20 درصد از مردم ایران در معرض ابتلا به گواتر هستند / همه گیری گواتر در مناطق کوهستانی بیشتر است

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، گواتر به بزرگ شدن غده تیروئید اطلاق می‌شود که معمولاً به صورت یک توده یا برآمدگی در ناحیه گردن ظاهر می‌شود. این وضعیت می‌تواند ناشی از اختلالات مختلفی باشد و در اثر کمبود ید، بیماری‌های خودایمنی، یا عوامل ژنتیکی ایجاد شود. گواتر معمولاً به دلیل عدم تعادل در تولید هورمون‌های تیروئیدی ایجاد می‌شود. اصلی ترین علل بروز گواتر در چند مورد خلاصه می شود. ید عنصر کلیدی برای تولید هورمون‌های تیروئید است و کمبود آن منجر به بزرگ شدن غده تیروئید می‌شود. بیماری‌های خودایمنی مانند بیماری هاشیموتو و بیماری گریوز که می‌توانند عملکرد تیروئید را تحت تأثیر قرار دهند. عوامل ژنتیکی و سابقه خانوادگی ممکن است نقش مهمی در بروز گواتر داشته باشد. برخی داروها می‌توانند بر روی عملکرد تیروئید تأثیر بگذارند.

گواتر می‌تواند در هر سنی بروز پیدا کند اما بیشتر در کودکان و نوجوانان به ویژه در مناطقی که کمبود ید وجود دارد، زنان باردار و شیرده که نیاز به هورمون‌های تیروئیدی دارند و افراد مسنی که به دلیل تغییرات هورمونی، خطر ابتلا به بیماری‌ های خودایمنی در آنها زیاد است.

اگرچه بسیاری از موارد گواتر بدون عارضه هستند، اما احتمال بروز برخی عوارض در مبتلایان به این بیماری بسیار زیاد است. بزرگ شدن غده تیروئید می‌تواند به عوارضی مانند مشکل در بلع یا تنفس منجر شود. کم‌کاری یا پرکاری تیروئید که می‌تواند تأثیرات جدی بر روی سلامت عمومی داشته باشد. در برخی موارد نادر، گواتر می‌تواند به سرطان تیروئید منجر شود.

به طور کلی گواتر به خودی خود منجر به مرگ نمی‌شود. با این حال عوارض ناشی از آن، مانند اختلالات تنفسی یا بلع ممکن است خطرناک باشند. همچنین اگر گواتر ناشی از اختلالات هورمونی شدید باشد، عوارض جدی‌تری ممکن است رخ دهد.

روش های آسانی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری وجود دارد. استفاده از نمک ید دار و منابع غذایی غنی از ید (مانند ماهی و محصولات دریایی) یکی از مهم ترین روش ها برای پیشگیری است. آموزش درباره اهمیت ید و تأثیرات کمبود آن در این امر تاثیرگذار است. 

برای درمان گواتر راهکار های مختلفی وجود دارد. استفاده از هورمون‌های تیروئیدی برای تنظیم سطح هورمون‌ها بر درمان گواتر تاثیرگذار است. در موارد شدید که باعث مشکلات تنفسی یا بلع می‌شود. مانیتورینگ یا پیگیری وضعیت بیمار و انجام آزمایشات دوره‌ای برای ارزیابی عملکرد تیروئید هم می تواند این بیماری را درمان کند.

گواتر یک بیماری قابل پیشگیری و قابل درمان است که نیاز به آگاهی عمومی و اقدامات پیشگیرانه دارد. با توجه به عوارض ممکن و اهمیت مصرف کافی ید، برنامه‌های آموزشی و درمانی باید ادامه یابد تا از بروز این وضعیت جلوگیری شود.