محمدی: در هشت ماه گذشته بانک مرکزی به واردکنندگان دارو روپیه و یوآن نداده است / مشکل کمبود داروهای بیماران اعصاب و روان به زودی حل می شود

حیدر محمدی، مدیرکل امور دارویی سازمان غذا و دارو از رفع مشکل کمبود برخی داروهای مورد نیاز بیماران اعصاب و روان در آینده ای نزدیک خبر داد و گفت: مدتی در واردات مواد اولیه چند دارو از جمله فلوکستین و دپاکین به مشکل برخوردیم و به همین دلیل، این چند دارو در داروخانه ها کمیاب شدند. البته اخیرا مشکل واردات مواد اولیه این چند دارو حل شده است و به‌زودی داروهای اعصاب و روان به اندازه کافی وارد بازار می شود.

داروهای اعصاب و روان به زودی در حد مناسبی تامین می شود

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، در هفته های گذشته کمبود داروهای مورد نیاز بیماران اعصاب و روان در داروخانه ها و البته پیدا شدن این داروها در بازار سیاه با سه یا چهار برابر قیمت اصلی نه تنها موجب تشدید اختلالات عصبی این بیماران شده، بلکه آنها را با فشارهای مالی مضاعفی مواجه کرده است؛ بخصوص که داروهای اعصاب و روان از جمله داروهای گران قیمت محسوب می شوند و نرخ آنها در مقایسه با دیگر داروها نسبتا بالاتر است؛ به نحوی که هر بسته دپاکین 500 هم اکنون در داروخانه ها با نرخ 136 هزار تومان به فروش می رسد و نرخ همین بسته در بازار سیاه بعضا از 450 هزار تومان نیز فراتر می رود.

در هفته های گذشته اما بیماران اعصاب و روان با مراجعه به داروخانه ها و درخواست برخی داروهای حیاتی مورد نیازشان از جمله دپاکین و فلوکستین با شرایطی مواجه شده اند که گویی قحطی این داروها آمده است و آنها ناچارند که داروهای مد نظر خود را با چند برابر قیمت از بازار سیاه تهیه کنند. این در حالی است که مصرف چنین داروهایی برای برخی مردم از نان شب واجب تر است و برخی بیماران اعصاب و روان حتی اگر یک روز داروهایشان را مصرف نکنند، از نظر خُلقی به مشکل برخواهند خورد و عوارض رفتاری مختلفی در آنها بروز پیدا می کند.

علت حاد بودن شرایط دارویی این روزهای بیماران اعصاب و روان را از حیدر محمدی، مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو جویا شدیم و او نیز در گفت و گو با رکنا ضمن تایید کمیاب شدن دپاکین و فلوکستین در هفته های گذشته، از رفع مشکل این داروها در آینده ای نزدیک خبر داد و گفت: قیمت داروهای اعصاب و روان هیچ تغییری نکرده است، اما مدتی در واردات ماده اولیه فلوکستین به مشکل برخوردیم و به همین دلیل، این دارو در داروخانه ها کمیاب شد. البته اخیرا مشکل واردات ماده اولیه این دارو حل شده است و به‌زودی فلوکستین به اندازه کافی وارد بازار می شود.

وی همچنین با بیان این که مشکل کمبود دپاکین نیز در روزهای آتی حل می شود، عنوان کرد: دپاکین نیز مانند فلوکستین در داخل کشور تحت لیسانس شرکت های خارجی تولید می شود و مواد اولیه آن از خارج به ایران می آید. البته مشکل کمبود مواد اولیه این دارو نیز در روزهای اخیر برطرف شده است و در آینده ای نزدیک دپاکین نیز مانند فلوکستین در حدی مناسب تامین خواهد شد.

تمام داروهای موجود در ناصر خسرو تقلبی هستند

اما در حالی فلوکستین، دپاکین و برخی دیگر از داروهای مورد نیاز بیماران اعصاب و روان در هفته های اخیر در داروخانه ها کمیاب شده است که هم‌زمان با این کمبود، بیماران می توانند با مراجعه به خیابان ناصر خسرو، داروهای مد نظرشان را تهیه کنند؛ مساله ای که می تواند حاکی از نشست دارو از برخی داروخانه ها به بازار سیاه باشد.

وقتی علت این مساله را از محمدی سوال کردیم، او در پاسخ داد: بازار ناصر خسرو از نظر ما مورد تایید نیست و وزارت بهداشت تمام داروهایی را که در این بازار سیاه عرضه می شود، تقلبی می داند. در واقع، ما هیچ دارویی را که در ناصر خسرو یا سایر بازارهای سیاه دارویی عرضه می شود، به عنوان دارو قبول نداریم؛ همان طور که در میانه شیوع کرونا در کشور نیز شاهد فروش داروهایی به عنوان رمدسیویر با نرخ های 40 تا 50 میلیون تومان بودیم و خیلی زود هم ثابت شد که آنچه به عنوان رمدسیویر در ناصر خسرو عرضه می شود، داروهایی تقلبی است.

بانک مرکزی روپیه و یوآن به واردکنندگان دارو نمی دهد

اما صرف نظر از داروهای اعصاب و روان، برخی داروهای داخلی دیگر نیز در ماه های اخیر تا حدودی در داروخانه ها کمیاب شده و البته نرخ آن نیز در مقایسه با سال گذشته به شدت بالا رفته است؛ به طور مثال، قیمت ویتامین ها به عنوان یکی از مهمترین داروهای مورد نیاز عموم مردم نسبت به سال 99 حدودا سه برابر شده است.

موضوعی که البته پیش از این وقتی علت آن را از محمدرضا شانه ساز، رئیس سازمان غذا و دارو جویا شده بودیم، او ضمن این که تاکید کرد از سال گذشته سهم ارز ترجیحی برخی داروها حذف شده و به جای آن ارز نیمایی اختصاص پیدا کرده است، این را هم گفت که تولیدکنندگان داروهای ایرانی معتقدند قیمت دارو متناسب با هزینه های آنها افزایش پیدا نکرده، ولی سازمان غذا و دارو در تلاش است تا سیاستی را درباره نرخ دارو در پیش بگیرد که نه سیخ بسوزد، نه کباب.

این موضوع را با مدیرکل امور دارویی سازمان غذا و دارو نیز در میان گذاشتیم و او در پاسخ اظهار داشت: اولا باید توجه داشت که از سال گذشته ارز ترجیحی از ویتامین ها برداشته شده و این داروها با ارز نیمایی وارد کشور می شوند، ضمن این که مواد اولیه بخش زیادی از داروهای تولید داخل از هند و چین وارد ایران می شود و ما برای واردات این مواد اولیه به روپیه و یوآن نیاز داریم. اما تقریبا هشت ماه است که بانک مرکزی نتوانسته به دلیل مشکلات تحریمی، روپیه و یوآن در اختیار واردکنندگان دارو بگذارد و علت کمبود داروهایی مانند داروهای مورد نیاز بیماران قلبی، کاهش میزان واردات مواد اولیه مورد نیاز تولید این داروها در ماه های اخیر است.

تایید احتمال قاچاق معکوس دارو از سوی مقام ارشد دارویی کشور

اما با وجود این صحبت های محمدی، برخی متخصصان بهداشتی کشور، تخلف در چرخه عرضه دارو را از جمله علت های مهم کمبود برخی داروها در داروخانه ها می دانند و تاکید دارند به دلیل یارانه تخصیصی به بخش زیادی از محصولات دارویی، قیمت دارو در ایران پایین تر از کشورهای همسایه است و در این میان، طبق اظهارات عبدالرضا عزیزی، عضو شورای عالی نظام پزشکی کشور در گفت و گو با رکنا، ضعف نظارتی سازمان غذا و دارو موجب شده است که برخی شرکت های دارویی، داروخانه ها و البته کارتل های حوزه دارو دست به قاچاق معکوس اقلام دارویی ایران به کشورهای همجوار بزنند.

نکته جالب این که مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو نیز در پاسخ به این مساله ضمن تایید احتمال وجود قاچاق معکوس دارو در کشور تاکید کرد که تنها راهکار جلوگیری از این پدیده این است که همه داروخانه ها و شرکت های دارویی، تمام داروهایشان را در سامانه تیتک (سامانه پشتیبانی سازمان غذا و دارو) ثبت کنند.

محمدی در ادامه این را هم گفت که سازمان غذا و دارو در تلاش است تا بر ثبت کامل تمام اقلام دارویی در سامانه تیتک نظارت کند، او اما به این نکته اذعان کرد که اکنون این روند ثبت کامل به‌درستی اتفاق نمی افتد و باید تمام فعالان چرخه تولید، واردات و توزیع دارو اطلاعات همه اقلام دارویی شان را به طور کامل ثبت کنند تا دیگر شاهد نشت دارو به بازار غیررسمی و قاچاق دارو به کشورهای همسایه نباشیم.

تکمیل سامانه تیتک جلوی نشت و قاچاق دارو را می گیرد

اذعان مدیرکل امور دارویی سازمان غذا و دارو به احتمال وجود قاچاق معکوس اقلام دارویی و البته عدم ثبت کامل اطلاعات داروها از سوی داروخانه ها و شرکت های دارویی در سامانه تیتک ثابت می کند که سازمان غذا و دارو به‌ویژه در بررسی روند توزیع محصولات دارویی دچار ضعف نظارتی است.

محمدی البته با این نظر موافق نیست، اما معتقد است که زمانی شاهد حذف نشست دارو به بازار غیررسمی خواهیم بود که اطلاعات داروهای موجود در تمام زنجیره تولید، واردات و توزیع دارو در سامانه تیتک ثبت شود. در این میان، سوال مهم این است که کدام بخش از زنجیره دارویی کشور دچار نقاط ضعف بیشتری است که دارو از آنجا به بازار غیررسمی و کشورهای همسایه نشت پیدا می کند؟

سوالی که آن را هم از مدیرکل دارو و مواد تحت کنترل سازمان غذا و دارو پرسیدیم و او نیز در پاسخ اظهار داشت: مشکل اصلی این است که هنوز زنجیره ثبت اطلاعات در سامانه تیتک تکمیل نشده است و ما هنوز به آن نقطه نرسیده ایم که 14 هزار داروخانه، اطلاعات تمام داروهایشان را در این سامانه ثبت کنند.

وی در پایان گفت: روند تکمیل ثبت اطلاعات در سامانه تیتک به صورت تدریجی اتفاق می افتد و ما نمی توانیم از تمام داروخانه ها بخواهیم که یک شبه به این سامانه بپیوندند. اما حضور کامل تمام شرکت های فعال در زنجیره دارویی کشور بدون شک منجر به حذف نشتی های موجود از این زنجیره خواهد شد.