و ارتباطات نام گذاری شده است، نیازمند توجه همه جانبه از خانواده ها گرفته تا آموزش و پرورش و وزارت خانه های ارتباطات و دستگاه های مسئول دیگر است.

در صورتی که بتوان مهارت های علوم ارتباطات، فضای مجازی، مهارتهای کامپیوتری و IT را به کودکان و نوجوانان آموزش داد و سواد رسانه ای آن ها را نیز ارتقا داد، می توان امیدوار بود که در شرایط کنونی، نوجوانان بتوانند در آینده تبدیل به کارآفرین شوند و یا خوداشتغالی خوبی را برای کسب درآمد ایجاد کنند.

سواد دیجیتال به معنای سواد زندگی در دنیای امروز

امید جهانشاهی، پژوهشگر  فضای مجازی در بیان اهمیت توجه به فضای مجازی در عصر حاضر به خبرنگار اجتماعی رکنا اظهار داشت: ما در عصری زندگی می کنیم که به طور گسترده و به شدت دیجیتالی شده است و هر سال بیش از پیش همه امور و عرصه ها وارد جهان دیجیتالی شدن می شوند. این موضوعی گریز ناپذیر است. لذا یکی از مهمترین چیزهایی که باید در دستور کار نهادهای مختلف و بخصوص نهاد های مرتبط با نوجوانان قرار گیرد آموزش سواد دیجیتال است. سواد دیجیتال لازمه ارتقای توانایی افراد برای زندگی در دنیای امروز است. اصلا در دنیای در حال دیجیتالی شدن، سواد دیجیتال به نوعی سواد زندگی است، چون دیجیتال دارد همه عرصه ها را فرا می گیرد و به عنوان مثال منحصر به کسب و کار نیست. بنابراین سواد دیجیتال یا به عبارت دیگر مهارت های بهره گیری از فناوری های دیجیتال به عنوان بخشی از مهارت ¬های شهروندی باید در نظر گرفته شود.

شکاف فضای مجازی بر اثر کمبود سواد دیجیتال

جهانشاهی به ضرورت یادگیری مهارت های دیجیتال اشاره کرد و گفت: اگر نسبت به آموزش سواد دیجیتال جدی نبوده و برنامه جامعی نداشته باشیم، با شکاف فضای مجازی مواجه خواهیم شد. یعنی شکاف بین کسانی که توانمندی و مهارت بهره مندی از ابزارهای مجازی و دیجیتال را دارند و کسانی که ندارند. باید در نظر داشت که این شکاف، تبعات اجتماعی در پی خواهد داشت. ضمن اینکه اکنون شاهد شکاف جهانی هستیم. یعنی شکاف و فاصله بین کشورهایی که کمتر در زمینه مجازی و دیجیتالی شدن امورشان جلو رفته اند و حتی کشورهایی که با مشکلاتی در دسترسی به اینترنت مواجه هستند با کشورهای توسعه یافته ‌ای که به سرعت در حال دیجیتالی شدن هستند. علاوه بر این ها شکاف اقتصادی و دموکراتیک نیز با این موضوع بیشتر خواهد شد.

لزوم تهیه برنامه جامع ملی آموزش سواد دیجیتال

وی ادامه داد: درصد قابل توجهی از قاره آفریقا با مشکلات جدی در زمینه دسترسی به اینترنت مواجه هستند و از آن طرف برخی کشورها مثل سوئد در همین سال های آتی پول کاغذی را حذف خواهند کرد. باید مراقب باشیم در این شکاف جهانی لطمه نبینیم. این مستلزم برنامه ریزی جدی از همین امروز است.

اما موضوع محوری این گزارش که توجه به سواد دیجیتال و آموزش فناوری های ارتباطی و علوم ارتباطات به کودکان و نوجوانان است. این کارشناس و پژوهشگر فضای مجازی در بخش دیگری از گفت و گو اظهار داشت: نوجوانان امروز در نسل دیجیتال هستند، نسلی که با ابزارهای دیجیتال دنیای اطراف خود را تجربه می کنند. برای این نسل باید برنامه جامع ملی آموزش سواد دیجیتال تهیه شود و همه ارگان ها از جمله صداوسیما و آموزش و پرورش پای کار بیایند.‌ باید در نظر داشت که فقط نحوه استفاده مهم نیست، بلکه درک درست از فضای اینترنت و ابزار های دیجیتال هم مهم است که نوجوانان باید فضا و الزامات آن و طبیعت رسانه ای رسانه های اجتماعی را درک کنند تا بتوانند استفاده بهینه و موثری از این ابزارهای دیجیتال داشته باشند.