رهاسازی پسماندهای عفونی در دشت سجزی در 2 سال گذشته/ احتمال افزایش ابتلا به سرطان در شرق اصفهان + فیلم

دشت سجزی در 25 کیلومتری شرق اصفهان قرار گرفته است. فعالان محیط زیست می گویند که حدود دو سال است زباله های بیمارستانی اصفهان بدون رعایت اصول علمی امحا در دشت سجزی رهاسازی می شود. شیرابه این زباله ها نیز وارد منابع آب زیرزمینی دشت سجزی می شود. این در حالی است که مزارع پایین دست دشت سجزی به وسیله چاه از طریق همین منابع آب زیرزمینی آبیاری می شوند. در مزارع دشت سجزی نیز سبزی جات و صیفی جات و علوفه هایی کاشته شده است که مردم و دام های اهالی شهر سجزی و شهرک ها و روستاهای اطراف، آنها را مصرف کنند. بنابراین آبیاری این محصولات با آب آلوده به شیرابه پسماندهای بیمارستانی نیز می تواند منجر به شیوع انواع بیماری ها از جمله سرطان، عفونت های گوناگون و کرونا در میان مردم منطقه سجزی شود.  

رهاسازی پسماندهای عفونی در دشت سجزی در 2 سال گذشته

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، دو سال است که زباله های بیمارستانی از جمله پسماندهای عفونی و کرونایی بیمارستان های اصفهان در دشت سجزی رها می شود. زباله هایی که به گفته فعالان محیط زیست منطقه، بدون رعایت اصول علمی امحای پسماندهای عفونی در سه کیلومتری شهر سجزی و 25 کیلومتری شرق اصفهان، حد فاصل خط راه آهن سیستان و بزرگراه اصفهان - نایین انباشته شده و سرشار از میکروب های سرطان زا و البته ویروس کروناست.

تمام این آلودگی ها نیز از طریق شیرابه زباله ها به دل زمین می رود و منابع آب زیرزمینی را آلوده می کند. نکته تاسف بار این که از آب این منابع زیرزمینی برای آبیاری مزارع گندم، جو، علوفه دامی، سبزی و صیفی جات اطراف دشت سجزی استفاده می شود؛ محصولاتی که مردم شهر سجزی و دام های این شهر از آن استفاده می کنند و نه تنها تداوم وقوع این اتفاق تلخ در دو سال گذشته، اهالی سجزی را در معرض انواع بیماری ها از جمله سرطان قرار داده، بلکه احتمال شیوع کرونا در این منطقه را نیز بالا برده است.  

 مشکل از آنجا ناشی می شود که از دو سال پیش طی توافقی که میان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و شهرداری اصفهان صورت گرفت و البته اداره کل محیط زیست استان اصفهان نیز در جریان آن بود، قرار بر این شد که بخشی از دشت سجزی به عنوان سایت دفن زباله های بیمارستانی اصفهان انتخاب شود؛ البته هنوز هم خبری از دفن یا امحای علمی زباله ها نیست و پسماندهای عفونی صرفا در دشت سجزی رهاسازی می شوند.

جالب این که اداره کل محیط زیست استان اصفهان نیز از همان ابتدا در جریان این نکته بود که امکان امحای بهداشتی این زباله ها در محل سایت زباله های بیمارستانی سجزی وجود ندارد و آن طور که حمیرا صفی قلی، معاون فنی اداره کل محیط زیست اصفهان اخیرا در یک گفت‌وگوی تلویزیونی عنوان کرده است، بعد از دو سال انباشت زباله های بیمارستانی و عفونی در دشت سجزی، تازه قرار است که از یکم مهر 1400، کارخانه امحای پسماندهای عفونی در دشت سجزی افتتاح شود.  

شیرابه زباله های بیمارستانی به مزارع اطراف دشت سجزی می رود

یکی از فاجعه آمیزترین آسیب های ناشی از انباشت دو ساله زباله های بیمارستانی در دشت سجزی آن هم بدون رعایت اصول علمی امحای پسماندهای عفونی، ورود شیرابه ناشی از این پسماندها به منابع آب زیرزمینی است؛ چراکه بخش زیادی از زمین های کشاورزی اطراف سجزی به وسیله چاه از طریق همین منابع زیرزمینی، آبیاری می شود.

در این زمین های کشاورزی نیز یا گندم و جو کاشته می شود که کشاورزان آنها را به فروش می رسانند، یا سبزی جات و صیفی جات که بیشتر به مصرف شخصی مردم سجزی می رسد یا علوفه دامی که دام های شهرک ها و روستاهای مناطق اطراف سجزی از آن استفاده می کنند.

در چنین شرایطی هم بسیاری از فعالان محیط زیست منطقه معتقدند با توجه به این که محل رهاسازی زباله های بیمارستانی در بالادست مزارع قرار دارد، قطعا سبزی جات، صیفی جات، گندم، جو و علوفه این مزارع به انواع و اقسام عفونت ها از جمله کرونا آلوده می شود.

نکته مهم اما اینجاست که به گفته فعالان محیط زیست منطقه، بسیاری از کشاورزان دشت سجزی تا همین چند وقت پیش از دفن غیراصولی زباله های بیمارستانی در این محل آگاه نبودند و چهار ماهی بیشتر نیست که محلی ها از این مساله آگاه شده اند و طبیعتا آلودگی های ناشی از این زباله ها در دو سال گذشته وارد سفره مردم منطقه و غذای علوفه آنها شده است.

پسماندهای عفونی بدون رعایت اصول علمی امحا، رهاسازی می شوند

سجاد عبدلی، فعال محیط زیست اهل سجزی نیز در گفت و گو با رکنا اظهار داشت: متاسفانه حدود دو سال است که زباله های بیمارستانی شهر اصفهان به صورت کاملا غیرعلمی در دشت سجزی رهاسازی می شود و حتی مسئولان از پاشیدن مالچ یا آهک زیر محل رهاسازی این زباله ها برای جلوگیری از ورود شیرابه ه سفره های آب زیرزمینی نیز طفره رفته اند. این در حالی است که این آب های زیرزمینی به زمین های کشاورزی سجزی می رسد.

وی افزود: مهمترین مشکل ما این است که زباله های بیمارستانی بدون رعایت اصول علمی امحا در دشت سجزی رها می شوند و با توجه به این که بخش زیادی از این زباله ها مربوط به بخش های کرونایی بیمارستان های اصفهان هستند، احتمال بالایی برای انتشار کرونا در سجزی و شهرک ها و روستاهای اطراف وجود دارد.

از نظر این فعال محیط زیست، سجزی، مزرعه شور، یک لنگی، شهرک المهدی، شهرک راه آهن، نقی آباد و ... از جمله شهرها و روستاهایی دانست که اهالی آنها که جمعیت‌شان مجموعا به بیش از 9 هزار نفر می رسد، در معرض انواع آلودگی های ناشی از دفن غیراصولی زباله های بیمارستانی در دشت سجزی قرار گرفته اند و احتمال افزایش ابتلای آنها به انواع سرطان نیز وجود دارد.

همچنین به گفته او، حدود 8 هزار هکتار زمین کشاورزی در پایین دست محل انباشت زباله های بیمارستانی در دشت سجزی وجود دارد که در آنها جو، گندم، علوفه دامی، صیفی جات و سبزی جات کاشته شده است و تمام این زمین ها با استفاده از چاه هایی آبیاری می شوند که آب زیرزمینی آنها به وسیله شیرابه پسماندهای عفونی رهاشده در این دشت آلوده شده است.

محیط زیست، شهرداری و دانشگاه علوم پزشکی اصفهان؛ مقصران سه گانه فاجعه سجزی

عبدلی، اداره کل محیط زیست استان اصفهان را مقصر اصلی رهاسازی غیراصولی پسماندهای عفونی در دشت سجزی دانست و تاکید کرد: در دو سال گذشته ما بارها به مسئولان اداره کل محیط زیست اصفهان درباره این زباله های بیمارستانی تذکر داده ایم، اما متاسفانه این مسئولان یا بازدید میدانی مناسبی از منطقه نداشته اند یا به دلیل نداشتن همت لازم برای پیگیری مساله، نتوانسته اند دستگاه های مقصر یعنی دانشگاه علوم پزشکی و شهرداری اصفهان را ملزم به توقف روند تخلیه زباله های بیمارستانی در این منطقه کنند.

این فعال محیط زیست در پاسخ به این سوال که چه کسی زباله ها را در دشت سجزی رها می کند، گفت: در ماه های ابتدایی رهاسازی زباله های بیمارستانی در دشت سجزی چند بار ماشین های تخلیه زباله دانشگاه علوم پزشکی اصفهان را در منطقه مشاهده کردیم، اما بعدا ماشین هایی که برای رهاسازی پسماندهای عفونی به منطقه آمدند، ماشین هایی بودند که هیچ علامتی روی بدنه آنها وجود نداشت.

وی در ادامه تاکید کرد: اصولا زباله های بیمارستانی در سراسر ایران به این صورت دفن می شوند که دانشگاه های علوم پزشکی قراردادی را با شهرداری ها امضا می کنند که براساس آن، شرکت های پیمانکاری زیر نظر شهرداری ها موظف می شوند که این زباله ها را پس از امحای علمی در یک محل مشخص دفن کنند یا بسوزانند؛ بنابراین وقتی پسماندهای عفونی بیمارستان های اصفهان بدون امحای اصولی در یک محل رهاسازی می شود، قطعا هم دانشگاه علوم پزشکی اصفهان و هم شهرداری اصفهان در این خصوص مقصر هستند.

چشم بسته مسئولان محیط زیست بر آلودگی هوای سجزی

عبدلی در بخش دیگری از صحبت هایش به مساله آلودگی هوای شهر سجزی نیز اشاره کرد و گفت: به جز مساله پسماندهای عفونی، موضوع آلودگی هوا بر اثر فعالیت صنایع فولادی، ریخته گری و کارخانجات قیر اطراف دشت سجزی نیز از دیگر مسائلی است که اهالی این شهر بارها آن را به گوش مسئولان اداره کل محیط زیست اصفهان رسانده اند، اما مسئولان این اداره کل هیچ وقت برخورد قاطعی با صنایع آلاینده این شهر انجام نداده اند.

وی در ادامه تاکید کرد: متاسفانه مسئولان اداره کل محیط زیست اصفهان هیچ گاه صنایع آلاینده را موظف به نصب فیلتر روی دستگاه های خود یا اجرای دیگر راهکارهای مقابله با آلودگی هوا نکرده اند و به همین دلیل، هنوز هم شاهد آن هستیم که در بیشتر روزها وقتی از اصفهان به سمت سجزی حرکت می کنیم، دود غلیظی را بالای شهر سجزی می بینیم.

نقش قاچاقچیان زغال در تبدیل شدن دشت سجزی به منشا ریزگرد

نکته مهم دیگری هم که باید به آن توجه داشت، این است که دشت سجزی سال هاست که به عنوان منشا اصلی ریزگردهای شرق اصفهان شناخته می شود؛ چراکه در گذشته های دور تالاب بزرگی در این دشت وجود داشت و اکنون بیش از یک قرن از خشک شدن این تالاب می گذرد، اما چون تا همین اواخر تعداد زیادی درخت گز خودرو در این منطقه وجود داشت، این درختان می توانستند تا حد زیادی جلوی بروز ریزگردها را بگیرند.

اما در سال های اخیر که تولیدکنندگان غیرمجاز زغال اقدام به قطع این درختان کرده اند، با وجود این که اداره کل محیط زیست اصفهان تعدادی درخت گز در دشت سجزی کاشته است، اما هنوز هم در هنگام وزش شدید باد شاهد بلند شدن حجم زیادی ریزگرد از دشت سجزی هستیم و اکنون این ریزگردها نه تنها منجر به بروز آلودگی شدید هوا در شهر سجزی می شوند، بلکه بسیاری از شهرها و روستاهای دیگر شرق اصفهان را نیز درگیر می کنند.

عبدلی ضمن اشاره به این موضوع عنوان کرد: متاسفانه با وجود این که اداره کل محیط زیست استان اصفهان در سال های گذشته اقدام به کاشت درختان گز در دشت سجزی کرده است، اما در بسیاری از موارد تولیدکنندگان غیرمجاز زغال هم این درختان و هم درختان خودروی موجود در دشت سجزی را قطع می کنند.

البته به گفته این فعال محیط زیست، نیروی انتظامی در سال های اخیر بعضی از قاچاقچیان زغال را دستگیر و مرجع قضایی نیز آنها را جریمه کرده است، اما به نظر می رسد این برخوردها آن قدر بازدارنده نیست که همچنان شاهد تداوم قطع درختان سجزی توسط تولیدکنندگان غیرمجاز زغال هستیم.

قطع درختان گز موجود در دشت سجزی نیز منجر به تشدید سرعت وزش باد در این دشت و فرسوده شدن خاک آن شده است و تمام این مسائل هم دست به دست هم داده و دشت سجزی را به منشا اصلی ریزگردها در شرق اصفهان تبدیل کرده است.

مردم سجزی، در خطر ابتلا به انواع سرطان و تغییرات ژنتیکی

در این میان اما با توجه به تداوم روند دو ساله رهاسازی پسماندهای عفونی در دشت سجزی و ورود آلودگی های مختلف از طریق شیرابه این زباله ها به مزارع اطراف این دشت و با توجه به این که مردم سجزی و دام های آنها از سبزی جات، صیفی جات و علوفه کاشته شده در این مزارع استفاده می کنند، سوال مهم این است که این آلودگی ها چه آسیب هایی را برای اهالی سجزی و شهرک ها و روستاهای اطراف آن به همراه دارد؟

دکتر عالیه پوردست، متخصص بیماری های عفونی در پاسخ به این سوال به خبرنگار اجتماعی رکنا گفت: قطعا مصرف سبزی جات و صیفی جاتی که با آب آلوده به شیرابه زباله های بیمارستانی آبیاری شده اند یا مصرف گوشت یا شیر دام هایی که از علوفه آلوده استفاده کرده اند، منجر به ورود انواع سموم به بدن افراد می شود و می تواند در نهایت، منجر به بروز انواع سرطان و حتی تغییرات ژنتیکی در بدن این افراد شود.

وی افزود: زباله های بیمارستانی حاوی میکروب ها و مواد آلوده کننده ای هستند که شیرابه این زباله ها می تواند ناقل آنها باشد. همچنین آلودگی هایی که از طریق خون به بدن انسان ها منتقل می شود هم از طریق آب آلوده به شیرابه وارد بدن انسان ها شود.

همچنین به گفته این متخصص بیماری های عفونی، شیرابه زباله های بیمارستانی در صورتی که اصول علمی امحا روی آنها انجام نشده باشد، می توانند عامل انتشار کرونا نیز باشند؛ البته باید توجه داشت که اساسا ویروس کرونا مدت محدودی در آب یا فاضلاب زنده می ماند و احتمال ابتلای افراد به کرونا بر اثر مصرف آب آلوده به شیرابه پسماندهای عفونی زیاد نیست؛ اما مصرف این آب و سبزیجات آبیاری شده با آن، قطعا می تواند احتمال ابتلا به انواع سرطان را بالا ببرد.

پوردست در توضیح بیشتر گفت: بخش زیادی از مواد ضد عفونی کننده ای که در بیمارستان ها مورد استفاده قرار می گیرد، حاوی موادی شیمیایی است که ورود آنها به بدن انسان ها می تواند انواع سرطان ها را به همراه داشته باشد. همچنین بخشی از زباله های بیمارستانی نیز آلوده به مواد رادیواکتیو هستند که آنها نیز از جمله مواد به شدت سرطان زا محسوب می شوند.

پوردست در پایان تصریح کرد: زباله های بیمارستانی به تمام انواع آلاینده ها از جمله میکروب، ویروس و انواع مواد سمی و شیمیایی آلوده هستند و قطعا ورود این مواد به بدن انسان، می تواند منجر به ابتلای افراد به انواع عفونت ها از جمله عفونت های روده، مجاری گوارشی، هپاتیت و انواع سرطان شود. البته باید توجه داشت که بیشتر این بیماری ها در صورت مصرف درازمدت مواد آلاینده ایجاد می شود.