واکنش وزارت ارشاد به ادعای نژادپرستانه بودن "حاجی فیروز" / هفتم فروردین حاجی فیروز در ایران غوغا می کند

محمد جوادی یگانه ، معاون اجتماعی و فرهنگی شهردار تهران در دومین روز نوروز 1400 ابلاغیه ای برای ادارات زیر مجموعه شهرداری صادر کرد که واکنش گسترده ای را در فضای رسانه های داخلی و خارجی و در میان کاربران فضای مجازی داشت.

جوادی یگانه در این ابلاغیه حاجی فیروز های صورت سیاه را از برنامه های شهرداری تهران حذف و ممنوعیت حضور آنان را به دلیل سوتعبیر نژادپرستانه اعلام کرده بود و در همین خصوص اینگونه توئیت کرد:

"حاجی فیروز ریشه‌های اساطیری هم دارد، اما سوءبرداشت‌ نژادی از چهره سیاه او را نمی‌توان انکار کرد. ضمن دعوت از اصحاب علم و هنر برای پژوهش و گفتگو برای روشن‌تر شدن ابعاد موضوع، شهرداری تهران ازین پس و تا آن زمان، در برنامه‌هایش از حاجی فیروز با صورت سیاه استفاده نمی‌کند."

این توئیت و این ابلاغیه واکنش های هنرمندان سرشناس عرصه نمایش کشور را برانگیخت که از جمله آنان علی نصیریان بزرگ هنر ایران بود که در واکنش به این ماجرا اعلام کرد: "برایم قابل باور نیست که از چهره سیاه حاجی فیروز برداشت‌های نژادپرستانه بشود و این موضوع یک سوءتفاهم است. چهره سیاه حاجی فیروز ارتباطی به نژاد ندارد و برگرفته از نمایش‌های سنتی ایرانی است. حاجی فیروز و عمو نوروز مژده بهار، عوض شدن فصل و سال جدید را می‌دهند. شخصیت مبارک و سیاه در خیمه شب بازی و تخته حوضی سنتی ما نیز از شخصیت‌های اصلی هستند و ربطی به نژاد ندارند. عمو نوروز، مبارک و سیاه دلقک‌های معروف نمایش‌های سنتی ایران هستند همانطور که در هنرهای نمایشی کشورهای دیگر هم دلقک وجود دارد. کار این دلقک‌ها ایجاد لحظه‌های طنز است. شخصیت‌های نمایش‌های سنتی ما نگاه نژادپرستی ندارند و ما در این نمایش‌ها کاری به نژاد سیاه و سفید نداریم. اساس کار حاجی فیروز و عمو نوروز به سنت‌های نمایشی ایران برمی‌گردد و بشارت دهنده فصل نو و بهار هستند."

قادر آشنا- مدیر کل هنرهای نمایشی نیز در گفت و گو با خبرنگار اجتماعی  رکنا  نسبت به ابلاغیه و منتسب کردن حاجی فیروز  به مباحث نژادپرستی گفت: از چند منظر می توان به بخشنامه ای که شهرداری و معاون شهردار صادر کرده است نگاه کرد. جناب جوادی یگانه فردی دانشگاهی و مسلط به امور جامعه شناسی است ، همین طور که خود ایشان نیز گفتند باید کارشناسان و خبرگان  مباحث نمایشی و تاریخی در این خصوص صحبت کنند. ای کاش قبل از تصمیم و ابلاغیه دقت می کردند که چگونه است که یک نمایش و آئین، سالیان سال که نه قرن ها در ایران اسلامی در حال انجام است. سوابق تاریخی و اسطوره ای این آئین را بررسی می کردند . اگر این تحقیقات صورت می گرفت به این بخشنامه نمی رسیدیم. بنابر این قبل از اینکه این دستورداده می شد و جامعه را درگیر این تصمیم می کردند و تاکید بر حاجی فیروز سفید و برفی داشتند بهتر بود که تحقیقات از کارشناسان صورت می گرفت. بعضی مباحث ریشه کهن تاریخی دارند. ایشان به سیاهی حاجی فیروز تاکید دارند و ما بر پسوند مبارکی که همراه آن می آید تاکید داریم. کلمه مبارک کلمه خوش یمنی است ،بنابر این اساس ها و پیشینه ها به نظر جناب جوادی یگانه بسیار تعجیل کردند و این سرعت در تصمیم گیری به نظر بنده اشتباه بوده است. اگر تصمیم بر کار کارشناسی بود باید اول کار تحقیقات انجام می گرفت. یک آئین سالیان سال است در ایران اجرا می شود و هیچگونه ریشه نژادپرستی ندارد.

امکان مطالعه سهل بود

قادر آشنا با بیان اینکه اول باید با بزرگان این رشته صحبت می شد و بعد تصمیم در مورد یک آئین گرفته می شد ادامه داد: مشکلی که در کشور با آن مواجه هستیم این است که همه آدم ها فکر می کنندکه در همه حوزه ها صاحبنظر هستند. به شخصه در حوزه فرهنگ می توانم صحبت کنم آنهم در همه حوزه ها فرهنگی قادر به اظهارنظر تخصصی نیستم. به طور مثال در حوزه چاپ و نشر ، صاحبنظران دیگری باید صحبت کنند. بزرگان رشته نمایش و تاریخ چه آنهایی که در این سو و در داخل کشور هستند و چه آنهایی که در خارج از کشور زندگی می کنند همگی تاکید دارند که حاجی فیروز ریشه نژادپرستانه ندارد. مقالات و کتاب های زیادی در این خصوص وجود دارد که امکان مطالعه آنها سهل بود. از دیدگاه بنده اشتباهی در تصمیم گیری رخ داده است.

نباید بگذاریم آئین های ما غصب شود

مدیر کل هنرهای نمایشی وزارت ارشاد با اشاره به واکنش های هنرمندان بعد از این ابلاغیه و واکنش های اعضای شورای شهر تهران در برابر این تصمیم و همه نظرات بر نادرست بودن استنباط نژادپرستی گفت: امید که این اشتباه ادامه پیدا نکند. باید حواسمان باشد که ما آئینی را حذف می کنیم بلافاصله دیگری از بیرون از ایران آن را صاحب می شوند و نباید بگذاریم آئین های ما غصب شود. در کشور ما بارها این اشتباه رخ داده و دیگران سواستفاده کرده و آئین های ما را به نام خود ثبت کرده اند.

روز ملی هنرهای نمایشی حاجی فیروزها غوغا می کنند

مدیرکل هنرهای نمایش در خصوص اینکه این تصمیم در برابر ادعاهای نژادپرستی که از خارج از ایران بر روی این آئین گذاشته شده است تعیین شده و به نظر باید با افراد بیرونی مبارزه می شد نه حذف سیاه ها صورت می گرفت گفت: نباید در برابر موضوعات کنش و واکنشی رفتار کنیم. اینگونه نمایش قدمت چند صد ساله در ایران دارد. یک نمایش کاملا ایرانی است. به طو مثال در خصوص  خلیج فارس هم دیگرانی ادعاهایی داشتند و خلیج فارس را به نام دیگری می خواندند پس ما هم باید عقب نشینی می کردیم و حرف آنها را قبول می کردیم؟ جالب است بگویم در یک کشور عربی در حال گفت و گو بر سر اختلاف نظر نام خلیج فارس و عربی بودیم ، در بین افراد حاضر در جلسه اعراب هم بودند، جالب اینکه روی اسنادی که در دست داشتند نام خلیج فارس نوشته شده بود. آنها می دانند چه می گویند و قصد دارند چه چیزی را غصب کنند ما باید هوشمندانه رفتار کنیم. موج سازی های بیرونی نباید ما را از داشته هایمان دور کند. هیچ ریشه نژادپرستی در مبحث حاجی فیروز وجود ندارد.به عنوان مدیر اداره کل هنرهای نمایشی تاکید داریم که اثری از نژادپرستی دراین آئین وجود ندارد ، یک هنر اصیل ایرانی است که مبارک است و ما نیز به آن می گوییم مبارک به دلیل خوش یمن بودن حاجی فیروز و روز هفتم فروردین ، روز ملی هنرهای نمایشی ایران حتما اجرای سیاه بازی خواهیم داشت.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.