ارسباران جهانی نشد

به گزارش گروه اجتماعی رکنا، پرونده‌ی منطقه حفاظت شده ارسباران پیش از این در سال ۲۰۱۷ نیز به عنوان میراث طبیعی ایران به یونسکو فرستاده شده بود، اما یونسکو بررسی آن را به اجلاس امسال موکول کرد.

منطقه حفاظت شده ارسباران که در ۲۹ مرداد ۱۳۹۳ به شماره ۲۰۴ در فهرست میراث طبیعی کشور ثبت شده، نگین تنوع زیستی ایران است و یکی از برجسته ترین نقاط تنوع زیستی کشور محسوب می شود. این منطقه با وجود داشتن کمتر از پنج صدم مساحت کشور بیش از ۱۳ درصد پوشش گیاهی ایران را در خود جای داده است و ۲۹ درصد از پستانداران، ۴۴ درصد پرندگان ایران، ۳۲ درصد از دوزیستان، ۹ درصد آبزیان و ۲۰ درصد خزندگان کشور در آن زندگی می کنند.

منطقه ارسباران در مقیاس جهانی نیز به تنهایی معادل ۳۴ درصد پوشش گیاهی کشور ارمنستان، ۲۵ درصد از پوشش گیاهی کشور آذربایجان، ۲۵ درصد پوشش گیاهی فرانسه، ۲۵ درصد پوشش گیاهی گرجستان، و ۱۷ درصد پوشش گیاهی کشور ایتالیا است. این منطقه در سال ۱۹۷۷ با پیگیری سازمان محیط زیست به عنوان «ذخیره گاه زیست کره» در برنامه انسان و کره مسکون یونسکو (MAP) ثبت شد.

معاون میراث فرهنگی پیش از این در مورد این محوطه طبیعی اعلام کرده بود؛ «ثبت جهانی پرونده منطقه حفاظت‌شده ارسباران نه‌تنها از منظر حفاظتی بسیار اهمیت دارد که این فرصت را فراهم می‌کند تا جمع زیادی از گردشگران داخلی و خارجی از این منطقه بازدید کنند و این اتفاق به شکوفایی اقتصادی جوامع بومی و محلی و زمینه‌ای برای ایجاد توسعه پایدار در منطقه منجر شود.»

و اکنون منطقه حفاظت شده «ارسباران» که به عنوان دومین پرونده میراث طبیعی ایران که به دلیل اهمیت ویژه این منطقه به لحاظ تنوع گیاهی و جانوری بی‌نظیر در جهان و رویشگاه و اکوسیستم جنگلی کشور برای ثبت در فهرست میراث جهانی انتخاب و پس از دو سال پیگیری کارشناسان و نمایندگان سازمان میراث فرهنگی، سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل‌ها و مراتع تلاش کارشناسان و حمایت مسئولان ملی، استانی و محلی پیش از فوریه ۲۰۱۷ به یونسکو ارسال شده بود، رأی لازم برای جهانی شدن را نگرفت.

این پرونده در حالی بار دیگر رأی اعضای یونسکو در فهرست میراث طبیعی یونسکو به ثبت رسید که محمدحسن طالبیان، معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی ۳۰ خرداد اعلام کرده بود، این پرونده در مرحله فنی از سوی Iucn «اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت» رد شده است، اما وی در همان زمان هم با قطعیت اعلام کرده بود که در هر صورت پرونده‌ی ارسباران در این اجلاس بررسی می‌شود و بعد از بررسی نهائی از سوی یونسکو ثبت یا رد آن اعلام می‌شود.

با این وجود براساس آن‌چه که سایت میراث جهانی یونسکو قبل از آغاز اجلاس اعلام کرده بود، «پیشنهاد ایکوموس درباره پرونده منطقه حفاظت شده ارسباران "پیشنهاد نشدن به ثبت جهانی" قید شده است.

ایران تا کنون موفق شده است فقط یک پرونده میراث طبیعی را در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت برساند، دو سال گذشته "بیابان لوت"، به عنوان نخستین اثر طبیعی جهانی شده ایران در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این کویر در سه استان خراسان جنوبی، کرمان و سیستان و بلوچستان قرار دارد و سال 1395 با شماره 1505 در فهرست میراث جهانی به ثبت رسید.

چهل و دومین اجلاس میراث جهانی یونسکو از سوم تیر ماه در منامه بحرین کار خود را آغاز کرده و قرار است تا ۱۳ تیر پرونده‌های ارائه شده از سوی کشورهای عضو یونسکو را بررسی کند.