ضربدر حذف آموزش و پرورش روی دختران / عذر بدتر از اشتباه +فیلم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، کتاب سوم ریاضی دبستان امسال که منتشر شد خانواده ها و جامعه با تصویری متفاوت از سال گذشته مواجه شدند. تفاوت در به روز رسانی محتوای  کتب و کاستن از داده های کهنه نبود بلکه تغییر در حذف چند دختر بچه کارتونی از روی جلد کتاب بود. به عبارتی دختران از طرح کتاب درسی ریاضی سال سوم دبستان حذف شده بودند و اولین پیامی که این سانسور به نگاه مخاطب و فکر او مخابره می کرد  این است که تعیین کننده این حذف، جنسیتی نگاه کرده است.

جلد شلوغ بود دختران را حذف شدند

اما آموزش و پرورش توضیحی دیگر برای علت این حذف داشت و آن را طی اطلاعیه ای منتشر کرد که در بخشی از آن اطلاعیه آمده بود :

"در ارتباط با تصویر روی جلد کتاب ریاضی سال سوم ابتدایی و ویرایشی که در این تصویر انجام شده است، از آنجا که تصویر قبلی بسیار شلوغ بود و تعداد مفاهیم ریاضی مطرح شده درآن تصویر بسیار زیاد بود، پیشنهاد دوستانی که از منظرهای هنری، زیبا شناسی و روانشناسی بخش های مختلف کتاب را بررسی می کنند بر این بوده است که تصویر خلوت تر گردد. از آنجا که تصویر دو دانش آموز دختر که برخی شکل های هندسی در دستان آنهاست حذف شده است؛ برداشت‌هایی از قبیل حذف دستوری تصاویر دختران نتیجه گیری شده است. با بررسی صفحات دیگر کتاب و نیز جلد سایر کتاب های ریاضی مشاهده می‌شود که تصاویر متعددی از دختران دانش آموز در کتاب های ریاضی استفاده شده است و لذا موضوع حذف دستوری تصاویر دختران نمی تواند مد نظر باشد.لازم به ذکراست که بر اساس اندیشه اسلامی و مواضع حضرت امام راحل ( ره) و رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی ایران هر دو جنس مرد و زن مورد احترام و تکریم طراحان و برنامه ریزان درسی است و هیچ گونه نگاه افراطی و یا تفریطی دراین خصوص مورد پذیرش نمی باشد ."

این اطلاعیه و تاکید بر اینکه هیچ گونه نگاه افراطی و یا تفریطی در این خصوص نبود و تنها بخاطر شلوغی جلد دختران حذف شدند با واکنش اجتماعی گسترده ای در فضای مجازی و رسانه ای مواجه شد .

منتقدان، این توضیح را موجه نمی دانستند و حتی اکثرا بیان کرده اند که اگر قصد در خلوت کردن جلد بود چرا باید  تنها دختران حذف می شدند و پسران باقی می ماندند!

اهمیت مواجهه و یادگیری

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا ، و اما در ادامه باید گفت ،طراحی کتب درسی ما بدون اینگونه ماجراها نیز اسفناک است. چند سال پیش، تصاویری از یک مهد کودک آلمانی منتشر شد که در آن  ترجمه شعر حافظ بر دیوار نقاشی شده بود. شاید یک کودک مهد نتواند شعر شاعری خارجی را درک کند. اما مسئولین تصمیم گیری آموزش و پرورش چیزی از امر مواجهه ( به عنوان یک کنش روانشاختی – آموزشی ) نیاموخته اند. در بیان اهمیت مواجهه کافی است که بگوییم، مواجهه همان شیوه یادگیری است که کودک زبان را با آن آموخته است. مگر کودکان آموزگاری برای یادگیری زبان مادری دارند؟ تنها با مواجهه با زبان است که آن را می آموزند.  آنچه در مواجهه یادگرفته می شود، مانند همان زبان، بر تمام آموخته ها و اخلاق و هوش و ... کودکان تاثیر دارد. بنابراین انتظار دقت از مسئولان داریم تا توجه داشته باشند که بر دیوارهای مدرسه چه می کشند. لباس معلمان چه است؟ مدرسه در چه منطقه ای وجود دارد؟ تصویر کتب درسی چیست؟ و اما جلد کتاب ها چیست؟ و اینکه مواجهه چه تاثیری دارد و حذف دو دختر از کتاب فارسی چه اهمیتی دارد؟ ما نمی خواهیم اتفاقی که از روی سهل انگاری افتاده است یا نتیجه ی یک دستور ناپخته هیجانی است را مهم تلقی کنیم؟ چون این تصمیم ابعادی بسیار محدود دارد تا در برابر هر فرضیه ای قابل دفاع باشد.

چه فرضیه برای این اتفاق وجود دارد؟ مثلا یک عده جمع شده اند تا در باره جلد کتاب تجدیدنظر کنند. این عده هم کارشناسان متعصبی بودند. احتمالا تصویر دختر بر جلد کتاب را نقد کرده اند و به این نتیجه رسیده اند که این دو دختر در کنار این پسران نباید روی جلد کتاب باشند.بعد گروه به این نتیجه رسیده است که تصاویر را حذف کنید. بعد تصاویر دو دختر از کتاب فارسی حذف شده است. بی پایه تر از این فرض ممکن نیست.

تاثیر تصاویر کتب درسی بر نگرش دانش آموزان

 تصاویر کتب درسی یا هر تصوری که دانش آموزان با آن در رابطه هستند، در نگرش آنها تاثیر دارد. در واقع آموزش به دو بخش محیط و درونمایه آموزشی بدل می شوند. محیط، اعم از تصاویر جلد کتاب، حیاط مدرسه، معماری تا نوع پوشش دانش آموزان و متولیان، در آرزوهای کودکان تاثیر دارد. بنا بر این که آرزوهای کودکان نقش اساسی در هدف گذاری آنها خواهد داشت، آرایش محیط اهمیت پیدا می کند.

گذشته از این، به نوجوانان پیشنهاد می شود که زندگی نامه افراد بزرگ را بخوانند. انسان ها نیاز دارند که از مسیر و امکان رشد آگاه باشند. آنها با شناسایی انسان های رشد یافته این دانش را پیدا می کنند. چقدر روا است اگر کتاب های درسی به سیمای بزرگان مزین باشند. جلد این کتاب درسی می توانست به طور مثال مصوری از بزرگ زنان ریاضیدان کشور  باشد. می توانند بهانه بیاورند که کودک نیاز به کتاب کودکانه دارد. اما این کودکانگی را با نقاشی کارتونی حل کنید نه با از بین بردن محتوا از تصاویر. 

بی سلیقگی سالانه  در طراحی و محتوای کتب درسی

این اولین بار نیست که آموزش و پرورش اقدام به دگرگونی تصاویر و متن کتب درسی می کند. کاری که اغلب با بی سلیقگی و خام اندیشی انجام می شود. مثلا یک بار در تن دهقان فداکار لباس می پوشانند. در واقع این داستان با عریان بودن دهقان درآمیخته بود. زیرا او در سرمای زمستان لباس خود را درآورده بود، آتش زده بود تا دیگران نورش ببینند. آنهایی که در قطار بودند. این یک حکایت واقعی بود. نشانه فداکاری و انسان دوستی بود که به داستان بدل شد. مسئله این نیست که یک زیرپیراهنی تن دهقان فداکار کنند، مسئله این است که مسئول و کارشناس و روانشناس آموزش و پرورش باید بداند حراست از قصه ها چه معنایی دارد و نباید قصه ها را لوث کنند. کاری که با داستان دهقان فداکار شد.

این  مفهوم زدایی ها و بعضا  با تفسیر  زن ستیزانه و خلاف جهت پویانی فرهنگ است. هم اکنون نیز رسوبات فرهنگی مانع تحصیل دختران می شود. اگرچه این نگرش در کشور رایج نیست اما آمار کمی را شامل نمی شود. بی تردید اینکار به رفع رسوبات فرهنگی مذکور منجر نمی شود. حذف تصویر کارتونی دو دختر از کتاب ریاضی یک مقطع، دستاوردی جز یک موج خبری منفی ندارد که نشان از دهن کجی به نیمی از جامعه است. برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.