ورود فاضلاب کارخانه قند کوار به باغات میوه / نایب رئیس شورای شهر: زورمان به مدیران کارخانه نمی رسد + فیلم

کارخانه قند کوار در 45 کیلومتری جنوب شیراز در مرکز شهرستان کوار قرار دارد. اوج ایام فعالیت کارخانه قند کوار که تولید فاضلاب آن زیاد است، در بازه زمانی اردیبهشت تا دی ماه هر سال قرار دارد که نیشکر و چغندر قند با حضور کارگران دائمی و فصلی در آن شسته و فرآوری می شود. اما سال هاست که فاضلاب تصفیه نشده کارخانه قند کوار در ایام فعالیت این کارخانه، وارد آبراهه های شهر کوار می شود. در واقع، فاضلاب کارخانه قند کوار از طریق آبراهه های شهری به باغات و زمین های کشاورزی اطراف این شهر می ریزد. کارخانه قند کوار در دهه 40 تاسیس شده است، اما مشکل ورود فاضلاب تصفیه نشده این کارخانه به زمین های مسکونی و کشاورزی اطراف از حدود سه سال پیش پدید آمد که کارخانه قند کوار به بخش خصوصی واگذار شد.

مدیران کارخانه قند به سلامت مردم اهمیت نمی دهند

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، فلسفه احداث کارخانه قند کوار یا همان شرکت قند پارس کوار، رونق بخشیدن به صنعت و درآمدزایی برای اهالی این شهرستان استان فارس بود، اما اکنون حدود سه سال است که این کارخانه به آفت جان مردم کوار و شهرهای اطراف آن تبدیل شده است؛ زیرا فاضلاب تصفیه نشده حاصل از شستن چغند در آن، وارد جوی ها و آبراهه های شهری کوار می شود و ضمن به خطر انداختن سلامت عمومی اهالی این شهر، به باغات میوه سه روستا در اطراف کوار نیز می ریزد و میوه هایی را که از این شهر به سراسر استان فارس از جمله شیراز می رود، آلوده می کند.

ماجرا از این قرار است که از حدود سه سال پیش که کارخانه قند کوار به بخش خصوصی واگذار شد، نه تنها مدیران جدید نسبت به لزوم تعمیر تصفیه خانه فاضلاب این شهرستان بی توجهی کردند، بلکه برای صرفه جویی در هزینه های تولید، سیستم تصفیه فاضلاب این کارخانه را به طور کامل کنار گذاشتند و لوله اصلی جمع کننده فاضلاب کارخانه را به سمت جوی های منشعب از رودخانه قره آغاج در حاشیه شهر کوار هدایت کردند. اکنون هم حدود سه سال است که در ایام فعالیت کارخانه قند کوار، فاضلاب تصفیه نشده این کارخانه از دل شهر کوار عبور می کند و از آنجا به باغات میوه اطراف این شهر می ریزد.

این ها نکاتی است که روح الله کریمی طسوجی، فعال محیط زیست اهل کوار در گفت و گو با رکنا در میان گذاشت و اظهار داشت: کارخانه قند پارس کوار از دهه 40 ساخته شده و حدود سه سال است که این کارخانه به بخش خصوصی واگذار شده است و متاسفانه از زمان واگذار شدن این کارخانه به بخش خصوصی، مدیریت صحیحی بر آن اعمال نمی شود و مدیران این کارخانه هیچ اهمیتی به سلامتی مردم کوار نمی دهند.

مدیران کارخانه قند حاضر به تعمیر سیستم تصفیه فاضلاب نیستند

کریمی طسوجی در بخش دیگری از صحبت هایش گفت: از زمان قبل از واگذاری کارخانه قند کوار به بخش خصوصی، سیستم تصفیه فاضلاب این کارخانه فرسوده بود و یکی از اساسی ترین اقداماتی که مدیران جدید این کارخانه باید در زمان تحویل گرفتن آن انجام می دادند، تعمیر سیستم تصفیه فاضلاب آن بود. اما متاسفانه مسئولان کارخانه قند کوار به این مساله بی توجهی کردند و نه تنها سیستم تصفیه فاضلاب این کارخانه را تعمیر نکردند، بلکه آن را به طور کامل از مسیر خروج فاضلاب از این کارخانه کنار گذاشتند.

این فعال محیط زیست ادامه داد: در ایام فعالیت کارخانه قند کوار فاضلاب این کارخانه به صورت مستقیم و تصفیه نشده وارد آبراهه های شهری کوار می شود و از آنجا به باغات و زمین های کشاورزی اطراف این شهر می ریزد. اکنون هم حدود سه سال است که بخش زیادی از درختان باغات اطراف کوار که آبیاری آنها با استفاده از آب مخلوط با فاضلاب انجام می شود، دچار بیماری های قارچی شده اند و میوه هایی هم که از این درختان می روید، قطعا آلوده به فاضلاب کارخانه قند کوار هستند.

وی در ادامه تاکید کرد: آن طور که کارکنان کارخانه قند کوار به ما گفته اند، زمانی که این کارخانه به بخش خصوصی واگذار شد، کارکنان به مدیران جدید خود گفتند که لازم است سیستم تصفیه فاضلاب کارخانه تعمیر شود، اما مدیران جدید نه تنها زیر بار تعمیر این سیستم نرفتند، بلکه سیستم تصفیه فاضلاب را به صورت کامل باز کردند و آن را به انبار کارخانه انتقال دادند و لوله های انتقال فاضلاب کارخانه را به طرف جوی های اطراف آن هدایت کردند.

ضرر زدن کارخانه قند کوار به کشاورزان منطقه

کریمی طسوجی در همین راستا عنوان کرد: تمام فاضلاب خام حاصل از شست و شوی چغندر، نیشکر و سایر اقدامات صنعتی انجام شده در کارخانه قند کوار وارد جوی های اطراف این کارخانه می شود و از آنجا به باغات میوه حاشیه کوار می ریزد. البته پیش از واگذاری کارخانه قند کوار به بخش خصوصی نیز سیستم تصفیه فاضلاب فرسوده شده بود، زیرا اساسا نه سیستم تصفیه و نه لوله های انتقال فاضلاب این کارخانه قند کوار از دهه 40 تعویض نشده بود.

این فعال محیط زیست ادامه داد: محل خروج فاضلاب خام کارخانه قند کوار در مرکز شهر و در زمین متروکه ای است که در حاشیه کلانتری مرکزی کوار قرار گرفته است. یعنی فاضلاب تصفیه نشده رودخانه در آن زمین رهاسازی می شود و از آنجا این فاضلاب وارد جوی های شهری کوار می شود و از دل آبراهه های شهر می گذرد و از طریق انشعابات رودخانه قره آغاج به باغات و زمین های کشاورزی سه روستا در اطراف کوار می ریزد.

وی در ادامه تاکید کرد: هم کارخانه قند کوار و هم زمین ها و باغات کشاورزی اطراف این شهر از حقابه رودخانه قره آغاج برخوردارند و آن طور که کشاورزان می گویند، به دلیل کم آبی های چند سال گذشته، بخشی از حقابه کشاورزان هم در سال های اخیر به کارخانه قند تحویل داده شده است. این در حالی است که ورود فاضلاب کارخانه به مزارع و باغات کشاورزی اطراف کوار در در ایام فعالیت کارخانه قند، باعث کم شدن کیفیت و کمیت محصولات کشاورزی این اراضی شده و اساسا کارخانه قند ضررهای زیادی را به معیشت کشاورزان منطقه وارد کرده است.

میوه های آلوده کوار به شیراز و شهرهای اطراف می رود

نکته دیگری که باید به آن توجه داشت، این است که در باغات اطراف کوار، میوه هایی از جمله زردآلو، هلو، انگور و ... پرورش داده می شود که این میوه ها به میادین تره بار تمام شهرهای استان فارس از جمله شیراز ارسال می شود و تمام میوه هایی که از سه روستای مشخص در شهرستان کوار به بازار شهرهای مختلف استان فارس می رسد، با استفاده از آبی آبیاری می شود که به فاضلاب حاصل از شستن چغندر قند کارخانه کوار آلوده شده است.

اما صرف نظر از آبیاری باغات و مزارع اطراف کوار با استفاده از آب آلوده به فاضلاب کارخانه قند، مشکل دیگری که ورود فاضلاب این کارخانه به آبراهه های شهری برای اهالی کوار پدید می آورد، بوی نامطبوعی است که سال هاست بخش زیادی از شهر را درگیر کرده است و اگر مشکل تصفیه خانه فاضلاب کارخانه قند حل نشود، سال آینده احتمال دارد نیمی از شهر درگیر فاضلاب و بوی نامطبوع کارخانه قند شود.

همچنین عبور فاضلاب کارخانه از آبراهه های داخل شهر کوار باعث شده است که سلامت کودکانی که در آبراهه های این شهر بازی می کنند، به شدت به خطر بیفتد و در میان اهالی کوار کم نبوده اند کودکانی که چندین بار به دلیل بازی کردن در آبراهه های این شهر دچار مسمومیت شده اند. ضمن این که میوه های آلوده به فاضلاب کوار نه تنها به شیراز بلکه به سایر شهرستان های استان فارس نیز ارسال می شود.

نایب رئیس شورای شهر: فاضلاب کارخانه قند سلامت عمومی اهالی کوار را تهدید می کند

این نکات را نیز سعید منوچهری، نایب رئیس شورای اسلامی شهرستان کوار در گفت و گو با رکنا در میان گذاشت و عنوان کرد: موضوع ورود فاضلاب تصفیه نشده کارخانه قند کوار به زمین های مسکونی و باغات اطراف کوار مساله ای کاملا مشهود است و سال هاست که بخش زیادی از زمین های کشاورزی روستاهای حاشیه کوار در ایام فعالیت کارخانه قند با استفاده از آبی آبیاری می شود که به فاضلاب این کارخانه آلوده شده است.

وی افزود: متاسفانه شهر کوار به صورت کامل فاقد سیستم مدرن تصفیه فاضلاب شهری است و کارخانه قند نیز در هسته مرکزی این شهر قرار گرفته است و بخش زیادی از اهالی کوار در منازل مسکونی اطراف کارخانه قند زندگی می کنند و فاضلاب تصفیه نشده کارخانه از جوی های اطراف خانه های آنها می گذرد و همین مساله سلامت عمومی شهروندان را تهدید می کند.

این مقام محلی شهرستان کوار ادامه داد: فاضلاب تصفیه نشده کارخانه قند کوار به رودخانه قره آغاج و جوی های منشعب شده از اطراف این کارخانه وارد می شود. خود رودخانه قره آغاج نیز از حوالی شیراز سرچشمه می گیرد و وارد خلیج فارس می شود، اما فاضلاب کارخانه قند به خلیج فارس نمی ریزد، زیرا این فاضلاب وارد زمین های کشاورزی و باغاتی می شود که در روستاهای اطراف کوار قرار گرفته اند.

مسئولان استان فارس به اعتراضات اعضای شورای شهر کوار توجه نمی کنند

منوچهری در بخش دیگری از صحبت هایش گفت: اعضای شورای شهر کوار بارها نسبت به ورود فاضلاب تصفیه نشده کارخانه قند کوار به اراضی کشاورزی اطراف این شهر به مسئولان کارخانه قند اعتراض کرده اند و مدیران این کارخانه نیز وعده های زیادی را مبنی بر نصب سیستم تصفیه خانه فاضلاب ارائه داده اند، اما این مدیران به وعده های خود پایبند نیستند و ما هم زورمان به آنها نمی رسد.

نایب رئیس شورای شهر کوار ادامه داد: فاضلاب تصفیه نشده کارخانه قند با استفاده از لوله های زیرزمینی به رودخانه قره آغاج و جوی های منشعب از این رودخانه منتقل می شود. شورای شهر کوار نیز چند بار به مدیران کارخانه قند نامه رسمی نوشته و از آنها خواسته اند که مشکل فاضلاب کارخانه را حل کنند، ولی متاسفانه هیچ گوشی برای شنیدن اعتراضات اعضای شورای شهر و اهالی کوار وجود ندارد.

وی در ادامه تاکید کرد: متاسفانه با وجود این که ورود فاضلاب خام کارخانه قند به زمین های کشاورزی اطراف کوار را به مسئولان استانی گزارش داده ایم، اما مسئولان سازمان صمت، اداره کل محیط زیست، شبکه بهداشت استان فارس و مدیران کارخانه نسبت به گزارش های ما بی توجهی می کنند و کسی حاضر به رفع مشکل فاضلاب کارخانه قند کوار نیست.

مدیران کارخانه قند هرچه زودتر باید سیستم تصفیه فاضلاب نصب کنند

منوچهری با تاکید بر این که ورود فاضلاب کارخانه قند کوار به آبراهه های شهری این منطقه منجر به تهدید سلامت عمومی می شود، عنوان کرد: محل تخلیه فاضلاب تصفیه نشده کارخانه به جوی های آب، در سطح شهر کوار قرار دارد و بسیاری از کودکان کوار نیز در آبراهه های شهر بازی می کنند و احتمال دارد که آنها این آب آلوده را لمس کنند و همچنین ممکن است احشام و دام های اهالی کوار نیز از این آب بنوشند.

نایب رئیس شورای شهر کوار ادامه داد: ما از مسئولان وزارت بهداشت، وزارت صمت و سازمان حفاظت محیط زیست می خواهیم که به فکر اهالی شهرستان کوار باشند، چون هم اکنون خروج فاضلاب تصفیه نشده از کارخانه قند، بهداشت عمومی 80 هزار نفر از مردم کوار را تهدید می کند و این مساله به هیچ وجه قابل انکار نیست و با توجه به این که کارخانه قند، جزوی از کالبد شهر کوار است، مدیران کارخانه باید هرچه زودتر سیستم تصفیه فاضلاب آن را اصلاح کنند.

وی در ادامه تاکید کرد: نصب سیستم تصفیه فاضلاب مدرن یکی از مهمترین وظایف مدیران کارخانه قند پارس کوار است که باید هرچه زودتر توسط آنها انجام شود، ولی متاسفانه چون مدیران این کارخانه افراد زورگویی هستند، هیچ کس زورشان به آنها نمی رسد و به نظر می رسد دست قدرت های مافیایی در پشت پرده ورود فاضلاب کارخانه قند کوار به آبراهه های شهری و باغات اطراف این شهر قرار دارد.

سرپرست فرمانداری: 15 روز است کارخانه قند تعطیل شده

در این میان اما با وجود تاکید مکرر نایب رئیس شورای شهر کوار مبنی بر تداوم ورود فاضلاب کارخانه قند کوار به آبراهه های شهری و باغات میوه این شهر، بهنام ناهید، سرپرست فرمانداری شهرستان کوار در گفت و گو با رکنا تاکید دارد که اساسا ایام فعالیت اصلی کارخانه قند کوار که نیاز بالایی به مصرف آب دارد و فاضلاب زیادی در آن ایام تولید می شود، بازه زمانی اردیبهشت تا دی ماه است و اکنون حدود 15 تا 20 روز است که فعالیت اصلی کارخانه قند کوار یعنی شستن چغندر قند تعطیل شده است و دیگر فاضلابی از این کارخانه تولید نمی شود.

ناهید در توضیح بیشتر گفت: دوره بعدی شروع فعالیت اصلی کارخانه قند کوار از اردیبهشت سال آینده آغاز می شود و اکنون بیش از دو هفته است که با تعطیل شدن فعالیت اصلی این کارخانه، هیچ بوی نامطبوعی در شهر کوار استشمام نمی شود. البته اصل مساله ورود فاضلاب کارخانه قند به آبراهه های شهری را نمی توان تکذیب کرد، اما این مساله به صورت مخفیانه رخ داده است و تا فصل بهره برداری بعدی یعنی اردیبهشت سال آینده نیز بعید است که فاضلاب کارخانه قند وارد جوی های اطراف شود.

سرپرست فرمانداری کوار تاکید کرد: اهالی شهرستان کوار مطمئن باشند که ما پیگیری های لازم را انجام می دهیم که تا اردیبهشت سال آینده تصفیه خانه جدید کارخانه قند کوار به راه بیفتد و مساله فاضلاب این کارخانه به طور کامل حل شود. البته همین حالا هم فاضلاب خام انسانی وارد جوی های درون شهر نمی شود، بلکه این پساب حاصل از شستن چغندر قند است که از کارخانه به آبراهه های شهری می ریزد.

وعده سرپرست فرمانداری برای حل شدن مشکل فاضلاب کارخانه قند تا اردیبهشت 1401

ناهید با اشاره به بازدیدهای میدانی مسئولان محلی کوار از کارخانه قند گفت: بنده به همراه دادستان کوار دو بار به کارخانه قند سر زده ایم و به صورت کتبی به مدیران این کارخانه اعلام کرده ایم که باید موضوع تصفیه خانه فاضلاب را حل کنند. اکنون هم از همین تریبون از مسئولان کارخانه قند درخواست دارم که حتما تا اردیبهشت 1401 مشکل فاضلاب خود را حل کنند و بعد از آن، دوره جدید بهره برداری خود را آغاز کنند.

سرپرست فرمانداری کوار ادامه داد: ما قطعا می توانیم با همکاری اداره کل محیط زیست استان فارس، به کارخانه قند فشار وارد کنیم تا جلوی ورود فاضلاب تصفیه نشده این کارخانه به آبراهه های شهری کوار گرفته شود. البته کارخانه قند کوار از سال 97 به بخش خصوصی واگذار شده و در سه سال گذشته که این کارخانه در اختیار مدیران جدید بوده است، فاضلاب حاصل از شستن چغندر در کارخانه قند به صورت تصفیه نشده به آبراهه های داخل این شهر وارد شده است، ولی امسال ما تلاش می کنیم که هر طور شده این مساله تا اردیبهشت ماه حل شود.

وی در ادامه تاکید کرد: من به مردم شهر کوار قول می دهم که تا اردیبهشت ماه سال 1401 موضوع تصفیه خانه فاضلاب کارخانه قند حل شود. البته ما این موضوع را از طریقی حل خواهیم کرد که کارگران کارخانه قند بیکار نشوند، زیرا این کارخانه 180 کارگر دائمی دارد که در ایام اوج فعالیت خود از 100 نیروی فصلی نیز استفاده می کند. عمده کارگران دائمی و فصلی کارخانه قند نیز اهل کوار هستند و بنابراین ما تلاش می کنیم موضوع کارخانه قند را به گونه ای حل کنیم که مشکلی برای این کارگران پدید نیاید.

فعال محیط زیست کوار: ورود فاضلاب کارخانه قند به آبراهه ها تا بهمن ماه ادامه داشت

نکته مهمی که اما باید به آن توجه داشت، این است که با وجود اظهارات سرپرست فرمانداری کوار مبنی بر این که کارخانه قند حدود 15 تا 20 روز است که تعطیل شده، روح الله کریمی طسوجی، فعال محیط زیست اهل کوار در گفت و گو با رکنا تاکید دارد که حداقل تا 10 بهمن 1400، ورود فاضلاب از کارخانه قند کوار به آبراهه های شهری این منطقه ادامه داشته و فیلم ضمیمه شده به این مطلب نیز در همان تاریخ ضبط شده است.

کریمی طسوجی با رد اظهارات سرپرست فرمانداری تاکید کرد: اگر آقای ناهید می گویند حدود 15 تا 20 روز است که شستن چغندرها در کارخانه قند تعطیل شده، پس فاضلابی که ما در تاریخ 10 بهمن 1400 در کارخانه قند مشاهده کردیم، از کجا آمده است؟ اهالی شهر کوار باید توجه داشته باشند که با وجود این که اکنون دیگر شستن چغندر قند در کارخانه وجود ندارد، اما فرآیند شکرشویی ادامه دارد و این فرآیند نیز حاوی فاضلاب است.

سه سال است که با بوی نامطبوع فاضلاب مواجه هستیم

این فعال محیط زیست در بخش دیگری از صحبت هایش تاکید کرد: از خردادماه امسال مسئولان کارخانه علاوه بر چغندر قند، نیشکر نیز برای سفید کردن به کارخانه آوردند و فرآیند شستن و سفید کردن نیشکر هم مانند فرآیند شستن چغندر قند حاوی فاضلابی است که به صورت تصفیه نشده وارد جوی های منشعب از رودخانه قره آغاج می شود و در نهایت به باغات میوه اطراف کوار می ریزد. همچنین براساس مشاهدات ما، ورود فاضلاب کارخانه قند حتما در اوایل بهمن امسال ادامه داشته است.  

وی در پایان تصریح کرد: مدیران کارخانه قند کوار زیر بار اصلاح سیستم تصفیه فاضلاب آن نمی روند و من بعید می دانم که با وجود وعده سرپرست فرمانداری، مشکل فاضلاب این کارخانه تا اردیبهشت امسال برطرف شود، زیرا در سه سال گذشته هیچ اقدامی برای اصلاح سیستم تصفیه فاضلاب کارخانه قند انجام نشده و ما سه سال است که از خرداد تا آذر با بوی نامطبوع ناشی از فاضلاب خام این کارخانه مواجه هستیم.