بیماری سل: علائم، روش‌های پیشگیری و درمان / مقاله علمی
رکنا: سل، بیماری عفونی و واگیری که بر ریه‌ها و سایر اعضای بدن تأثیر می‌گذارد، سالانه میلیون‌ها نفر را مبتلا و جان هزاران نفر را می‌گیرد، در حالی که با آگاهی، پیشگیری و درمان مناسب قابل کنترل است.
به گزارش رکنا، سل یکی از بیماری‌های عفونی و واگیر است که به واسطه‌ی میکروبی به نام باسیل سل ایجاد می‌شود. این بیماری قابلیت آلوده کردن قسمت‌های مختلفی از بدن نظیر استخوان‌ها، مفاصل، مغز، کلیه و پوست را دارد؛ اما میزان اکسیژن بالا در ریه‌ها باعث می‌شود در ۸۰ درصد موارد، هدف اصلی این بیماری قرار گیرد.
چالش جهانی بیماری سل
سل یکی از بیماری‌هایی است که از زمان‌های گذشته وجود داشته و موجب مرگ و میر بسیاری شده است. امروزه نیز این بیماری همچنان به عنوان مشکلی جهانی شناخته می‌شود. براساس آمار، حدود ۲ میلیارد نفر در جهان به طور نهفته به این میکروب آلوده هستند و سالانه حدود ۱۰ میلیون نفر به سل فعال مبتلا می‌شوند که از این میان، 1.3 میلیون نفر جان خود را از دست می‌دهند.
مسیر انتقال میکروب سل
باسیل سل عمدتاً از طریق هوا منتقل می‌شود و با انجام فعالیت‌هایی نظیر عطسه، سرفه، حرف زدن یا خندیدن توسط فرد مبتلا، قطرات آلوده در هوا پراکنده می‌شود. این قطرات می‌توانند تا چند ساعت در هوا باقی بمانند و فرد سالم را آلوده کنند. بنابراین تماس طولانی مدت و نزدیک با فرد بیمار، خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
شرایط محیطی موثر در انتقال بیماری
محیط‌های بسته، کوچک، تهویه نامناسب و مرطوب عامل افزایش انتقال این بیماری هستند. لازم به ذکر است، میکروب سل از راه حشرات، خون، ظروف غذاخوری، لباس یا ملحفه منتقل نمی‌شود.
پس از ورود باسیل به بدن چه اتفاقی می‌افتد؟
اغلب افراد پس از ورود باسیل، بیمار نمی‌شوند. سیستم دفاعی بدن میکروب را مهار می‌کند و آن را در حالت نهفته نگاه می‌دارد. اما ضعف سیستم دفاعی ممکن است موجب فعال شدن میکروب شود که در چنین حالتی بیماری سل علائم خود را آشکار می‌کند.
چه کسانی در معرض خطر بیشتر هستند؟
افراد سالمند، کودکان خردسال، مبتلایان به دیابت، سوء تغذیه، سرطان‌ها و ایدز و کسانی که از داروهای تضعیف کننده سیستم ایمنی مثل کورتون استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض خطر ابتلا هستند.
نشانه‌های معمول بیماری سل
علائم سل ریوی شامل سرفه مداوم که ممکن است خلط داشته باشد یا نداشته باشد، تب عصرگاهی، کاهش وزن، عرق شبانه، بی‌اشتهایی، خستگی و ضعف عمومی است. در موارد پیشرفته، درد قفسه سینه، تنگی نفس و خلط خونی نیز مشاهده می‌شود. در صورت مشاهده این علائم، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
چگونگی تشخیص بیماری
تهیه نمونه خلط و انجام آزمایش یکی از بهترین روش‌های شناسایی بیماری سل است. در برخی موارد عکس‌برداری از قفسه سینه یا آزمایشات تکمیلی نیز قابل انجام است. خدمات تشخیصی و درمانی این بیماری به صورت رایگان در مراکز بهداشتی کشور ارائه می‌شوند.
روش درمان بیماری سل
این بیماری با مصرف منظم و کامل داروهای ضد سل به مدت حداقل شش ماه قابل درمان است. درمان به صورت سرپایی انجام می‌شود و معمولاً نیازی به بستری نیست. اما مصرف نامنظم داروها می‌تواند باعث ایجاد میکروب‌های مقاوم به درمان شود.
رعایت راهبرد DOTS در درمان
DOTS یک روش نظارتی در مصرف داروهای ضد سل است که توسط فرد آموزش دیده یا پرسنل بهداشتی انجام می‌شود. این روش موثر‌ترین اقدام در کنترل سل محسوب می‌شود و از قطع خودسرانه دارو جلوگیری می‌کند.
راه‌های پیشگیری از ابتلا به سل
- تشخیص سریع و درمان کامل بیماران
- رعایت رفتارهای بهداشتی مانند استفاده از ماسک، تهویه مناسب و ترک سیگار
- تزریق واکسن ب‌ث‌ژ به نوزادان
- درمان پیشگیرانه دارویی برای افراد در معرض خطر
- افزایش اطلاعات بهداشتی جامعه
آداب صحیح سرفه
برای جلوگیری از انتشار میکروب، توصیه می‌شود که در زمان عطسه یا سرفه، دهان و بینی خود را با دستمال یا ماسک بپوشانید. همچنین از تماس مستقیم با افراد مشکوک به بیماری‌های تنفسی خودداری کرده و فاصله‌ای حداقل دو متر را رعایت کنید.
-
فیلم قدیمی‌ترین پستاندار زنده جهان / اپوسوم با میلیون‌ها سال قدمت زندگی بر روی زمین
ارسال نظر