وسایل فرسوده خانگی؛ بمب ساعتی بحران برق/ وسایل خانگی بالای 10ساله؛ افزایش مصرف انرژی دارند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا ، شبکه برق ایران در سال ۱۴۰۳ با چالش‌های بزرگی مواجه شده است که پیامدهای آن نه تنها زیرساخت‌های انرژی کشور، بلکه زندگی روزمره میلیون‌ها خانوار ایرانی را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. بر اساس گزارش‌های موجود، کمبود منابع انرژی و افزایش تقاضا، به ویژه در فصل‌های پاییز و زمستان، به تدریج کشور را به سمت جیره‌بندی برق سوق داده است. این شرایط بحرانی، ترکیبی از مسائل ساختاری، اقتصادی، و مدیریتی را به نمایش می‌گذارد که به دلیل عدم سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌ها و تکنولوژی‌های نوین، وضعیت شبکه برق ایران را شکننده‌تر کرده است.

یکی از عوامل کلیدی که به این وضعیت دامن زده است، استفاده گسترده از وسایل برقی خانگی فرسوده و ناکارآمد است. این وسایل که در بسیاری از خانه‌ها به دلیل تورم و کاهش قدرت خرید مردم جایگزین نمی‌شوند، نه تنها مصرف برق را به شکل قابل توجهی افزایش می‌دهند، بلکه فشار مضاعفی بر شبکه برق وارد می‌کنند. خانوارهای ایرانی که با کاهش درآمد و افزایش هزینه‌های زندگی مواجه هستند، توانایی خرید وسایل برقی جدید و کم‌مصرف را ندارند و مجبورند به استفاده از لوازم قدیمی و پرمصرف ادامه دهند.

تأثیر فرسودگی وسایل برقی بر مصرف انرژی

وسایل برقی خانگی، به‌ویژه آن‌هایی که بیش از ۵ تا ۱۰ سال از عمرشان گذشته است، به طور قابل توجهی از راندمان اولیه خود کاسته و به مصرف انرژی بیشتری نیاز دارند. برای مثال، یخچال‌ها و فریزرها پس از یک دهه استفاده، به دلیل فرسودگی کمپرسور و نیاز به کارکرد طولانی‌تر، انرژی بیشتری مصرف می‌کنند. کولرهای گازی نیز پس از چند سال استفاده، راندمان خود را از دست داده و باعث افزایش مصرف برق می‌شوند. این افزایش مصرف انرژی به طور مستقیم به هزینه‌های برق خانوارها اضافه می‌کند و بار مالی بیشتری بر دوش آن‌ها می‌گذارد.

در شرایطی که تورم بی‌سابقه قدرت خرید مردم را به شدت کاهش داده است، بسیاری از خانوارها، به‌ویژه در مناطق کم‌برخوردار، حتی قادر به تأمین هزینه‌های روزمره خود نیستند، چه رسد به اینکه بتوانند وسایل برقی قدیمی خود را با مدل‌های جدیدتر و کم‌مصرف‌تر جایگزین کنند. این ناتوانی مالی باعث شده است که خانوارها همچنان از لوازم پرمصرف استفاده کنند؛ موضوعی که نه تنها باعث افزایش هزینه‌های قبض برق می‌شود، بلکه کیفیت زندگی آنان را نیز کاهش می‌دهد.

فشار مضاعف بر شبکه برق و زیرساخت‌های فرسوده

استفاده گسترده از وسایل برقی قدیمی در سطح کشور، به ویژه در زمان اوج مصرف (فصول گرم و سرد)، فشار بی‌سابقه‌ای بر شبکه برق ملی وارد کرده است. این امر منجر به افزایش تعداد خاموشی‌ها، افت ولتاژ و حتی آسیب به تجهیزات و زیرساخت‌های شبکه می‌شود. شبکه برق ایران که با فرسودگی و کمبود سرمایه‌گذاری مواجه است، توانایی پاسخگویی به افزایش تقاضای ناشی از مصرف وسایل ناکارآمد را ندارد. نیروگاه‌ها مجبور به تولید برق بیش از ظرفیت خود هستند که این موضوع هزینه‌های اقتصادی سنگینی به همراه دارد و به افزایش تعرفه‌های برق برای مصرف‌کنندگان منجر می‌شود.

بحران مصرف برق در ایران، بازتابی از ضعف‌های ساختاری در مدیریت انرژی و تأثیرات مخرب اقتصادی ناشی از تورم است. استفاده گسترده از وسایل برقی فرسوده، به دلیل عدم توانایی مالی برای تعویض آن‌ها، هزینه‌های برق خانوارها را به طور چشمگیری افزایش داده و به شبکه برق ملی فشار بیشتری وارد کرده است. این وضعیت نیازمند اتخاذ سیاست‌های حمایتی پایدار و اجرای برنامه‌های جامع برای کاهش مصرف انرژی است.

اگر دولت بتواند برنامه‌های موثری برای ارتقاء بهره‌وری انرژی و حمایت از خانوارهای آسیب‌پذیر طراحی و اجرا کند، این اقدامات می‌تواند به کاهش فشارهای اقتصادی و بهبود رفاه عمومی منجر شود. ایجاد یک سیستم نظارت دقیق بر مصرف انرژی و ارائه مشوق‌های مالی برای استفاده از تکنولوژی‌های نوین، نقش کلیدی در بهبود وضعیت انرژی کشور خواهد داشت. این رویکرد نه تنها به کاهش هزینه‌های خانوارها کمک می‌کند، بلکه به پایداری شبکه برق و جلوگیری از خاموشی‌های مکرر کمک خواهد کرد.