روند صعودی آمار خودکشی در ایران/ 17 درصد از جوانان ایرانی دارای افکار خودکشی هستند

10 سپتامبر روز جهانی پیشگیری از خودکشی است. سازمان بهداشت جهانی شعار روز جهانی پیشگیری از خودکشی را "با عمل، امید بسازیم" عنوان کرده است. گفته می شود در سال 99 در ایران 5542 نفر جان خود را به دلیل خودکشی از دست داده اند. البته آمار خودکشی در کشورمان به گفته رئیس انجمن روان شناسی ایران باثبات نیست. دکتر مجید صفاری نیا در گفت و گو با رکنا توضیحاتی در رابطه با وضعیت خودکشی و اقدام به آن در کشورمان ارائه داد.

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، سازمان جهانی بهداشت، شعار امسال روز جهانی پیشگیری از خودکشی را " با عمل، امید بسازیم" نامید. بر اساس آمار های سازمان جهانی بهداشت، سالانه 800 هزار نفر در جهان بر اثر خودکشی از دنیا می روند و به عبارتی 1.3 درصد از مرگ و میرهای جهانی بر اثر خودکشی است.

بنا به گفته رئیس گروه نظارت و هماهنگی دفتر امور آسیب‌دیدگان اجتماعی بهزیستی کشور، خودکشی سیزدهمین عامل مرگ و میر در دنیاست. طبق گزارش پزشکی قانونی در سال 99 در ایران 5542 نفر جان خود را به دلیل خودکشی از دست دادند، حال آنکه در سال 98، 5143 نفر خودکشی کردند که نشان می‌دهد 399 نفر سال 99 بیشتر از سال قبل خودکشی کردند.

رئیس انجمن روان شناسی ایران می گوید 17 درصد از جوانان ایرانی دارای افکار خودکشی هستند. فارغ از این که علل این موضوع چگونه است، لزوم توجه به افکار خودکشی بسیار حائز اهمیت است. متخصصان می گویند افرادی که قصد خودکشی دارند، ممکن است حتی علائم افسردگی را در چهره خود نشان ندهند و یکباره دست به خودکشی بزنند. جدی گرفتن این موضوع به کمک دستگاه های آموزشی، رسانه ها و خانواده ها می تواند رتبه ایران را از نظر میزان خودکشی و یا اقدام به آن را تا حد زیادی کاهش دهد.

 60 درصد از خودکشی ها به دلیل اختلالات روانی است

دکتر مجید صفاری نیا، رئیس انجمن روان شناسی اجتماعی ایران در تشریح وضعیت خودکشی در ایران به خبرنگار رکنا اظهار داشت: آمار خودکشی کشور ما در مقایسه با آمار جهانی نسبتاً پایین است و علل آن می تواند به دلایل اجتماعی، فرهنگی و مذهبی در جامعه باشد. میانگین آمار خودکشی در جهان 6 یا 6.5 در 100 هزار نفر است و در کشور ما نیز بین 3.5 تا 4 در 100 هزار نفر است. این آمار با توجه به  گزارش سازمان پزشکی قانونی، نسبت به میانگین آمار جهانی خوب است. با این حال به دلایلی که اشاره خواهد شد، ممکن است آمار خودکشی در ایران دقت لازم را نداشته باشد.

وی در مورد روز جهانی پیشگیری از خودکشی افزود: شعار امسال سازمان بهداشت جهانی برای روز جهانی پیشگیری از خودکشی " با عمل، امید بسازیم" است. این موضوع باعث شده است تا سازمان ها، نهاد ها، مردم و سازمان های مردمی تلاش کنند تا در موضوع خودکشی رویکردی پیش بگیرند و به افراد در حد توان خود امید بدهند. از نظر آماری، حدود 60 درصد از افرادی که اقدام به خودکشی می کنند دچار اختلالات روانی هستند. به عنوان مثال درصد زیادی از آن ها مبتلا به افسردگی، مشکلات شخصیتی، شغلی، عاطفی و سوگ شده اند. علاوه بر این ممکن است افرادی که اقدام به خودکشی می کنند، قتلی را مرتکب شده و به دلیل احساس گناه این اقدام را انجام دهند. ممکن است عده ای هم تمارض کرده ولی همان تمارض، منجر به کشته شدن شان شود.

افسردگی و اضطراب در 15 تا 20 درصد مبتلایان به کرونا

رئیس انجمن روان شناسی اجتماعی ایران در مورد تاثیر شیوع کرونا بر افزایش خودکشی ها گفت: تحقیقات در زمان شیوع کرونا نشان داده اند که بیماری کرونا نتوانسته است در میزان خودکشی کودکان و نوجوانان تغییر بارزی ایجاد کند و آمار هایی که در کشور ما نیز به ثبت رسیده است این موضوع را تایید می کند. بنابراین با وجود این که کرونا باعث افسردگی و اضطراب در 15 یا 20 درصد مبتلایان می شود، به نظر نمی رسد که آمار خودکشی را بالا برده باشد. البته باید توجه داشت که روند آمار خودکشی در کشور ما صعودی است، بر همین اساس در روز پیشگیری از خودکشی بسیاری از دانشگاه ها، نهادها و انجمن های علمی برنامه هایی برای آموزش و پیشگیری در بین دانشجویان ارائه می دهند زیرا بخشی از علل خودکشی به تاثیر همسالان و هم تایان بر می گردد.

در ژاپن خودکشی نوعی افتخار محسوب می شود!

صفاری نیا ادامه داد: وقتی یک جوان 16 ساله با همسالان اش در مورد خودکشی صحبت می کند و یا یک فرد 50 ساله به یکی از نزدیکان اش در مورد خودکشی صحبت به میان می آورد، لازم است تا حتماً مورد ارزیابی و بررسی های بالینی قرار گیرند. در این رابطه الگویی به نام "بتا" وجود دارد که مخفف "بپرس، تغییر کن و ارجاع بده" است و در مواردی که ممکن است خودکشی رخ دهد به کار می رود.

استاد تمام روان شناسی دانشگاه در تحلیل افرادی که دست به خودکشی می زنند، افزود: باید توجه داشت کسی که اقدام به خودکشی می کند در مرحله رنج روانی سنگینی قرار دارد و در واقع مرگ را بر زندگی کردن ترجیح می دهد. تعدادی از کشور ها مثل مثل ژاپن، کره، روسیه و امثالهم که نرخ خودکشی در آن ها زیاد است، در مصرف الکل نیز آمار بالایی به ثبت رسانده اند؛ افراد در این کشورها بر اثر مصرف مشروبات الکلی هنگام رانندگی، سقوط از ارتفاع و... اقدام به خودکشی می کنند. همچنین گروهی در ژاپن نیز خودکشی را به عنوان افتخار قلمداد می کنند، مثلاً اگر فردی شکست بخورد، آبرویش رفته باشد و یا رانت خواری اش رو شود، خودکشی را ترجیح می دهد و به آن افتخار می کند. بنابراین در فرهنگ هایی که مصرف الکل و یا فلاکت آن ها مثل برخی آفریقایی ها زیاد است نیز نرخ خودکشی بالایی وجود دارد.

 17 درصد جوانان ایرانی دارای افکار خودکشی

مجید صفاری نیا در تحلیل وضعیت خودکشی در ایران گفت: روند آمار خودکشی در کشور ما دارای ثبات نیست، ضمناً در جامعه ما موضوع انگ خودکشی به عنوان اتفاقی زشت مطرح است، بنابراین اگر در خانواده ای کسی مرتکب خودکشی شود، سعی می کنند تا پزشکی قانونی را مجاب کنند که علت مرگ فرد را به عنوان خودکشی ثبت نکنند. به طور کلی قبح خودکشی در کشور ما باعث شده است تا آمار خودکشی در ایران چندان دقیق اعلام نشود. باید توجه داشت که 17 درصد از جوانان ما دارای افکار خودکشی هستند که البته نسبت به میانگین های جهانی باز هم بالاتر نیست.

رئیس انجمن روان شناسی اجتماعی ایران در پایان در رابطه با راه های پیشگیری از خودکشی در جامعه ابراز داشت: اگر وضعیت استانداردهای زندگی مردم همچون وضعیت اشتغال، توان اقتصادی و مالی و به طور کلی معیشت مردم بهتر شود، ممکن است از نظر رتبه خودکشی در جهان، رتبه پایین تری را تصاحب کنیم. باید توجه داشت که برای کاهش نرخ خودکشی در جامعه هرچه آموزش های بهتری داشته باشیم بیشتر می توان آن را کنترل کرد. به عنوان مثال اگر رسانه ها روش های خودکشی را کمتر ترویج کنند، می توان در پیشگیری از خودکشی موثر واقع شد. ناگفته نماند که اقدام به خودکشی همواره 4 یا 5 برابر بیشتر از خودکشی است. افرادی که اقدام به خودکشی می کنند نیازمند توانبخشی و اقدامات درمانی خاصی هستند که برای دولت و خانواده ها هزینه بر است. به طور کلی می توان گفت که هرچه جامعه از نظر رشد و شکوفایی در وضعیت بهتری قرار بگیرد و امید به زندگی در آن بیشتر باشد، شاهد نزول موارد خودکشی خواهیم بود.