وضعیت نامطلوب شاهکار معماری ایران در اصفهان / حمام شیخ بهایی که با یک شمع گرم می شد، اکنون به چه روزی افتاده ! + فیلم

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در دوران حکومت شاه عباس اول، دانشمند برجسته‌ای به نام شیخ بهایی در ایران زندگی می کرد. او در زمینه‌های گوناگونی از جمله علوم، فلسفه، منطق، ریاضیات و معماری تسلط داشت. شاه عباس، با آگاهی از توانایی های او، دستور ساخت یک حمام در اصفهان را به شیخ بهایی داد. نتیجه این کار، ایجاد یکی از شگفت انگیزترین و اسرارآمیزترین حمام های تاریخی ایران بود.

متأسفانه، وضعیت فعلی حمام شیخ بهایی بسیار نامطلوب است. این مکان تاریخی ارزشمند که روزگاری نمادی از شکوه و نوآوری معماری ایران بود، اکنون به دلیل بی‌توجهی مسئولان میراث فرهنگی استان اصفهان، بسیار ناایمن به نظر می رسد و درهای این حمام به روی گردشگران بسته شده است. دیوارها و سازه های آن در شرایط بسیار بدی هستند که نه تنها زیبایی تاریخی آن را مخدوش کرده؛ بلکه موجب نگرانی و ناراحتی گردشگران نیز شده است. اگرچه این حمام همچنان از جاذبه های مهم اصفهان محسوب می‌شود، اما وضعیت فعلی آن نیازمند رسیدگی فوری برای حفظ این میراث گران بهاست.

راز گرمایش حمام شیخ بهایی

حمام‌های عمومی در تاریخ ایران همواره از جاذبه‌های مهم فرهنگی و گردشگری بوده‌اند. اما آنچه حمام شیخ بهایی را از دیگر حمام‌های تاریخی متمایز می‌کند، سیستم گرمایشی منحصربه‌فرد آن است. این سیستم که تفاوتی اساسی با دیگر حمام‌های سنتی دارد، سال‌ها ذهن دانشمندان و محققان را به خود مشغول کرده است.

برخلاف دیگر حمام‌های عمومی که به چندین گرم‌خانه و منابع گرمایشی متعدد نیاز داشتند، حمام شیخ بهایی تنها با یک شعله کوچک شمع گرم می‌شد. این شعله که اکنون به دلیل تخریب‌های متعدد خاموش شده است، راز بزرگی را در خود پنهان دارد. تاکنون هیچ‌کس به‌طور قطع نتوانسته است سازوکار دقیق این سیستم گرمایشی را کشف کند.

نظریه‌ها درباره سیستم گرمایشی

برخی معتقدند که مخزن آب حمام از فلز طلا، به‌عنوان رساناترین فلز جهان، ساخته شده بوده است و این ویژگی امکان انتقال حرارت با یک شعله کوچک را فراهم می‌کرده است. نظریهٔ دیگری بر استفاده از بیوگازها و روغن عصارخانه برای گرم‌کردن حمام تأکید دارد. با این حال، هیچ‌یک از این فرضیه‌ها تاکنون به‌طور کامل تأیید نشده‌اند و راز حمام شیخ بهایی همچنان به‌عنوان یکی از اسرار حل‌نشدهٔ جهان باقی مانده است.