شبیخون سنبل آبی به تالاب ها / تهدید ملی که مورد کم توجهی است /کشورهای دیگر با روش شیمیایی در حال مقابله اند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا،سنبل آبی گونه گیاهی منطقه آمریکای لاتین و رودخانه آمازون است که در زیستگاه خود با حضور گونه های جانوری تنظیم کننده مانع رشد و گسترش می شوند اما در کشور ایران به عنوان گونه گیاهی غیر بومی و مهاجم محسوب می شود که با تکثیر سریع از طریق استالون های خود می‌تواند سطح وسیعی از مناطق تالابی را پوشانده و عمل اکسیژن رسانی و روند طبیعی بوم سازگان های تالابی را مختل کند.

حضور نیروهای مردمی در پاکسازی تالاب عینک

این گیاه نخستین بار در سال ١٣٩٠ در تالاب عینک رشت مشاهده شد و بر اساس مطالعات صورت گرفته تا ٣٠ سال بذر آن در محیط های آبی امکان رشد مجدد می یابد و بیش از یک دهه است که مبارزه برای کنترل و امحاء آن در تالاب عینک رشت با حضور نیروهای مردمی ادامه دارد.

این عملیات پاکسازی بصورت مکانیکی با استفاده از دستگاه جمع آوری زباله های شناور از هفته گذشته شروع شده و همچنان ادامه دارد. سنبل آبی (water Hyacinth) یا ارکیده آبی به دلیل رشد سریع در محیط‌ های آبی و مصرف مقادیر زیادی از اکسیژن آب، یکی از خطرناک‌ترین گونه‌های گیاهی غیر بومی آبزی است که با سرعت بالایی تکثیر می‌شود و با گسترش در مناطق مختلف پهنه آبی، تهدیدی جدی برای تنوع زیستی به شمار می‌رود.

خشک کردن تالاب فایده نداشت

پیمان بازدیدی فعال زیست محیطی در  این باره به خبرنگار محیط زیست رکنا گفت: اولین بار سنبل آبی در سال 1390 در تالاب عینک که یک تالاب شهری است در شهر رشت دیده شده ،زمانی که حساسیت ها بر روی این موضوع بیشتر شد آب منطقه‌ای رشت برای لایروبی اقدام کرد، کاملا این تالاب را خشک و لایروبی کرد.اما این کارشان هم بی فایده بود. فکر کردند با انتقال آب و خشک کردن و آبگیری دوباره می توانند نسل آن را منقرض کنند، که نشد.

مانع گسترش به دیگر پهنه های آبی شویم

بازدیدی افزود: در این زمان سازمان های مردم نهاد در نامه ای اعلام کردند که بذر این گونه مهاجم با این انتقال آب می تواند به رودخانه ها  و تالاب هایی که آب این رودها به آنجا سر ریز می شود باعث رشد و تکثیر و گسترش این گونه مهاجم به سایر پهنه های زیست محیطی شود،اما در آن زمان این دانش وجود نداشت و سازمان محیط زیست این هشدار را جدی نگرفت.

این فعال زیست محیطی استان گیلان گفت:در حالیکه مطالعات زیادی در کشورهای درگیر با سنبل آبی مانند ژاپن،آمریکا،اندونزی و 80 کشور در حال مبارزه با سنبل آبی هستند، شده بود و می توانستیم از نتایج مطالعات آنان در مبارزه با سنبل آبی استفاده کنیم اما مدیران دولتی به این  مطالعات کم توجهی کردند.

برخی با فروش سنبل آبی کاروکاسبی راه انداختند

او در اشاره به منشاء آلوده شدن تالاب ها به این گونه مهاجم گفت: تا کنون منشا اصلی آن مشخص نشده است.احتمالا یکی از اهالی این گیاه را بدون اطلاع از خطراتش به تالاب انداخته است.متاسفانه مردم محلی بدو اطلاع این گیاه را به عنوان یک گیاه زینتی به شهرهای تهران وکرج ارسال می کردند و برای خود کاروکاسبی راه انداخته بودند.

شرایط رشد مساعد در جنوب کشور جای نگرانی دارد

بازدیدی با ابراز نگرانی از انتقال این گیاه به مناطق دیگر گفت:انتقال این گیاه به تالاب ها و رودخانه های جنوب کشور جای نگرانی فراوانی دارد و اگر میلیاردها تومان هم هزینه شود دیگر نمی توان رشد و تکثیر آن را کنترل کرد .چرا که این گیاه در مناطق گرم و مرطوب شرایط تکثیر چندین مرتبه در سال را دارد ،در حالی که در شهر رشت فقط دو الی سه ماه هوا گرم است و این گیاه شرایط مساعد برای رشد دارد. 

ریشه کنی سنبل آبی تا 30 سال طول می کشد

پیمان بازدیدی افزود:پاکسازی این گونه مهاجم باید پایش شود بعد از پاکسازی پهنه مدام چک شود و جوانه های تازه روئیده شده جمع آوری شود د و این پایش باید هر ماه تا 30 سال ادامه داشته باشد وگرنه بذر این گونه امکان ریشه کنی اش بسیار ضعیف است چرا که هر یک گیاه هم 2000 بذر در آب می ریزد و چندین تن در سال بذر ریزی دارد برای همین ریشه کنی اش بسیار سخت است.

بهترین شیوه ریشه کنی؛شیمیایی است

بازدیدی افزود:از سوی سازمان محیط زیست این سنبل آبی تهدید ملی اعلام شده است. برای مبارزه با این گونه مهاجم به 3 شیوه می توان اقدام کرد؛به صورت دستی و مکانیکی،شیمیایی و بیولوژیکی؛که در کشور ما تا کنون فقط به صورت مکانیکی با دست و دستگاه  نسبت به جمع آوری آن اقدام کرده اندو مقابله بیولوژیکی هم که تقریبا غیر ممکن و غیر مفید است، برای مقابله شیمیایی هم تا کنون مجوزی داده نشده است.

او با تاکید بر تجربیات کشورهای دیگر در این زمینه گفت: کشورهای دیگر از شیوه های شیمیایی با سنبل آبی در حال مقابله کردن هستند ولی در کشور ما اجازه این کار صادر نمی شود در حالی که سموم کشاورزی که به واسطه کشاورزی وارد خاک و آب می شود بسیارخطرناک تر از سموم از بین بردن سنبل آبی است و تاثیرت بیشتری هم دارد.