مافیای فروشگاه‌های زنجیره‌ای؛ ورشکسته کننده خرده‌فروشی‌ها و جیب مردم / پشت پرده نقش فروشگاه‌های زنجیره‌ای در گرانی برنج!

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا ، در آستانه روزهای عید نوروز، فروشگاه‌های زنجیره‌ای به شلوغ‌ترین مراکز خرید شهرها تبدیل می‌شوند و کسب‌وکارهای خرد محلی را بیش از پیش به حاشیه می‌رانند. در حالی که این فروشگاه‌ها با تخفیف‌های فریبنده و تبلیغات گسترده، خریداران را جذب می‌کنند، مغازه‌های کوچک محلی که زمانی نبض اقتصادی محله‌ها بودند، حالا در سایه قرار گرفته‌اند. وابستگی مصرف‌کنندگان به این فروشگاه‌های بزرگ، تغییر الگوی خرید را تثبیت کرده و فرصت‌های شغلی کوچک و خوداشتغالی را به شدت کاهش داده است.

با شکل‌گیری مافیای فروشگاه‌های زنجیره‌ای، دیگر بحث تنها بر سر رقابت نیست، بلکه با یک انحصار قدرتمند مواجه‌ایم که بازار را در اختیار گرفته است. این ساختار نه‌تنها تأمین‌کنندگان را مجبور به ارائه تخفیف‌های ویژه می‌کند، بلکه به‌مرور زمان، گزینه‌های مصرف‌کنندگان را نیز محدود کرده و پویایی اقتصادی را از بین برده است. آنچه امروز شاهد آن هستیم، نتیجه سال‌ها سلطه این شبکه‌های عظیم بر بازار است که در نهایت به کاهش تنوع اقتصادی، تعطیلی مشاغل خرد، و تمرکز ثروت در دست گروه‌های خاص منجر شده است.

امیر رهبر فعال اجتماعی در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی رکنا با بیان اینکه فروشگاه‌های زنجیره‌ای، از چندین فروشگاه تشکیل شده که توسط یک شرکت واحد مرکزی، تحت مالکیت، نام تجاری و مدیریت واحد فعالیت می‌کنند. در حقیقیت کلیه فعالیت‌های تبلیغاتی، خرید، توزیع و ارائه استراتژی‌های فروش به صورت یک فرماندهی واحد انجام می‌شود. این فروشگاه‎ها می‌توانند فعالیت‌های اقتصادی خود را در دو بخش عمده‌ فروشی و خرده فروشی قرار دهند گفت: در اواخر قرن 19 میلادی، پس انقلاب صنعتی فرانسه با گسترش شهرها و افزایش جمعیت، نیازهای مردم دستخوش تغییراتی اساسی شده و نیازهای فروشگاهی مردم شهرها ،گسترش یافت. از همین رو نمونه‌های اولیه این فروشگاه‌ها مانند هایپرمارکت‌های Marshal Field’s در شیکاگو و R.H. Macy & Co. در نیویورک به وجود آمدند. ولی طولی نکشید که فروشگاه‌های زنجیره‌ای در آمریکا با سرعت زیادی افزایش پیدا کردند و تا سال 1929 نزدیک به 22 درصد کل خرده‌فروشی در این کشور توسط فروشگاه‌های زنجیره‌ای انجام می‌شد. در این حین فروشگاه‌های زنجیره‌ای از فروشگاه‌های خرده فروشی خوار و بار و ارزاق به حوزه‌های دیگر از جمله بخش توزیع دخانیات، دارو و رستوران وارد شدند. دلیل اصلی استقبال از این فروشگاه‌ها، قیمت‌های نسبتا پایین اجناس آن‌ها بود.

مافیای فروشگاههای زنجیره ای، تهدیدی برای خرده فروشی ها و مردم

امیر رهبر با گفتن از اینکه ظهور یکباره و قارچ گونه فروشگاه های زنجیره ای شیک و مدرن با تبلیغ تخفیف قابل توجه و کالاهای متنوع و با برند های مشهور، این روزها سبب جذب مشتریان بسیاری شده است گفت: فروشگاههای زنجیره ای سبب کاهش فروش چشم گیر خرده فروشی های محلی و در نتیجه تعطیلی مغازه های پرشماری شده که هرصاحبان هرکدام نان آور خانواده ای هستند.این فروشگاه به علت مافیایی بودن و استفاده از دامپینگ اقتصادی راه را برای رقابت بسته اند؛یعنی کاسب یک شهر کوچک و حتی بزرگ قادر به رقابت با چنین غول های اقتصادی نبوده و چنین فروشگاه هایی سبب بیکاری بیش از پیش جوانان می شوند که خود این عمل مغایر با حمایت از اشتغال خرد است.

وی افزود: نمونه ای از دامن زدن به گرانی ها همین قضیه برنج است..یکی از دلایل افزایش قیمت برنج، وجود شرکت‌ها و فروشگاه‌های زنجیره‌ای است. چراکه این شرکت‌ها برنج را با قیمت پایین از کشاورز خریداری و آن را دپو می‌کنند و سپس با قیمت بالا به مصرف‌کننده نهایی می‌فروشند و سپس با ارز دریافتی از دولت ، برنج خارجی وارد می کنند و هر زمان صلاح دانستند، برنج وارداتی را به صورت قطره چکان وارد فروشگاه های خود میکنند. لازم به توضیح است مالکیت اغلب کالاهای داخل فروشگاه ها مال یک فرد خاص یا یک شرکت خاص است و همچنین رئیس اتحادیه فروشگاه های زنجیره ای اغلب به صورت چرخشی و هماهنگ با هم هستند و این یعنی "مافیا"... 

امیر رهبر  با اشاره به نبود نظارت نهاد‌های ذی‌ربط اضافه کرد: یکی از علت‌های اصلی این مشکلات ضعف در نظارت است. این نظارت به معنی صرفاً بازرسیِ فروشگاه‌ها و مغازه‌ها نیست، بلکه باید قوانین جدی برای این امر وضع شود.

دور باطل بین سازمان حمایت و فروشگاه ها!

این فعال اجتماعی با تاکید بر اینکه متأسفانه چند سالی است که فروشگاه های زنجیره ایی با درج قیمت غیرواقعی و تخفیف‌های صوری به‌دنبال کسب سود بیشتر با فریب مشتری هستند گفت:  این شیوه فساد  در بین این فروشگاه ها رایج شده است.دستگاه‌هایی مانند سازمان حمایت موظف به نظارت بر درج قیمت واقعی روی بسته‌بندی کالاها هستند و اگر در این زمینه کوتاهی صورت می گیرد، باید مورد مواخذه قرار گیرند.وقتی  فروشگاه‌های زنجیره ایی اجازه دارند کالا را با فریب مشتری، گران بفروشند و سپس با جریمه شدن، درآمد حاصل از آن را به خزانه دولت واریز کنند، دردی را دوا نمی‌کند، بلکه باید قیمت کالاها و خدمات را به نفع مصرف‌کننده برگردانند و زیان آنها را جبران کنند. اجازه تداوم گرانفروشی به متخلفان که در راس آنها، فروشگاه های زنجیر ه ایی هستند را ندهیم.

ذره بینی روی فروشگاه های زنجیره ای

 امیر رهبر گفت : از جمله این تخلفات میتوان به ، عدم تطبیق وزن بسته های حبوبات، کاهش مقدار مایع موجود در شوینده ها، عدم عرضه صحیح روغن و شکر اشاره کرد.

و اما یک سری سوالات وجود دارد.فروش گوشت یخ زده بصورت عمده توسط پرسنل فروشگاه زنجیره ایی تخلف محسوب نمی شود؟ آیا تاسیس فروشگاه زنجیره ایی بدون داشتن انبار مناسب تخلف محسوب نمی شود؟ آیا تاسیس ۴ فروشگاه زنجیره ایی در یک چهار راه از محله ایی کوچک از لحاظ اقتصادی ضربه ایی به فروش صنعت خرده فروشی سنتی وارد نمی کند؟آیا وجود مافیا در شبکه فروشگاه های زنجیره ایی را کتمان می کنید؟ و ده ها پرسش دیگر که در ذهن مشتریان نقش بسته است.ایجاد فروشگاه‌های زنجیره‌ای شاید نیاز جامع شهری باشد، اما نیازمند نظارت و بازرسی جدی هستند.

در نهایت، گسترش فروشگاه‌های زنجیره‌ای اگرچه در نگاه نخست به‌عنوان راهکاری برای تأمین آسان‌تر کالاهای اساسی و ایجاد دسترسی گسترده‌تر به محصولات متنوع معرفی می‌شود، اما در عمل، بی‌ضابطه بودن این روند، تبعات اقتصادی و اجتماعی سنگینی به همراه داشته است. انحصارگرایی، تضعیف کسب‌وکارهای خرد، بیکاری گسترده، و افزایش قیمت‌ها تنها بخشی از پیامدهای این پدیده هستند که نه‌تنها به زیان خرده‌فروشان، بلکه به ضرر مصرف‌کنندگان نیز تمام شده است.