گاومیش های تشنه هورالعظیم نیازمند کمک سازمان محیط زیست و اجازه سپاه + فیلم

چند روزی است که تصاویر مربوط به گاومیش های تشنه مجاور هورالعظیم که در حال تلف شدن از بی آبی هستند، در فضای مجازی منتشر شده است. خشکسالی و عدم تامین حقابه هورالعظیم منجر به کاهش سطح تراز آب در این تالاب شده است. البته هفته گذشته وزارت نیرو بخشی از آب موجود در مخزن سد کرخه را به هورالعظیم منتقل کرد، اما فعالان محیط زیست منطقه معتقدند که حجم آب منتقل شده بسیار کمتر از نیاز هورالعظیم است. آنها تصاویر منتشرشده از بی تابی و تشنگی حیات وحش در مجاورت تالاب هورالعظیم را به عنوان شاهد مثال خود در این زمینه ذکر می کنند.

هورالعظیم اکنون در چه وضعیتی است؟

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، تالاب هورالعظیم زمانی به عنوان بزرگترین یکی از بزرگترین تالاب های منطقه خاورمیانه شناخته می شد، اما بعد از کشیده شدن دایک مرزی و جاده های مربوط به انتقال تجهیزات و نصب تجهیزات نفتی در این تالاب از میانه جنگ تحمیلی تا پایان دهه 80، هورالعظیم اکنون دیگر یک تالاب یکپارچه نیست و به هفت بخش بخش تقسیم شده است. بخش اول، قسمت عراقی، بخش دوم، فاصله بین دایک مرزی ایران و دایک مرزی عراق و پنج بخش دیگر نیز مخازن قسمت ایرانی هستند که با نام مخازن یا حوضچه های یک تا پنج شناخته می شوند که جاده هایی مصنوعی آنها را از یکدیگر جدا کرده است و آب تالاب به کمک یک دریچه از یک حوضچه به حوضچه دیگر ریخته می شود.

منبع اصلی تامین حقابه هورالعظیم، رودخانه کرخه است، اما براساس اعلام سازمان آب و برق استان خوزستان در سال جاری حجم مفید آب این سد به دلیل شرایط خشکسالی و البته افزایش مصرف آب توسط کشاورزان منطقه، 70 درصد کاهش یافته است. عدم اصلاح الگوی کشت و کشت غیرقانونی برخی محصولات آب بر بخصوص کشت دوم برنج در خوزستان نیز از جمله مهمترین مواردی است که این روزها منجر به کاهش شدید حجم آب سد کرخه و در نتیجه پایین آمدن سطح تراز آب هورالعظیم شده است. البته در روزهای اخیر وزارت نیرو اجازه انتقال بخشی از آب سد کرخه به هورالعظیم را داده و البته برای جلوگیری از بروز سیل، سرعت انتقال آب به این منطقه نسبتا پایین است.  

تاثیر مهم این اتفاق اما بر حیات وحش مجاور هورالعظیم است که این روزها در پی کاهش سطح تراز آب این تالاب دچار تشنگی و بی آبی شده اند و حتی تصاویری از تلف شدن آبزیان این تالاب نیز در فضای مجازی منتشر شده است. در این میان البته باید توجه داشت که تنوع جامعه پستانداران در هورالعظیم بسیار محدود است، ولی از این نظر که حضور این پستاندران تاثیرات عمیقی روی ساختار زندگی انسانی دارد، زندگی این پستانداران در هورالعظیم حائز اهمیت تلقی می شود. از جمله پستانداران معروف کنارزی منطقه تالاب نیز گاومیش است که به صورت اهلی زندگی می کند و بیشتر وقت خود را در نواحی ساحلی تالاب می‌گذراند و از سایر پستانداران تالاب نیز می‌توان به گراز، سگ آبی و خفاش اشاره کرد.

مدیریت هورالعظیم در دست کیست؟

منطقه هورالعظیم یک منطقه حفاظت شده محیط زیست است که در مرز ایران و عراق واقع شده است. به همین دلیل، بخشی از مدیریت این منطقه در اختیار اداره کل محیط زیست استان خوزستان و بخش دیگر در اختیار نیروهای سپاه پاسداران قرار دارد. در این میان البته وظیفه اصلی رسیدگی به حیات وحش این منطقه برعهده اداره کل محیط زیست خوزستان قرار دارد و برخی فعالان محیط زیست معتقدند این اداره کل وظیفه داشته است که از سال های گذشته آبشخورهایی مصنوعی را در این منطقه ایجاد کند تا در زمان بروز سیلاب، آبگیری شوند و در شرایط وقوع خشکسالی و کاهش سطح تراز آب، حیات وحش این منطقه مانند تصاویر منتشرشده در روزهای اخیر بی آب نمانند.

البته در روزهای اخیر برخی شهروندان و فعالان اجتماعی تصمیم گرفته اند که با توجه به غفلت مسئولان زیست محیطی منطقه، به صورت خودجوش برای ایجاد آبشخور مصنوعی در این منطقه اقدام کنند. البته باید توجه داشت که به گفته کارشناسان حیات وحش، بخش زیادی از حیات وحش مجاور تالاب، بخصوص گاومیش‌ها برای زیست روزانه خود احتیاج دارند که در آب غلت بخورند و بنابراین حتی اگر آبشخور مصنوعی در این منطقه ایجاد شود، باید این آبشخورها بسیار وسیع باشند.

در این میان البته باید توجه داشت که ورود به منطقه هورالعظیم نیاز به مجوز استانداری خوزستان و سپاه پاسداران دارد و در شرایطی که حیات وحش هورالعظیم در شرایط بحرانی قرار گرفته اند، از استانداری و سپاه پاسداران در خواست می شود شرایط  ورود فعالان اجتماعی به منطقه هورالعظیم را برای کمک به گاومیش ها و سایر جانوران تشنه ایجاد کنند.