هشدار: احتمال افزایش بروز تنش آبی در تابستان سال 1404!

به گزارش رکنا، امسال چهارمین سال خشک را سپری می‌کنیم و در آمار 57ساله، امسال سال پنجاه‌ و ششم در کمبود بارش‌ ها است و کاهش شدید بارش‌ ها شرایط سدهای تأمین‌ کننده آب تهران را با وخامت روبه‌ رو کرده است.

هم اکنون سد کرج در وضعیتی بی‌ سابقه ای قرار دارد. از مجموع 205 میلیون متر مکعب ظرفیت این سد، تنها 13 میلیون مترمکعب آب ذخیره شده که معادل حدود 6 درصد ظرفیت پر و 94 درصد خالی است. این وضعیت نسبت به سال گذشته که ذخایر 31 میلیون مترمکعب ثبت شده بود، بسیار وخیم‌ تر است.

طبق گفته محمد جوانبخت، مدیرعامل شرکت مدیریت منابع آب ایران، خالی بودن سد کرج که یکی از اصلی‌ ترین منابع تأمین آب شرب تهران محسوب می‌ شود، در طول تاریخ بهره‌ برداری این سد بی‌ سابقه است و محدودیتی جدی برای تأمین پایدار آب پایتخت محسوب می‌ شود.

احتمال بروز تنش آبی در تابستان سال آینده

براساس گزارش جدید عیسی بزرگ زاده، سخنگوی صنعت آب کشور، میزان بارش‌ های کشور از ابتدای مهرماه تا 17 اسفند، به 93.8 میلی‌ متر رسیده که این میزان نسبت به میانگین درازمدت (157.8 میلی‌متر) کاهش 41 درصدی را نشان می‌ دهد، همچنین نسبت به دوره مشابه سال آبی گذشته 21 درصد کاهش به ثبت رسیده است. از سوی دیگر حجم آب موجود در مخازن سدهای کشور نسبت به سال گذشته 7 درصد افت داشته و اکنون به 22 میلیارد و 90 میلیون مترمکعب رسیده است.

ورودی آب از ابتدای سال آبی تاکنون 8 میلیارد و 700 میلیون مترمکعب بوده که نسبت به سال گذشته 33 درصد کاهش نشان می‌ دهد، همچنین خروجی آب نیز با کاهش 2 درصدی به 11 میلیارد و 160 میلیون مترمکعب رسیده است. استان‌هایی مانند هرمزگان، سیستان و بلوچستان، خوزستان، کرمانشاه و اصفهان از جمله استان‌هایی هستند که بیشترین کاهش بارندگی را داشته‌اند. به‌عنوان مثال، میزان بارش‌ها در استان هرمزگان 77 درصد و در سیستان و بلوچستان 72 درصد کمتر از حد نرمال ثبت شده است.

برخی سدها مانند شمیل و نیان، امیرکبیر، زاینده‌رود و استقلال میناب، کاهش شدید ذخایر آبی را تجربه کرده‌اند. برای نمونه، ظرفیت پرشدگی سد امیرکبیر اکنون تنها 6 درصد است که اختلاف پرشدگی 60 درصدی نسبت به سال گذشته را نشان می‌دهد.

سخنگوی صنعت آب نسبت به پیامدهای ادامه این روند کم‌ بارشی هشدار داد و گفت: اگر وضعیت بارندگی در ماه‌های آینده بهبود نیابد، احتمال بروز تنش آبی در تابستان سال آینده افزایش خواهد یافت، بنابراین، توجه به برنامه‌های سازگاری با کم‌آبی و اصلاح الگوی مصرف یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.

7 استان کشور در فهرست کاهش بارندگی‌ ها با شیب منفی بیش از 50 درصد

طبق گزارش جدید موسسه تحقیقات آب کشور، مجموع بارش‌ های کشور تا شانزدهم اسفندماه، 42 درصد نسبت به بلندمدت کاهش یافته و این شاخص نسبت به سال گذشته 23 درصد کاهش را ثبت کرده است. آمار و ارقام بیانگر این مساله است که شرایط بارندگی و منابع آبی کشور در مقایسه با گذشته در شرایط بدتری قرار دارد به طوری که به جز استان‌ های مازندران و گیلان که بارندگی نرمال و بالاتر دارند سایر استان‌ های کشور در شرایط خشکسالی متوسط و شدید قرار گرفته‌اند.

رئیس موسسه تحقیقات آب کشور در این خصوص گفت: بارندگی‌ ها در سال آبی جدید در 7 استان کشور بیش از 50 درصد کاهش داشته است. بر این اساس  بارندگی در استان‌ های هرمزگان 77 درصد، سیستان و بلوچستان 72 درصد، کهگیلویه و بویراحمد 65 درصد و خوزستان 62 درصد منفی به ثبت رسیده است. همچنین استان های کرمانشاه، بوشهر و چهارمحال و بختیاری نیز در فهرست استان‌های با شیب منفی بارشی قرار دارند.

بارندگی‌ های کشور در شرایطی قرار گرفته است که استان‌ هایی که پیش از این پربارش بودند اکنون با بیش از 50 درصد کاهش بارندگی مواجه شده‌اند، اکنون در حوضه‌ های آبریز کارون بزرگ، جراحی و زهره شرایط بارندگی مطلوب نیست. دریاچه نمک تهران نیز کاهش 40 درصدی بارندگی را به ثبت رسانده است. 

پیش‌بینی‌ های سازمان هواشناسی حاکی از این است که در هفته جاری شاهد بارنگی در استان‌ های کرمانشاه، لرستان، خوزستان، چهارمحال و بختیاری و کهگیلویه و بویراحمد باشیم.

با یک سال آبی سخت مواجهیم

طبق اعلام معاون محمد جوان بخت، وزیر نیرو، میزان بارندگی تاکنون ۸۲.۹ میلی‌متر بوده که ۴۵ درصد کاهش نسبت به میانگین بلندمدت را نشان می‌دهد. این کاهش در برخی استان‌ها به ۷۶ درصد نیز رسیده است. تنها استان گیلان شرایط نرمال دارد، درحالی‌که ۱۹ استان با کاهش بارندگی بیش از ۵۰ درصد مواجه‌اند. این اعداد بسیار نگران‌کننده و نشان‌دهنده خشکسالی شدید در کشور است.

پیش‌ بینی‌ های سازمان هواشناسی نشان می‌ دهد که این میزان بارش برای جبران عقب‌ ماندگی‌ های فعلی کافی نیست. در نتیجه، ما با یک سال آبی سخت مواجه هستیم که عبور از این بحران مستلزم همکاری همه دستگاه‌ های ذی‌ربط، از جمله وزارت جهاد کشاورزی، استانداری‌ ها و وزارت کشور است.