آب شیرین یا کام شیرین ؟ / هزاران میلیارد تومان هزینه آب شیرین کن ها به جیب چه کسانی می رود؟

آب شیرین کن ها و شیرین کردن آب شور نه کار آسانی است و نه کار ارزانی است. آسان نیست، زیرا صنعت آب شیرین کن ها برق زیادی لازم دارد و کشور ما با کمبود برق مواجه است. از طرفی بسیار هزینه بر است. معمولا کشورهایی به سمت آب شیرین کن ها می روند که منابع آب شیرین ندارند. ایران آب شیرین دارد. به گفته برخی کارشناسان این کار بسیار بیهوده و هزینه بر است، که ما منابع آب شیرین خود را به بیابان ها انتقال دهیم و با آن هندوانه بکاریم. یعنی به جای این که منابع آب شیرین خود را به مصرف خانگی برسانیم، به بخش کشاورزی اختصاص می دهیم و بعد کلی سرمایه گذاری می کنیم و برقی که نداریم را مصرف می کنیم که آب شور را شیرین کنیم! اگر دیده می شود که کشورهای کوچک حاشیه خلیج فارس به صنعت آب شیرین کن مشغول هستند، به این دلیل است که به آب شیرین دسترسی ندارند و راه دیگری جز آن ندارند. اما ایران که منابع آب زیرزمینی و سطحی آب شیرین دارد، چرا باید آن را در بخش کشاورزی هدر دهد و بعد آب شور را شیرین کند؟ واقعیت این است که اگر مدیریت آب شیرین در کشور به درستی انجام شود، می توانیم با هزینه بسیار کمتر از آب شیرین کن ها، از منابع آب شیرین خود بخش هایی که آب شیرین ندارند را آبرسانی کنیم.

به گزارش اقتصادی رکنا، آب شیرین کن ها و انتقال آب از خلیج‌ فارس به استان‌ های کم آب در مرکز ایران یکی از راهکارهایی است که به تازگی مسئولین برای مقابله با مشکل کمبود آب شرب مطرح کرده اند. به طوری که آب شور خلیج فارس پس از شیرین شدن در اختیار شهرهایی چون بندرعباس و بوشهر و از طرفی به صنایع سنگین و بخش گسترده ای از کشاورزی کشور اختصاص داده می شود.

آیا مشکل آب شرب در کشور با شیرین کردن آب حل می شود؟ یا این سیاست هم مانند سیاست های دیگر چون سدسازی های گسترده، بر مبنای توسعه پایدار نبوده و صرفا نه تنها هزینه های کلانی را بر کشور تحمیل می کند، بلکه منجر به مشکلات عدیده ای می شود.

در این خصوص ابتدا با حسن دزواره، مشاور و طراح پروژه های آب شیرین کن جنوب کشور و سپس با هاشم اورعی، استاد دانشگاه صنعتی شریف و رئیس اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران گفتگویی داشتیم که در ادامه می خوانید.

گفتگوی رکنا با حسن دزواره، مشاور و طراح پروژه های آب شیرین کن در جنوب کشور را بخوانید:

دزواره در ابتدا گفت: ایران دارای اقلیمی خشک بوده و در منطقه ای کم آب واقع شده است. به طوری که متوسط بارش کشور کمتر از یک سوم متوسط دنیا است. بنابراین مشکل کمبود آب شیرین در ایران، مشکلی بسیار جدی است و اگر به سرعت به فکر تامین منابع نامحدود آب نباشیم، در آینده ای نزدیک دچار مشکلات و بحران های جدی انسانی، صنعتی، و محیط زیستی خواهیم شد که تبعات منفی بسیار جدی برای مردم و محیط زیست خواهد داشت.

خلیج فارس یکی از منابع آب شیرین کن در کشور است

وی افزود: یکی از منابع نامحدود برای تامین آب شیرین دریاها و اقیانوس ها است که با توجه به اینکه خلیج فارس در جنوب ایران واقع شده است، منبع نامحدودی برای تامین آب شیرین است. در حال حاضر کشورهای جنوب خلیج فارس نظیر کویت، عربستان، قطر، و امارات تقریبا تمام آب شیرین مورد نیاز کشورشان را از طریق شیرین سازی آب خلیج فارس تهیه می کنند. به طوری که برآورد می شود حدود 20% کل تولید آب شیرین از دریا در خلیج فارس اتفاق می افتد، اما در این میان سهم ایران کمتر از 1.5% است.

دزواره در ادامه افزود: با توجه به بروز بحران آب در کشور این مقدار بسیار ناچیز است و لازم است نسبت به افزایش تولید آب شیرین از دریا اقدامات اساسی انجام بگیرد. ولی با توجه به کمبود آب در کشور، در صورت هر گونه مخالفتی با این روش باید راه حل جایگزین برای رفع بحران کم آبی ارائه شود. البته بهترین راه، صرفه جویی و بهینه سازی مصرف آب است. ولی با توجه به اینکه این کار انجام نمی شود و منابع محدود آب شیرین کشور هم در حال نابودی است و ایران به ورشکستگی آبی رسیده است، تنها راه باقی مانده شیرین سازی آب دریا است.

این کارشناس پروژه های آب شیرین کن ها در جنوب کشور ادامه داد: در ایران برای مصارف صنعتی، در ابتدا در اواسط دهه چهل شمسی از آب شیرین کن های تبخیری برای تولید آب شیرین مورد نیاز پتروشیمی خارک استفاده شد. دلیل آن هم عدم وجود منابع آب شیرین در جزیره و عدم امکان استفاده از آب دریا برای مصارف صنعتی، به دلیل شوری بسیار زیاد و در نتیجه خورندگی و ایجاد رسوب در تجهیزات صنعتی بود که باعث از کار افتادن تجهیزات می شد. بعدها از این روش برای تولید آب قابل آشامیدن در جزایر خلیج فارس که فاقد منابع آب شیرین بودند، هم استفاده شد.

وی درباره این تکنولوژی گفت: منشا اصلی تکنولوژی آب شیرین کن کشورهای غربی و در راس آنها آمریکا بود، که بعدها این تکنولوژی به سایر کشورها نظیر چین و تایوان هم گسترش پیدا کرد. در ایران هم در سالهای گذشته کارهای تحقیقاتی در این مورد انجام شده اما هنوز امکان تولید صنعتی فراهم نشده است.

تاسیسات آب شیرین کن در بندرعباس آب را به فلات مرکزی منتقل می کند

دزواره درباره وضعیت آب شیرین کن های با مصارف صنعتی  و خانگی در ایران ، گفت: در سالهای گذشته دهها شرکت کوچک و بزرگ از نظر تولید آب شیرین کن وارد عرصه تولید شده اند .در مورد حمایت دولت هم لازم به ذکر است با توجه به استقبال نسبی صنایع و مصارف شهری ، حمایت خاصی از این صنعت انجام نمی شود. مهمترین مراکز تولید آب شیرین در حال حاضر در سواحل خلیج فارس است که محل استقرار صنایع بزرگ نفت، گاز، پتروشیمی، و فولاد هستند. البته در سال گذشته تاسیسات آب شیرین کن بزرگی در بندر عباس به بهره برداری رسید که آب شیرین را از این شهر به صنایع مستقر در فلات مرکزی منتقل می کند.

وی درباره به صرفه بودن این تکنولوژی گفت: با توجه به کمبود آب شیرین در بسیاری از نقاط دنیا و اهمیت آن برای ادامه زندگی بشر، موجودات، طبیعت، و نیز برای ادامه کار صنایع،  تولید آب شیرین در کشورهایی که دچار بحران آب هستند با هر هزینه ای یک ضرورت است.

قراردادهایی با کشور عراق بسته شده است

دزواره درباره شرایط تولید آب شیرین کن ها در داخل گفت: تولید تاسیسات آب شیرین کن در کشور برای تولید آب شیرین مورد نیاز مصارف صنعتی و خانگی است. در سالهای اخیر قراردادهایی برای فروش تاسیسات آب شیرین کن با کشور عراق بسته شده است، اما ظرفیت تولیدی آن در مقایسه با مصرف داخلی بسیار اندک است. همچنین به دلیل پیشرفت تکنولوژی تولید ممبران و افزایش کیفیت آنها و نیز کاهش هزینه تولید، و همچنین افزایش شرکت های تامین کننده تاسیسات آب شیرین کن که باعث خروج این صنعت از انحصار شرکت های صاحب تکنولوژی و در نتیجه رقابتی شدن این صنعت شده، هزینه سرمایه گذاری این تاسیسات در سال های گذشته کاهش چشمگیری پیدا کرده است.

وی افزود: لازم به ذکر است هزینه سرمایه گذاری تاسیسات آب شیرین کن بستگی به نوع آب ورودی  دارد. چنانچه این تاسیسات برای تولید آب شیرین از آب دریا به کار گرفته شوند به دلیل بازدهی کم تولید آب شیرین از آب دریا (کمتر از ۴۰٪ از آب دریا به آب شیرین با کیفیت آب آشامیدنی تبدیل می شود) هزینه سرمایه گذاری برای تولید «یک متر مکعب آب در روز» حدود ۵۰۰ دلار آمریکا است. اما چنانچه آب ورودی به این تاسیسات از رودخانه و یا دریاچه با درجه شوری پایین باشد (نظیر آب رودهای کرخه و کارون و یا آب دریای خزر که به این آبها آب لب شور یا Brakish گفته می شود) هزینه سرمایه گذاری اولیه این تاسیسات برای همان ظرفیت تولید آب شیرین (یعنی تولید یک متر مکعب در روز)، به نصف کاهش می یابد.علاوه بر هزینه سرمایه گذاری اولیه، هزینه های بهره برداری از این تاسیسات و تولید آب نیز حدود ۰/۶ دلار به ازای هر یک متر مکعب آب شیرین تولیدی از آب دریا است. هزینه بهره برداری و تولید آب شیرین از آبهای لب شور یا Brakish نیز حدود نصف مقدار فوق یا ۰/۳ دلار به ازای هر متر مکعب آب شیرین تولیدی است.در کل با در نظر گرفتن هزینه سرمایه گذاری اولیه و هزینه بهره برداری از تاسیسات آب شیرین کن ، هزینه تولید یک متر مکعب آب آشامیدنی از دریا حدود ۰/۷ دلار و برای آب لب شور کمتر از ۰/۴ دلار می باشد.

در حال حاضر صادرات آب شیرین نداریم

دزواره ضمن بیان این که دانش آب شیرین کن ها در داخل کشور کاملا بومی شده است، گفت: آب شیرین در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی، فولاد، در مواردی نظیر تولید بخار برای به حرکت در آوردن توربین ها و تولید انرژی، گرم کردن سیالات در فرایند تولید و مصرف مستقیم بخار در فرایند به کار می رود. همچنین این صنعت در مصرف مستقیم آب در سیستم های خنک کننده تجهیزات نظیر برج های خنک کننده، مصرف مستقیم آب در فرایند تولید، استفاده از آب در سیستم های آب آتش نشانی، تولید آب بهداشتی و آشامیدنی مورد نیاز صنایع، و غیره به کار می رود. پساب تولیدی که البته آب، با شوری زیادتر از آب خوراک دریافتی است در مواردی که تاسیسات آب شیرین در نزدیک دریا باشند با رعایت موازین زیست محیطی به دریا برگردانده می شود و در مواردی که تاسیسات در کنار دریا نباشد با توجه به قوانین و مقررات محیط زیست در صورت اجازه سازمان محیط زیست به محیط تخلیه می شود، در غیر این صورت در حوضچه های تبخیری تخلیه می شود تا تبخیر گردد. همچنین در حال حاضر فاضلاب ها بر حسب ضرورت و مورد مصرف، به درجات مختلفی تصفیه می شوند و در صورتی که ضرورت و نیاز ایجاب کند، به آب شیرین تبدیل می شوند.

دزواره در آخر گفت: ظرفیت کل آب شیرین کن های نصب شده در سواحل و جزایر خلیج فارس بیش از پنجاه هزار متر مکعب در ساعت (معادل یک میلیون و دویست هزار متر مکعب در ساعت) برآورد می گردد. به دلیل محدودیت و کمبود آب در داخل کشور و اولویت تولید آب شیرین برای مصارف داخلی، در حال حاضر صادرات رسمی و قابل توجه آب نداریم.

درباره تکنولوژی آب شیرین کن ها گفتگویی با هاشم اورعی، استاد دانشگاه صنعتی شریف و رئیس اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران داشتیم که در ادامه می خوانید:

اورعی در ابتدا گفت: مساله آب یک مساله بسیار جدی است. جدی بودن مساله آب و تامین آب آشامیدنی در شهرها آنقدر جدی است که به جز 2 استان، همه استان های کشور در مرحله تنش آبی قرار دارند و تعدادی در مرز بحران آبی هستند. لذا نمی توان از اهمیت موضوع چشم پوشی کرد. اما ما با منابع آبی چه می کنیم؟ طبق آمار مصرف سالیانه آب کشور بین 86 تا 90 میلیارد متر مکعب است که حدود 90 درصد آن مصرف کشاورزی ، 6 درصد خانگی و 4 درصد صنعتی است. البته اختلاف نظری بین وزارت جهاد کشاورزی و وزارت نیرو در مورد میزان آب مصرفی در بخش کشاورزی وجود دارد. به طوری که آمار گفته شده، مربوط به وزارت نیرو است و جهاد کشاورزی عدد 70 درصد را برای مصرف کشاورزی اعلام کرده است. 

مشکل کمبود آب در کشور، مساله مدیریت آب است

وی افزود: وقتی بحث آب شیرین کن مطرح می شود، مثل این است که صورت مساله را عوض کنیم و آنطور که می خواهیم دور از واقعیت به مساله می پردازیم. در یک جمله مشکل کشور ما در این بخش بیشتر از این که کمبود آب باشد، مدیریت آب است. مساله مدیریت آب با آب شیرین کردن حل نمی شود. به عبارتی ما صورت مساله را عوض می کنیم. اگر بخواهیم طبق آمار وزارت نیرو پیش برویم، که 90 درصد مصرف کشاورزی، 6 درصد خانگی و 4 درصد مصرف صنعتی، و اگر این را بپذیریم که بخش اعظم منابع آبی ما شور نیست و کشوری نیستیم که همه آب های آن شور باشد، کشور ما بخش زیادی آب شیرین دارد. اما ما می گوییم اجازه دهیم 90 درصد منابع آب که عمدتا آب شیرین است را به بخش کشاورزی بدهیم، که اکثرا هم هدر می رود. از طرفی برای اینکه 6 درصد مصرف خانگی را تامین کنیم، آب شور دریا را شیرین کنیم. عقل سلیم اصلا این کار را تایید نمی کند و می گوید آن 90 درصد را با استفاده از فناوری و اعمال کشاورزی نوین صرفه جویی کنیم و کمتر هدر بدهیم و همان آب شیرین را استفاده کنیم. کجای دنیا بخش عمده ای از 90 درصد آب را در بخش کشاورزی تلف می کنند و بعد برای تامین 6 درصد مصرف خانگی آب شور را شیرین می کنند؟ این یعنی اینکه ما به دنبال حل مساله نیستیم.

مشکل کمبود برق داریم

این استاد دانشگاه شریف افزود: فرض کنیم می خواهیم آب شیرین کن راه اندازی کنیم. ما مشکلاتی داریم. آب شیرین کردن چه برای آشامیدن و چه برای کشاورزی عموما برای جاهایی است که منابع آب شیرین ندارند  و تنها منبع آبی که دارند آب شور است.در این صورت راهی نمی ماند جز این که آب شیرین کنند و آن هم فقط برای بخش آشامیدن. مشکلاتی که آب شیرین کن دارد، اگر قرار است برای مقیاس کم آب شیرین کنیم یک بحث دیگری است. اما اگر بخواهیم درباره مقیاس بزرگ صحبت کنیم آب شیرین کردن 2 مساله دارد. یکی این که مقدار بسیار زیادی برق لازم دارد. ما در کشوری هستیم که مشکل کمبود برق داریم. کارخانه های کشور تعطیل است و مردم برق برای مصرف خانگی ندارند. فقط مانده است که بیاییم بار برق مورد نیاز برای آب شیرین کردن را هم اضافه کنیم. دوم، وقتی آب دریا را شیرین می کنیم، یعنی نمک از آن به جا می ماند. این نمک را می خواهیم چه کنیم؟ این یک مساله ای است که به آسانی نمی شود آن را حل کرد و ناپایداری و آلایندگی ایجاد می کند.

آب شیرین کردن برای کشور ما بسیار پرهزینه و غیرعملی است

وی تاکید کرد: یکی از مشکلات اساسی آب شیرین کردن پساب آن است که بسیار شور است. اگر بخواهیم در مقیاس بزرگ آب شیرین کنیم 2 مشکل بزرگ وجود دارد. یکی مشکلات زیست محیطی و دیگری محدودیت های اقتصادی و مساله اصلی درباره محیط زیست این است که نمک را کجا بریزیم. این ناپایداری و آلایندگی ایجاد می کند. در سواحل جنوب کشور اگر پساب وارد دریا شود اکوسیستم را بهم می ریزد. در خلیج فارس امواج لازم وجود ندارد که به اندازه کافی اختلاط ایجاد کند و نمک آب کم شود. آنجا آب آرام است و اگر بخواهیم پساب و نمک را به خلیج فارس بریزیم، نمک در سطح بالا می ماند و به تدریج ماهی ها را از بین می برد جنگل های حرا را از بین می برد و کلی مشکل ایجاد می کند. لذا آب شیرین کردن در مقیاس بزرگ غیر عملی است.

رئیس اتحادیه انجمن های علمی انرژی ایران ادامه داد: راه دیگری که مطرح می شود این است که آب خلیج فارس را به کشور وارد کرده و شیرین کنیم و نمک را در بیابان بریزیم. این همان سیاست هایی است که مانند سدسازی های ما است که امکان دارد امروز یا 4 روز آینده کار را درست کند و بعدا مشکلات عدیده ای برای ما ایجاد کند. ما از مقادیری صحبت می کنیم که اصلا پایداری ندارد که برای زمان زیادی این کار را انجام دهیم. برای مثال امارات یک کشور کوچک است که فقط برای مصرف شرب آب را شیرین می کند. سپس 25 کیلومتر لوله داخل دریا لوله کشی کرده است و پساب را در فاصله 25 کیلومتری از ساحل رها می کند که بهتر مخلوط شود و نمک به سطح آب نیاید و مشکلات زیست محیطی ایجاد نکند. این برای مقیاسی مثل کشور ما بسیار پر هزینه و غیر عملی خواهد بود.

8/5 میلیارد کیلو وات ساعت برق نیاز داریم / 60 میلیون تن نمک سالیانه را به کجا بریزیم؟

وی تاکید کرد: تقریبا برای شیرین کردن یک متر مکعب آب 5 کیلو وات ساعت برق نیاز داریم. که این البته به فناوری هم بستگی دارد. در ضمن هر متر مکعب آب دریا را اگر بخواهیم شیرین کنیم، حدود 35 کیلوگرم نمک به دست می آید. اگر مقدار مصرفی آب کشور در سال را 86 میلیارد متر مکعب در نظر بگیریم که 6 درصد آن آب شرب است. فرض کنیم یک سوم آب شرب شیرین شده را از طریق دریا تامین کنیم، با یک محاسبه ساده یک و هفت دهم میلیارد متر مکعب، یعنی هزار و هفتصد میلیون متر مکعب باید آب در سال شیرین کنیم. برای هر متر مکعب 5 کیلو وات ساعت برق لازم داریم، یعنی هشت و نیم میلیارد کیلو وات ساعت برق باید مصرف کنیم. برقی که نداریم. دوم این که 1/7 میلیارد متر مکعبی که در سال باید شیرین کنیم که تنها یک سوم آب شرب را تامین کنیم برای هر متر مکعب که 35 کیلوگرم نمک به دست می آید، یعنی هر سال 60 میلیون تن نمک درست کردیم. این نمک را می خواهیم کجا بریزیم؟ 

هزار لیتر آب مصرف می کنیم که یک کیلوگرم گندم به عمل آوریم

اورعی گفت: در کل تاکید دارم که آب شیرین کردن در کشوری بزرگ مثل ایران که نسبت به کشورهای خلیج فارس پرجمعیت است و از همه مهمتر منابع آب شیرین دارد، در چنین شرایطی آب شیرین کردن یک کار بیهوده و غیرعلمی است. ما باید مصرف 6 درصد آب شرب و 4 درصد مصرف صنعت را از منابع آب شیرین تامین کنیم و به بخش 90 درصدی کشاورزی بپردازیم.

وی در پاسخ به این سوال که در حوزه کشاورزی باید چه کرد؟ گفت: باید بخش کشاورزی را اصلاح کرد. ما صورت مساله را عوض می کنیم. برای این که می خواهیم مدیریت را کم رنگ کنیم. می خواهیم کاری را انجام دهیم که دوست داریم. هر متر مکعب آب مصرفی در بخش کشاورزی ایران حدودا یک و سه دهم کیلوگرم ماده خشک و به عبارتی محصول می دهد. متوسط دنیا 2/25 صدم است. یعنی در گام اول بازدهی کشاورزی کشور ما تقریبا کمی بیشتر از نصف دنیا است. اما ما یک متر مکعب آب یعنی هزار لیتر آب را مصرف می کنیم که یک کیلوگرم گندم به عمل آوریم. قیمت خرید تضمینی یک کیلوگرم گندم تقریبا 5 هزار تومان است. هزار لیتر آب صرف می کنیم که 5 هزار تومان محصول به عمل آوریم. این می شود هر لیتری 5 تومان! در کجای دنیا و مطابق با کدام منطق اقتصادی ارزش هر لیتر آب را 5 تومان در نظر می گیرند و بعد برویم آب خلیج فارس را شیرین کنیم و لوله بکشیم و پساب  را به دریا بریزیم با همه این مشکلات آب را شیرین کنیم که مردم استفاده کنند. ما باید بخش کشاورزی خود را اصلاح کنیم. ما باید به سمت آبیاری هوشمند برویم. ما باید در بخش کشاورزی توسعه فناوری بدهیم. امروز در دنیا کشاورزی منطبق با نیاز گیاه شده است. بازدهی آبیاری در بخش کشاورزی کشور 30 درصد است. یعنی از کل منابع آبی که 90 درصد بخش کشاورزی را در سال تامین می کنیم، 30 درصد استفاده می شود و 70 درصد آن را به طور اضافی مصرف می کنیم. این را باید اصلاح کرد. تاکید من بر ضرورت استفاده از فناوری در بخش کشاورزی کشور است.

چه باید کرد؟

اورعی درباره کارهایی که می توان انجام داد به اختصار گفت: آبیاری تحت فشار، پایش از راه دور، توسعه محصولات گلخانه ای و تغییر کشت بهاره به پاییزه، زیرا در پاییز و زمستان باران و برف زیاد است و مصرف آب را خیلی کم می کند. در کشاورزی واژه ای وجود دارد تحت عنوان خلاء عملکرد، یعنی اختلاف بین محصول مورد انتظار و محصول واقعی، یعنی تفاوت بین آن چیزی که ما می توانیم با ظرفیت موجود به دست آوریم و آنچه در آخر به دست می آوریم. این رقم در ایران بیش از 60 درصد است. یعنی در بخش کشاورزی خیلی با بازدهی پایین مصرف می کنیم و بعد سراغ آب رفته ایم.

مساله مهمتر اصلاح الگوی کشت است. ما باید به سمت کاشت گیاهانی برویم که با آب کم نمک خوب به عمل می آیند. مثل زعفران ، زرشک  و غیره. پروفسور اپشتاین، استاد دانشگاه کالیفرنیا پیشنهاد جالبی داده است که عملی هم شده است. این که نژاد گیاه را اصلاح کنیم. به طوری که سازگار با آب شور شود. ما چگونه در گاوداری اصلاح نژاد انجام دادیم که شیردهی بیشتری داشته باشد. عینا این اصلاح نژاد را در گیاه هم می توان انجام داد. و این کار در دنیا انجام شده است. برای مثال درصورت سازگاری با آب شور شده، یک نوع جو به دست آمده یا یک گیاه بوته ای به نام "سالیکورنیا" که در عربستان با آب شور به کشت شروع کردند و بذر آن برای روغن گیری استفاده می شود و ساقه آن برای سبزی و علوفه. خلاصه می توانیم گیاهان ونباتات را اصلاح نژاد کنیم ،به طوری که تا حدودی با منابع آب شوری که داریم منطبق شود.

عده ای آب شیرین کن را علم کرده اند که کام خود را شیرین کنند

این استاد دانشگاه صنعتی شریفدر ادامه گفت: مساله کشور ما این نیست که آب شیرین نداریم. مساله کشور ما این است که منابع آب شیرین خود را در مقیاس وسیع تلف می کنیم و بعد با هزینه ها و مشکلات کلان در پی آن هستیم که آب شور را شیرین کنیم که کار بسیار عبثی است. خلاصه کلام راهکار این است که به جای این که به فکر شیرین کردن آب باشیم که یک مشکل را حل می کند و در دراز مدت دهها مشکل اضافه می کند، باید آنجایی که بیشترین مصرف آب شیرین را داریم که در کشاورزی است، اصلاح کنیم.

اورعی در آخر گفت: بالاخره این که به نظر می رسد که همانطور که یک عده در کشور طی چندین دهه در فاز اول به دنبال سدسازی رفتند و هزاران هزار میلیارد تومان هزینه شد و درآمدهای کلان ایجاد شد و سدها زده شد و نتیجه نهایی آن شد کمبود آب، حالا همان عده یا مشابه آنها به دنبال باب کردن بحث آب شیرین کن هستند که هزاران هزار میلیارد تومان دیگر از بودجه دولت تخصیص بدهند  برای این که در فاز دوم دکان آب شیرین کن را علم کرده و کام خود را شیرین کنند. آن هم در شرایطی که نه ظرفیت برق مان کافی است و نه نمک را در مقیاس بالا می دانیم که چه می خواهیم بکنیم و از همه مهمتر نباید به این سمت برویم چون راهکار ساده تری وجود دارد. و آن اصلاح بخش کشاورزی است.