کرونا نهاد خانواده را متلاشی کرد / ده ها هزار کودک یتیم و زن سرپرست خانوار، ثمره تلخ شیوع کرونا در ایران

شیوع کرونا در کشور در 14 ماه و نیم گذشته، کودکان بسیاری را یتیم کرده و زنان بسیاری را به زن سرپرست خانوار تبدیل کرده است. این بیماری، براساس برآوردهای رسمی و غیررسمی جان 110 تا 160 هزار ایرانی را گرفته و آسیب های زیادی را برای خانواده آنها به همراه داشته است.

110 تا 160 هزار ایرانی خانواده ایرانی، عزادار کرونا

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، از 30 بهمن 99 تا 14 اردیبهشت 1400، براساس آمار رسمی وزارت بهداشت ، مجموعا 73 هزار و 219 نفر از ایرانیان بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده اند. این در حالی است که مهر سال گذشته، ایرج حریرچی، معاون کل وزارت بهداشت اعلام کرد که بسته به شرایط هر استان، آمار واقعی فوتی های کرونا را باید بین 1.5 تا 2.2 برابر آمار رسمی در نظر گرفت.

بر این اساس، می توان گفت کووید 19 تا کنون جان 110 تا 160 هزار نفر در کشورمان را گرفته است و به عبارت دیگر، بین 110 تا 160 هزار خانواده در کشورمان در 14 ماه و نیم گذشته به صورت ناگهانی عزادار شده اند و البته به دلیل محدودیت های ناشی از شیوع کرونا نتوانسته اند به درستی برای عزیزان از دست رفته خود سوگواری کنند.

نکته دیگر این است که براساس آمار رسمی وزارت بهداشت در مهر 99، حدود 2.2 درصد از جان باختگان ناشی از کرونا را افراد بین 19 تا 30 سال تشکیل می دهند، 7.2 درصد از آنها افراد بین 31 تا 45 سال هستند، 18.2 درصد فوت شدگان کرونایی اشخاص بین 46 تا 60 سال هستند، 45.5 درصد از آنها را افراد بین 61 تا 80 سال تشکیل می دهند و 24.6 درصد از جان باختگان ناشی از کرونا نیز در سنین بالای 81 سال قرار دارند.

بر این اساس می توان گفت با وجود این که بیش از 70 درصد جان باختگان ناشی از کرونا افراد بالای 61 سال بوده اند که عمدتا قشر بازنشسته را تشکیل می دهند، اما حدود 30 درصد از فوتی های کرونایی یعنی بین 33 تا 48 هزار نفر، افرادی بوده اند که در سن فعالیت شغلی و اجتماعی قرار داشتند.

قاعدتا بخشی از این افراد نیز زنان یا مردان سرپرست خانوار بوده اند که وقتی بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده اند، خانواده شان دچار آسیب های اقتصادی فراوانی شده اند. بر این اساس می توان گفت کرونا هم باعث شده است که به خیل عظیم زنان سرپرست خانوار اضافه شود و هم ده ها یا صدها هزار کودک یتیم را در سراسر کشور به جا گذاشته است. علاوه بر این، شیوع کرونا در کشورمان آسیب های اقتصادی و اجتماعی دیگری را برای نهاد خانواده در پی داشته است که این آسیب ها را در گفت و گو با دکتر جعفر بای، آسیب شناس اجتماعی بررسی کردیم.

135 هزار خانواده پرپر شده در ایران

بای در ابتدای صحبت هایش همه گیری کرونا را اتفاقی خشن و بی رحمانه نامید که در عصر انفجار دانش و غلبه علم و فناوری بر زندگی انسان ها و در میان غافل گیری جامعه بشری رخ داده است. این پژوهشگر اجتماعی در ادامه عنوان کرد: کرونا در شرایطی بروز پیدا کرد که انسان ها تصور نمی کردند مانند گذشته بیماری های همه گیر در سطح جهان شیوع یابد؛ چراکه رشد دانش بشری به نقطه ای رسیده بود که تصور انسان ها این بود جهان دیگر شاهد مرگ دسته جمعی افراد بر اثر ابتلا به یک بیماری نخواهد بود.

وی افزود: در ایران نیز تا امروز شاهد آن بوده ایم که براساس آمارهای رسمی و غیررسمی به طور متوسط حدود 135 هزار نفر بر اثر ابتلا به این ویروس منحوس جان باخته اند. این رقم شاید در ابتدا اندک به نظر برسد، اما با نگاهی دقیق تر، مشاهده می کنیم که این تعداد مرگ، یعنی 135 هزار خانواده در 14 ماه و نیم گذشته پر پر شده اند و آرزوهایشان بی سرانجام مانده است. در واقع، می توان گفت شیوع کرونا باعث شد که 135 هزار خانواده یا به طور کل متلاشی شوند یا دچار ضعف شوند که این ضعف در کارکرد آنها تاثیر نامطلوبی خواهد گذاشت.

به گفته این آسیب شناس اجتماعی، ده ها هزار انسانی که در کشورمان جان خود را بر اثر ابتلا به کرونا از دست داده اند، کسانی بوده اند که آرمان ها و آرزوهای بسیاری داشتند و بسیاری از آنها، عناصری بودند که در جامعه نقش آفرین بوده اند و کرونا این افراد و تمام ایده هایی را که آنها برای پیشرفت جامعه داشتند، از جامعه گرفت.

بای تاکید دارد که در این میان، حتی سالمندانی هم که بر اثر ابتلا به کرونا جان خود را از دست داده اند، حتما عزیزان خانواده هایی بوده اند که می توانستند در حفظ استحکام این خانواده ها و انتقال تجربه به جوان ترها نقش ایفا کنند و مرگ این افراد بر اثر ابتلا به کرونا باعث شده است که پیوندهای خانوادگی میان خانواده های این سالمندان گسسته شود.

آسیب های شیوع کرونا بر پیکر نهاد خانواده

این پژوهشگر حوزه اجتماعی معتقد است که با توجه به نقش و اثرگذاری هرکدام از فوت شدگان ناشی از کرونا بر خانواده شان، قطعا فوت ده ها هزار نفر در ایران بر اثر ابتلا به کووید 19 موجب ایجاد تزلزل و دگرگونی همه جانبه در خانواده های بسیاری شده است؛ بخصوص که بخش زیادی از این افراد، پدر نان آوری بوده اند که با فوت آنها، فرزندان یتیم و زنان سرپرست خانوار بسیاری در نهاد خانواده آنها به جای مانده است.

وی با تاکید بر این که کرونا باعث شد که آرامش و آسایش در زندگی بسیاری از خانواده ها از بین برود، عنوان کرد: حدود 135 هزار قربانی کرونا به معنی یتیم شدن ده ها هزار کودک در کشور است که در نظام تربیتی و روند رشد آنها اختلالات زیادی ایجاد می شود و ممکن است آنها را در مسیر نادرستی قرار دهد و حتی برخی از این کودکان را به کودک کار تبدیل کند. در این میان، به جای ماندن ده ها هزار زن سرپرست خانوار بر اثر شیوع کرونا، بدون شک باعث بروز مشکلات، انحرافات، آسیب ها و معضلات فراوانی در سطح جامعه می شود.

بای در ادامه به فوت ده ها هزار جوان بر اثر ابتلا به کرونا در کشور نیز اشاره کرد و ادامه داد: قطعا بسیاری از این جوانان افراد پرکار و قدرتمندی بوده اند که یا خانواده تشکیل داده بودند یا در شرف تشکیل خانواده بودند؛ این جوانان، امیدها و آرزوهای بسیاری داشتند و قطعا فوت آنها به عنوان مولدترین عناصر جامعه، ضربه مهلکی به بدنه اقتصاد کشور وارد کرده است.

این آسیب شناس اجتماعی در ادامه تاکید کرد: در مجموع تمام افراد فوت شده بر اثر ابتلا به کرونا، علاوه بر نقش های متعددی که در جامعه داشتند، در خانواده خود نیز نقش پدر، مادر، همسر یا فرزند را برعهده داشته اند و مطمئنا بروز فاجعه کرونا در کشور، آسیب های زیای را بر پیکر نهاد خانواده وارد کرد.

بیکاری 2 میلیون نفر بر اثر شیوع کرونا

بای ضمن تاکید بر این که جولان کرونا باعث ایجاد گسست های زیادی را در پیوندهای خانوادگی ایجاد شده است، عنوان کرد: شیوع این ویروس منحوس باعث ایجاد غم های زیادی در سطح جامعه شد و ضمن بی سرپرست کردن بسیاری از خانواده ها، افراد زیادی را که مشغول زندگی پرنشاطی بوده اند، در مسیر خود متوقف کرد.

این آسیب شناس اجتماعی عنوان کرد: در این میان حتی خانواده هایی که هیچ کدام از اعضای آنها بر اثر ابتلای به کرونا فوت نکرده است، درگیر آسیب های اقتصادی ناشی از شیوع این بیماری شده اند؛ بخصوص که برآورد می شود حداقل 2 میلیون نفر بر اثر شیوع کرونا بیکار شدند و زندگی آنها از ریل حرکت بازایستاد.

کرونا پیوندهای فامیلی را گسست

بای کاهش شدید ارتباطات بین فردی در روند زندگی و نهاد خانواده از یک سو و جامعه از سوی دیگر را از جمله آسیب های شیوع کرونا بر نهاد خانواده دانست و ادامه داد: کرونا باعث شد که در روابط فامیلی و نظام خویشاوندی اختلال ایجاد شود و ارتباطات چهره به چهره میان اعضای یک فامیل که می تواند موجب ایجاد شادی و نشاط در جامعه شود، به حداقل ممکن برسد.

وی افزود: کرونا باعث شد که زندگی خانوادگی و روابط فامیلی به نوعی از سکوت و رخوتی برسد که زندگی بشری حلاوت و لذت خود را از دست بدهد. بعد از آن هم تکرار آسیب های روزمره ناشی از کرونا بر زندگی خانواده ها، باعث شد که افراد از سبک زندگی کرونایی خسته شوند و دچار خمودگی شوند.

این پژوهشگر اجتماعی ادامه داد: علاوه بر این، تعطیل شدن بسیاری از رسومات خانوادگی و زیر پا گذاشتن بخش زیادی از سنت های فرهنگی ایرانی در دوره کرونا باعث شد که بخش زیادی از پیوندهای فامیلی در دوره کرونا گسسته شود.

آسیب کرونا بر جامعه پذیری فرزندان

بای به ضعیف شدن ارتباطات اجتماعی کودکان بر اثر شیوع کرونا اشاره کرد و اظهار داشت: کرونا علاوه بر این که باعث تعطیلی مدارس شد و نوعی بحران آموزشی را در جامعه ما ایجاد کرد و بی سوادی پنهانی را برای نسل آینده ما به همراه داشت، کاهش مهارت های اجتماعی در میان کودکان را به همراه داشت.

مساله ای که از نظر این آسیب شناس اجتماعی، می تواند به بار آمدن نسلی را به همراه داشته باشد که از مهارت مدیریت روابط خانوادگی خود برخوردار نباشند و به عبارت دیگر، تعطیلی مدارس در دوره کرونا باعث شد که روند جامعه پذیر شدن فرزندان ما دچار مشکلات عدیده ای شود.

این پژوهشگر حوزه اجتماعی ادامه داد: علاوه بر این، زندگی یکنواخت اعضای خانواده در کنار یکدیگر در دوره قرنطینه خانگی موجب بروز اختلافات فراوانی شد؛ زیرا همان طور که کمبود حضور افراد در یک خانواده در کنار یکدیگر باعث ایجاد اختلافات گوناگونی می شود، افراط در حضور اعضای یک خانواده در کنار یکدیگر نیز باعث می شود که مشکلات زیادی در روابط خانوادگی پدید آید.

کرونا ادامه حیات را برای ایرانیان بسیاری مشکل کرد

بای به آسیب های اقتصادی ناشی از شیوع کرونا بر خانواده ها نیز اشاره کرد و اظهار داشت: تورم ویرانگر از یک سو و رکود نابودکننده اقتصاد و تعطیلات مصیبت بار واحدهای صنفی، بحران های فراوانی را برای آحاد جامعه ایجاد کرد و موجب کوچک شدن سفره های خانواده ها شد؛ به نحوی که سبک غذا خوردن بسیاری از خانواده ها عوض شد و حتی شاهد سوء تغذیه در برخی خانواده ها بودیم.

وی در ادامه تاکید کرد: کرونا باعث شد که ادامه حیات برای بسیاری از ایرانیان دچار مشکل شود و مشکلات اقتصادی زیادی بر زندگی آنها مستولی شود؛ این مشکلات ناامیدی فراورانی را در زندگی این افراد به جای گذاشت و آنها را دچار آسیب های اجتماعی زیادی کرد؛ چراکه برخی افراد پناه بردن به آسیب های اجتماعی در شرایط نبود امید در جامعه را تنها راه حل مشکلات خود می دانند. آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.