عدم درمان سندروم کوشینگ به مرگ منجر می شود

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سندروم کوشینگ یک اختلال هورمونی است که ناشی از افزایش غیرطبیعی سطح هورمون کورتیزول در بدن است. کورتیزول، که به عنوان "هورمون استرس" نیز شناخته می‌شود، توسط غده فوق کلیوی تولید می‌شود و نقش‌های مختلفی در متابولیسم، فشار خون و سیستم ایمنی بدن دارد. افزایش طولانی‌مدت سطح کورتیزول می‌تواند به بروز مجموعه‌ای از علائم و مشکلات سلامتی منجر شود که به آن سندروم کوشینگ گفته می‌شود. این سندروم می‌تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود. عمده ترین دلیل ایجاد این سندروم مربوط به تومور های هیپوفیز است. یکی از علل شایع سندروم کوشینگ، تومورهای خوش‌خیم در غده هیپوفیز است که هورمون آدرنوکورتیکوتروپین (ACTH) را به صورت بیش از حد تولید می‌کنند و در نتیجه باعث افزایش تولید کورتیزول توسط غدد فوق کلیوی می‌شود. به این عمل آدنوم هیپوفیز گفته می شود. علت دیگر آن به تومور های فوق کلیوی مربوط می شود. تومورهای سرطانی یا غیرسرطانی در غدد فوق کلیوی می‌توانند به تولید بیش از حد کورتیزول منجر شوند. یکی دیگر از دلایل بروز این سندروم، استفاده از داروهای استروئیدی است. مصرف داروهای استروئیدی به مدت طولانی برای درمان بیماری‌هایی مانند آرتریت، آسم و دیگر شرایط می‌تواند به سندروم کوشینگ منجر شود. این داروها می‌توانند به طور مصنوعی سطح کورتیزول را در بدن افزایش دهند. از جمله عوامل دیگری که منجر به بروز سندروم کوشینگ در انسان می شود، عوامل ژنتیکی است. رخی از اختلالات ژنتیکی و بیماری‌های ارثی می‌توانند خطر ابتلا به سندروم کوشینگ را افزایش دهند.

البته راه هایی برای پیشگیری و جلوگیری از بروز سندروم کوشینگ وجود دارد. به عنوان مثال کنترل مصرف داروهای استروئیدی راهکار مهمی برای پیشگیری و کنترل این سندروم است. استفاده از داروهای استروئیدی باید تحت نظارت پزشک و تنها در صورت لزوم و با دوز مناسب انجام شود. کاهش دوز و مدت زمان مصرف استروئیدها می‌تواند از بروز سندروم کوشینگ جلوگیری کند. همچنین در صورت داشتن علائم مشکوک یا وجود تاریخچه خانوادگی تومورهای هیپوفیز یا فوق کلیوی، غربالگری و بررسی منظم می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان به موقع کمک کند. راهکار تاثیرگذار بعدی استفاده از روش‌های مدیریت استرس و بهبود سلامت روانی است که می‌تواند به کاهش نیاز به داروهای استروئیدی و پیشگیری از بروز سندروم کوشینگ کمک کند. اگر سندروم کوشینگ به درستی درمان نشود، عوارض جدی آن می‌تواند به کاهش کیفیت زندگی، اختلالات شدید جسمی و در نهایت به مرگ منجر شود. به ویژه، مشکلات قلبی، نارسایی کلیوی و بیماری‌های متابولیکی می‌توانند تأثیرات مرگبار داشته باشند.                                                                                                                                                                                  سندروم کوشینگ می‌تواند به فشار خون بالا منجر شود که خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، سکته مغزی و نارسایی قلبی را افزایش می‌دهد. افزایش سطح کورتیزول می‌تواند باعث ایجاد تغییرات در ساختار و عملکرد قلب و عروق و بیماری های قلبی می شود.

این سندروم مشکلات متابولیکی نیز با خود به همراه می آورد. کورتیزول بالا می‌تواند به مقاومت به انسولین و توسعه دیابت نوع 2 منجر شود که عوارضی مانند بیماری‌های قلبی، مشکلات کلیوی و آسیب عصبی را به دنبال دارد. افزایش سطح کورتیزول می‌تواند به اختلالات چربی خون مانند افزایش کلسترول و تری‌گلیسیریدها منجر شود.

مشکلات استخوانی نیز یکی دیگر از عوارض سندروم کوشینگ است. به عنوان مثال کورتیزول بالا می‌تواند به کاهش تراکم استخوان‌ها و پوکی استخوان منجر شود که خطر شکستگی‌های استخوانی را افزایش می‌دهد.

مشکلات کلیوی هم از جمله مهم ترین معضلات ناشی از ستدروم کوشینگ هستند. افزایش فشار خون و اختلالات متابولیکی ناشی از سندروم کوشینگ می‌تواند مشکلات کلیوی و نارسایی کلیوی به وجود بیاورد.

مشکلات روانی هم می توانند در پی سندروم کوشینگ بروز پیدا کنند. سندروم کوشینگ می‌تواند به اختلالات روانی مانند افسردگی، اضطراب و تغییرات خلقی منجر شود که به نوبه خود می‌تواند بر کیفیت زندگی و سلامت کلی فرد تأثیر بگذارد.

گزارش‌های پزشکی و آمارهای بهداشتی نشان می‌دهند که این اختلال به طور نسبی نادر است و معمولاً در بین افرادی که به مدت طولانی از داروهای استروئیدی استفاده می‌کنند یا دارای تومورهای هیپوفیز یا فوق کلیوی هستند، مشاهده می‌شود. به طور کلی، شیوع این بیماری در کشورهای مختلف و در مقایسه با دیگر اختلالات هورمونی کمتر است.

وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ایران اقداماتی در جهت تشخیص، درمان و مدیریت سندروم کوشینگ انجام داده است. فراهم کردن تجهیزات و امکانات تشخیصی برای شناسایی تومورها و اختلالات هورمونی یکی از اقدامات مثبت وزرات بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در این زمینه است. برگزاری دوره‌های آموزشی برای پزشکان و متخصصان در زمینه تشخیص و درمان اختلالات هورمونی و سندروم کوشینگ هم اقدام موثر دیگری در این زمینه است. ارائه خدمات درمانی شامل جراحی، داروهای ضدتومور و داروهای کنترل‌کننده کورتیزول و پشتیبانی و حمایت از بیماران هم امر بسیار موثری است. تدوین و به‌روزرسانی پروتکل‌های درمانی برای مدیریت سندروم کوشینگ و ارائه درمان‌های استاندارد به بیماران هم جزء اعمال مثبت وزارت بهداشت برای مدیریت شیوع کوشینگ است.

سندروم کوشینگ یک اختلال هورمونی ناشی از افزایش سطح کورتیزول است که می‌تواند به دلایل مختلف از جمله تومورها و مصرف داروهای استروئیدی ایجاد شود. پیشگیری از این سندروم شامل مدیریت مصرف داروهای استروئیدی، تشخیص زودهنگام تومورها و مدیریت استرس است. در ایران، وزارت بهداشت اقداماتی برای تشخیص و درمان این اختلال انجام داده است، اما برای بهبود وضعیت نیاز به توجه بیشتر به آموزش و پیشگیری وجود دارد.