چالش دانش‌آموزان و آموزش و پرورش در خصوص تاثیر قطعی معدل در کنکور

به گزارش رکنا، علی رمضانی، مدیرکل اسبق پرورشی و فرهنگی وزارت آموزش و پرورش روز سه‌شنبه (۶ شهریورماه ۱۴۰۳) اعلام کرد: «وزیر جدید از زمان حضور در وزارت ‎آموزش و پرورش در بحث ‎لغو قطعی تأثیر معدل با ‎شورای عالی انقلاب فرهنگی در حال مذاکره است. ان‌شالله خبرهای خوبی می‌شنویم.» این در حالی است که طبق مصوبه کنکوری شورای عالی انقلاب فرهنگی، دانش‌آموزان امسال در تمام پایه‌های تحصیلی دوره متوسطه دوم امتحانات نهایی داشتند و نتایج امتحانات تأثیر قطعی در ورود آنها به دانشگاه دارد. علیرضا کاظمی، وزیر جدید آموزش و پرورش معتقد است که «ساماندهی امتحانات نهایی و سوابق تحصیلی دوره دوم متوسطه بر اساس مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و شورای عالی آموزش و پرورش برای رضایت‌مندی خانواده‌ها و دانش‌آموزان مدنظر است.»

در این شرایط سوالی که وجود دارد، این است که برگزاری امتحانات تمامات نهایی در پایه‌های تحصیلی دوره متوسطه دوم چه تاثیری برروند آموزشی کشور و دانش آموزان دارد؟.

محمدرضا نیک‌نژاد، کارشناس آموزشی در پاسخ به این سوال، گفت: قبل از مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی، فقط ما فقط در پایه دوازدهم امتحانات نهایی را برگزار می‌کردیم و معدل امتحانات نهایی حدود ۴۰ درصد در پذیرفته شدن در کنکور تاثیرگذار بود. اما طبق مصوبه شورای عالی آموزش و پرورش و سپس در شورای عالی انقلاب فرهنگی (که به زعم آنها در جهت گسترش عدالت آموزشی در دستور کار قرار گرفت) حالا نقش معدل سه امتحان نهایی در سطوح دهم و یازدهم و دوازدهم در کنکور تاثیرگذار است. یعنی ما قبلا یک امتحان نهایی داشتیم و حالا سه امتحان نهایی.  

وی در پاسخ به پرسشی دیگری در مورد با این موضوع که توزیع امتحانات نهایی در سه مقطع و تاثیر ۴۰ درصدی معدل بر کنکور تا چه اندازه می‌تواند بر عدالت آموزشی تاثیرگذار باشد؟، اظهار کرد: این موضوع هنوز هم جای بحث دارد. از یک‌سو می‌توان گفت که دانش آموزانی که در سال آخر دبیرستان شروع به درس خواندن می‌کند و معدل دیپلم و کنکور او خوب می‌شود، به اعتقاد اعضای شورای انقلاب فرهنگی، ۱۱ سال درس نخوانده و سال آخر مدرسه، با انواع دوپینگ‌‎ها و هزینه هایی که خانواده انجام می‌دهد (مانند کلاس‌های تقویتی و...)، معدل بالا کسب می‌کند و می‌تواند رشته بهتری در دانشگاه نسبت به آنهایی که پایه اقتصادی و ضعیف‌تری دارند، کسب کنند.

کارشناس آموزشی اضافه کرد: از سوی دیگر این موضوع مطرح می‌شود که تفاوتی ندارد دانش آموز سال آخر برروی دروس متمرکز باشد و پول خرج کند یا سه سال آخر. واقعا بحث پر چالشی است و موافق و مخالفان استدلال‌های منطقی خود را در تایید یا رد این مصوبه دارند.

کمبود امکانات سخت افزاری برای سه آزمون نهایی

وی با بیان اینکه آنچه که در این رابطه مهم است، چالش‌های آموزش و پرورش است که سبب شده وزیر جدید نیز با شورای عالی انقلاب فرهنگی مذاکره کند، افزود: قبلا در امتحانات نهایی دوازدهم، یکسری مدارس کشور درگیر برگزاری امتحانات می‌شدند، این مدارس به نوعی آمادگی و تجربه برگزاری امتحانات نهایی را داشتند. عموما این آزمون‌ها در مدارس خاصی برگزار می‌شد که امکانات کمی و کیفی متوسطی برای برگزاری امتحانات نهایی داشتند، اما همانطور که در سال تحصیلی گذشته شاهد بودیم، برای برگزاری امتحانات نهایی در پایه‌های دهم، یازدهم و دوزادهم، ما با کمبود مدرسه و نیرو انسانی مواجه بودیم، چون حق الزحمه کافی و به موقع پرداخت نمی‌شد، معلمان از این آزمون استقبال نکردند.

نیک‌نژاد در ادامه یادآور شد: کل بچه‌های متوسط دوم درگیر امتحان نهایی می‌شوند و واقعا امکانات نرم افزاری و سخت افزاری برای برگزاری سه امتحان نهایی در سه پایه آن‌هم در کلیه رشته ها وجود ندارد. تا چند روز قبل از شهریور ماه امسال، هنوز معلمانی بودند که می‌گفتند در حال بازبینی برگه‌های امتحانات نهایی خرداد هستیم، یعنی دو ماه از برگزاری امتحانات نهایی گذشته، ولی هنوز نتایج در برخی از حوزه‌ها اعلام نشده است. آموزش پرورش درگیری‌های بسیار متفاوت و متعددی دارد و بدون اینکه این طرح آزمایشی اجرا شود و کم و کیف آن مورد بررسی قرار گیرد، این بار ناگهان بر نظام آموزشی وارد شد و ما شرایط مطلوبی را در برگزاری  امتحانات نهایی اخیر ندیدیم.

وی خاطرنشان کرد: اقدام وزیر آموزش و پرورش برای ‎لغو قطعی تأثیر معدل بر کنکو ر که در حال مذاکره با ‎شورای عالی انقلاب فرهنگی است، قطعا اقدام مفیدی خواهد بود، چون ما در این زمینه اصلا زمینه‌های اجرا و امکانات چنین طرحی را نداریم.

تاثیر طرح توزیع امتحانات نهایی برروند آموزشی

این کارشناس آموزشی با اشاره به نقش فشارهای روحی و روانی در امتحانات نهایی و تجربه های کشورهای دیگر در این رابطه تصریح کرد: قبلا یک امتحانات نهایی دوازدهم و یک کنکور برگزار می‌شد و تعداد دفعاتی که بچه‌ها دچار استرس  و فشار درسی می‌شدند، یکبار بود، اما حالا به سه بار افزایش پیدا کرده است. در حال حاضر کشورهای توسعه یافته در جهان، به سمت کاهش و حتی حذف فشارهای روحی و روانی بر دانش آموزان می‌روند.

وی در این خصوص تاکید کرد: در برخی از کشورها، اصلا امتحانات در نظام آموزشی آنها حذف شده و بیشتر ارزیابی تحصیلی مورد تاکید آنهاست، یا مثلا در کشور مانند فنلاند، یک آزمون جامع در پایان دوره مدرسه از دانش آموزان گرفته می‌شود، که کنکور و مدرک فارغ التحصیلی منوط به موفقیت به آن آزمون است و هر دانش آموزی در این آزمون جامع قبول شود، به دانشگاه می‌رود. اما در ایران به هر شکلی برفشار روحی و جسمی  دانش آموزان افزوده می شود تا جایی‌که امتحانات نهایی  از یک سال به سه سال افزایش پیدا کرده است.

نیک‌نژاد با بیان اینکه باور دارد الزاما اینطور نیست که با برگزاری چهارتا امتحان، عدالت آموزشی که ریشه‌های گسترده‌ای در نظام آموزشی دارد، برطرف شود، گفت: ریشه بی‌عدالتی‌ها، متفاوت است، پیش از قانون مذکور، خانواده‌ها تمرکزشان روی کنکور بود، در حال حاضر این  تمرکز به سه سال گسترش پیدا کرده است. در کشور ما که گرفتاری و مشکلات آموزشی زیاد است، این تغییر روش های سطحی و ظاهری نمی‌تواند، آسیب های کلی آموزش و پرورش رو حذف کند و یک نوع بار اضافی محسوب می‌شود. در واقع نیاز به انقلاب اصلاحی با اصلاحات گسترده و ریشه‌ای دارد.