گفتمان سازنده میان افراد جامعه ساقط شده است/ پیشنهاد تشکیل کلاس های دایره ای شکل در مدارس و دانشگاه ها

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، جامعه ایران گفتمان بین فکرها را نمی داند. گفتگوهای افراد با نگاه مختلف و اعتقادات گوناگون به بحث ، درگیری های شدید کشیده می شود که نشانگر این است که  تربیت گفتمان در جامعه ایرانی بسیار ضعیف است . تحمل  تفکر مخالف در پایین ترین سطح خود قرار دارد و این موارد باعث جامعه امروز ایران  بسیار ملتهب بوده و دیگر به راحتی می‌توان گفت‌وگوی افراد را در جهت سازنده بودن دید.

تربیت گفتمان اجتماعی یکی از اصل های آموزشی است که به نظر می رسد آموزش و پرورش و آموزش عاشلی باید آن را بیاموزند که نمی آموزند.

امکان ارتباط سازنده از بین رفته است

امیرحسین شمشادی، مدرس ارتباطات در گفتگو با خبرنگار اجتماعی رکنا، درباره پایین بودن آستانه تحمل جامعه و وقوع درگیری در میان افراد دارای سلایق و تفکرات گوناگون و عدم استفاده از راهکار هایی مانند گفت‌وگو برای حل مسائل در جامعه ایرانی گفت: به نظر میرسد امکان ارتباط سازنده و انتقاد از بین رفته و متاسفانه افراد بجای اینکه نظرات خود را در یک فضای آرام، مطرح و منتقدان خود را تحمل کنند، به خشونت روی آورده ‌اند.

عدم وجود آموزش مناسب در دوران تحصیلی

او در ادامه در تحلیل وضع موجود، فقدان ارتباط سازنده میان صاحبان افکار و عقاید مختلف از جمله عدم شکل‌گیری گفتگو ما بین صاحبان تفکرهای سیاسی یا سبک‌های زندگی متفاوت را ناشی از سه عامل مختلف دانست و در تشریح این عوامل گفت: بخشی از علل وضع موجود ناشی از عدم وجود آموزش مناسب در دوران تحصیلی در مدارس و دانشگاه‌ها است. چرا که افراد آموزش های مرتبط با گفت‌وگو را فرا نگرفته‌اند و اصولا در نظام آموزشی ما "مهارت گفتگو" به عنوان یک راه حل سازنده برای حل مشکلات آموزش داده نمی‌شود.

مدیر گروه روابط عمومی دانشکده خبر در تشریح دومین علت این موضوع به فراهم نبودن بستر و زیرساخت و فضای مناسب جهت شکل گیری گفت و گوی بدون خشونت میان صاحبان سلایق مختلف اشاره کرد و افزود: متاسفانه در فضای عمومی جامعه و حتی در مدارس و دانشگاه ها فضای مناسب، امن و به دور از خشونت برای بیان نظرات و شکل‌گیری مباحثه میان افراد وجود ندارد.

شمشادی افزود: این در حالی است که دانشگاه ها به عنوان منبع تولید دانش باید در کنار وظیفه آموزشی خود امکان رشد فکری و تعالی فرهنگی دانشجویان را از طریق فراهم کردن بستری امن برای تقابل نظرات گوناگون به وجود بیاورند. برای مثال در سال های گذشته شاهد به وجود آمدن کرسی های آزاد اندیشی در دانشگاه‌ها بودیم که متاسفانه این کرسی ها از اهداف اولیه خود فاصله گرفته و عموماً فقط در اختیار صاحبان یک نوع خاص از دیدگاه‌های سیاسی و اجتماعی قرار می‌گیرد.

بنابر این در مقام جمع‌بندی می توان گفت : یکی از علل بروز خشونت و درگیری میانه طیف های مختلف فکری در جامعه آن است که بستر و جایگاه و زمینه گفتگوی سازنده و جدی صاحبان تفکر های مختلف در کشور فراهم نیست و در این زمینه میتوان به کم کاری صدا و سیما هم اشاره کرد چرا که این رسانه به جای فراهم کردن امکان حضور صاحبان تفکرهای مختلف و ایجاد بازتابی مناسب از سلایق همه افراد جامعه متاسفانه به صورت گزینشی فقط بخشی از جامعه را بازتاب می‌دهد و برنامه‌های چالشی که با حضور اندیشمندان سیاسی و اجتماعی و استادان برجسته دانشگاه تهیه شود در صدا و سیما انگشت‌شمار هستند.

شمشادی افزود: سومین علت نیز مربوط به این مسئله می‌شود که طرفین فکر می‌کنند از طریق گفت‌وگو و راه های مسالمت آمیز کارهای آنها تاثیر گذاری مناسب بر روی مخاطب را ندارد یعنی امیدی به آنکه گفتگو و مباحثه تاثیر مناسبی بر مخاطب بگذارد وجود ندارد و این مسئله گفت و گو را به عنوان یک راه حل از میان گزینه ها حذف می‌کند چرا که احتمال تاثیر گذاری یکی از مولفه های اصلی هر نوع ارتباط است و ارتباط با هدف تاثیر گذاری و رساندن یک پیام به مخاطب شکل می‌گیرد و بنابراین هرآنجایی که افراد تصور کنند که گفت‌وگوی آنها، امکان رساندن پیام را به مخاطب ندارد و مخاطب نمی‌تواند پیام شما را به درستی درک کند دیگر به گفت‌وگو ادامه نمی‌دهید.

این مدرس دانشگاه در پایان با بیان اینکه فقدان گفت‌وگو به عنوان یک راه حل سازنده در جامعه تاسف برانگیز است گفت: در چنین شرایطی امکان بروز خشونت به جای گفت و گو وجود دارد که آثار مخربی در جامعه به جای خواهد گذاشت.

مدارس ما کنکور محور هستند نه گفت‌وگو محور

نیک نژاد کارشناس آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار اجتماعی رکنا، درباره این موضوع که در مدارس ما چه کارهایی در زمینه گفت‌وگو افراد بایکدیگر انجام شده است بیان کرد: قطعا در زمینه گفت‌وگو این کار را انجام نداده اند و مدارس ما به دلیل فرهنگ آموزشی که در کشور ما حکمران است، کنکور محور محسوب می‌شود.

حسن روحانی تنها شعار کلاس های گفت‌وگو محور را داد

وی ادامه داد: برای گفت‌وگو محور کردن مدارس نیز کسانی آمدند و حتی حسن روحانی نیز در دور نخست ریاست جمهوری هنگامی که خواستند مدرسه ای را افتتاح کنند به داشتن کلاس گفت‌وگو و احیا انشاء نویسی اشاره کردند که متاسفانه به مرور زمان این اتفاق رخ نداد و وزرا نیز این مسئله را پیگیری نکردند و بعد از 6 سال رییس جمهوری ما هنوز این پرسش را داریم که چرا انجام نشد.

گفتمان آموزشی معلمان معیشت محور است

نیک نژاد با بیان اینکه گفت‌وگو از اولویت های اموزش و پرورش ما نیست تاکید کرد: بعد از چندین دهه هنوز معلمان ما در پایین هرم درآمدی قرار دارند و گفتمان آموزشی ما نیز معیشت محور است. حال شاید مسئولان نیز به صورت کلی گاهی از گفت‌وگو محور شدن آموزش و پرورش صحبت کنند اما در عمل شاهد این مسئله نیستیم و فقط ممکن است که بعضی از معلمان به دلیل دغدغه های شخصی خود این مسئله را پیگیری کند.

کشورهای توسعه یافته دانش آموزان را برای آینده آماده می‌کنند

این کارشناس آموزش و پرورش در پاسخ به این سوال که بهتر نیست از آموزش های نوین جهانی در مدارس استفاده کنیم تشریح کرد: تئوری و دیدگاه آموزش و پرورش در کشور های توسعه یافته مبنی براین است که دانش آموز را برای زندگی آینده آماده کنند و این بحث گفت‌وگو، بردباری و مدارا با اندیشه مخالف در کلاسهای آنها مطرح می‌شود و بهتر است که ما نیز از نظر فیزیکی فضای کلاس را برای دانش آموزان خود آماده کنیم.

تاثیر جمعیت کلاس بر متکلم وحده شدن معلم

وی ادامه داد: ما نیاز به راهکارهای نرم افزاری نیز داریم. وقتی جمعیت یک کلاس از 20 الی 30 نفر بیشتر می‌شود دیگر آن کلاس حجم لازم را برای دایره ای نشستن ندارد و از طرفی ممکن است دانش آموزشی نیز مورد انواع آسیب ها قرار گرفته و در کلاس شما نشسته باشد که به همین دلیل شما نمی‌توانید با او وارد گفت‌وگو شوید. بنابراین طبیعی است که در این شرایط معلم متکلم وحده می‌شود.

نیک نژاد با گفتن این مسئله که روش های آموزشی نوین زیادی وجود دارد تشریح کرد: آموزش مشارکتی یکی از این نوع آموزش ها محسوب می‌شود اما باید کلاس فضای لازم را برای این امر داشته باشد. کلاس های 30 نفر گنجایش این کارها را نداردولی برای شکل گیری فضای روانی احترام به گفتمان به نظر می رسد یکی از راهکارهای شکل دادن کلاس ها به صورت چیدمان میزهای گرد یا مربعی است . در این شرایط دانش آموزان از تربیت غیر مستقیم که یک نفر حرف بزند و آنها باید هرچه او می گوید را اجرایی کند و قبول کنند خارج می شوند و از سوی دیگر حس کار گروهی خواهند داشت که هم در کیفیت گفتمان ها اثر گذار است و هم سط

از نظر نرم افزاری و سخت افزاری مشکل داریم

وی افزود: بسیاری از کارشناسان ما با روش های نوین آموزشی آشنا هستند اما مشکل این است که از نظر سخت افزاری و نرم افزاری امکان پیاده کردن این روش ها وجود ندارد.

این کارشناس آموزش و پرورش در پایان گفت: ما باید از نظر ساختاری و سیستماتیک به سمتی برویم که قوانین ما مشارکت محور و گفت‌وگو محور شوند و اینگونه نباشد که تنها هر معلمی که خود خواست دست به این کارها بزند.

خبرنگار: علی چاهه

برای ورود به کانال تلگرام ما کلیک کنید.