نگاهی به انیمیشن «ببعی قهرمان»/ رویای پرواز

به گزارش فیلم نت نیوز، انیمیشن بخش جدایی ناپذیر زیست امروز همه ماست، فرقی ندارد خردسال یا کودک و نوجوان، جوان یا پیر همه بالاخره در دوره ای از انیمیشن های مختلفی خاطرات بسیاری دارند که البته تا مدت ها اکثر این خاطرات وابسته به کارتون های خارجی بود که به مدد دوبله هنرمندانه و فوق العاده دوبلورهای ایرانی در پخش های مکرر در تلویزیون ماندگار شدند.

انیمیشن از نخستین روزهای فعالیت در ایران تا امروز با دو مانع اصلی روبرو بود؛ یکی مشکلات و ملزومات فنی که با رشد ساخت انیمیشن های رایانه ای پیشرفت کرد، چراکه به جز بخش خلاقیت و نیروی متخصص، از لحاظ نرم افزارها، برنامه های مرتبط به شدت در مضیقه بودیم و طراحی شخصیت ها در مقایسه با سایر انیمیشن های خارجی بسیار ابتدایی و غیر جذاب بود و درنهایت به جای رسیدن به جهانی شاد و مملو از رنگ و خیال گویی تنها هدف ساخت دادن چند پند و اندرز به کودک بود و به همین دلیل مورد توجه مخاطبان کودک قرار نمی گرفت. در حالی که برنامه های عروسکی همان دوره به واسطه هوشمندی سازندگان توانسته بود مخاطبان مختلفی اعم از خردسال تا بزرگسال را جذب کند‌. از سوی دیگر نگاه غالب به تولید مجال خیال پردازی های کودکانه را از انیمیشن های داخلی گرفته بود و درک مناسبی نسبت به جهان کودکانه وجود نداشت؛ موردی که همچنان در برخی نقدها نسبت به انیمیشن های موفق داخلی شنیده می‌شود و توقع این است که تمام نمادهای هویت ملی و دینی در هر انیمیشن ساخت داخل دیده شوند این در حالی است که کسی منکر استفاده از نمادهای فرهنگی و هویتی در انیمیشن نیست اما می‌توان فارغ از هر نوع نگاه داخلی، به معانی انسانی و جهان شمولی چون امید، عزت نفس، مهارت های زندگی و مهم تر ایجاد فضایی برای رشد خلاقیت و خیال در کودکان توجه کرد.

انیمیشن «ببعی قهرمان» به کارگردانی مشترک حسین صفارزادگان و میثم حسینی و تهیه کنندگی محمدمهدی مشکوری محصول سازمان سینمایی اوج به تازگی در فیلم نت اکران آنلاین شده است. «ببعی قهرمان» برگرفته از سریال انیمیشنی دوبعدی ببعی و ببعو است که جزو آثار پرمخاطب شبکه پویا بوده و از سال ۱۳۹۶ تا ۱۴۰۰ پخش شده و عملا جزو شخصیت های محبوب خردسالان دهه نودی بوده است، پس چندان عجیب نبود که این ارجاع و شناخت شخصیت اصلی به حضور پر رنگ خردسالان در سالن های سینما منجر شود.

«ببعی قهرمان» داستانی ساده از رویاهای کودکی دارد، بره کوچکی که بر اساس داستان‌هایی که از پرواز شنیده این رویا را در سر می‌پروراند. او پس از خواندن مجلات جغد در مورد پرواز تصمیم می‌گیرد پرواز کند ولی او اصولا قابلیت پرواز ندارد اما برای رسیدن به هدف به صورت خستگی ناپذیر راه را ادامه می‌دهد.

داستان دو قطب مثبت و منفی و موانع بر سر راه قهرمان را به خوبی پرورش داده است؛ از یک طرف ببعی خستگی ناپذیر تلاش می کند و در طرف مقابل پدر ببعی مخالف اهداف اوست و بوقلمون بد ذاتی هم داریم که هدفش ناامید کردن بچه هایی است که رویاهایی بزرگ در سر دارند. این تقابل در فیلمنامه باعث کشش و کشمکش های لازم برای پرداخت شخصیت، پیشبرد داستان و در نهایت تاثیر مناسب بر گروه هدف انیمیشن است.

انیمیشن «ببعی قهرمان» یک کارتون سه بعدی است که با در نظر گرفتن فعالیت جدی چند ساله انیماتورهای داخلی به شکلی استاندارد و حرفه ای عرضه شده است. فضاسازی، رنگ های زنده و شاد و خلق شخصیت های ملموس و دلنشین از جمله قابلیت های مهم این انیمیشن سینمایی است. از دیگر ویژگی های «ببعی قهرمان» طراحی خوب شخصیت هاست که از لحاظ رنگ و طراحی برای رده سنی مورد نظرش جذاب است. این ویژگی در کنار شعار زده نبودن و یا استفاده از پند و اندرزهای گُل درشت باعث شده تا مخاطب این اثر با آن همراه شود و در کنار داستان بتواند از جلوه های بصری حرفه ای آن نیز بهره ببرد.

نباید این نکته را فراموش کرد که تولید آثار انیمیشن در این سال ها در جهان رشد چشمگیری داشته و روز به روز بر تعداد و کیفیتش افزوده می‌شود ، قطعا اگر نگاه بلند مدت و بهره گیری از داستان های جهان شمول با مفاهیم انسانی وجود نداشته باشد و تنها هدف ایجاد چند موقعیت برای آموزش به کودکان و نوجوانان باشد آن را قبول نمی کنند و همان نمونه های خارجی را دنبال خواهند کرد؛ هدفی که «ببعی قهرمان» آغاز کرده در همین راستاست که داستانش را بتواند در گستره ای بزرگ تر مطرح کند بی آنکه بخواهد تنها به موقعیت جغرافیایی تولیدش توجه کند‌.

ببعی قهرمان منتظر شماست

نکته ای که نباید از قلم انداخت این است که بهترین مرجع برای سنجش میزان موفقیت یک اثر هنری را نه در تعداد تماشاگر و فروش که در تاثیر و استقبال گروه هدف باید در نظر گرفت. تاثیرات این انیمیشن برای رده سنی ۴ تا ۸ سال نشان میدهد که در ارتباط با مخاطب موفق عمل کرده است و اصولا داستان، طراحی ، رنگ و موسیقی است که می تواند مخاطب خردسال و کودک را با خود همراه کند و عملا نظرات بزرگسالان در مورد ربط دادن نکات دیگر انیمیشن و جزییات به جهان بیرون اثر چندان تاثیری در کودکان ندارد. اگر اثری هنری بتواند آن جهان زیبای رنگ و نور در کنار داستانی خیال انگیز را ایجاد کند که در نهایت به مخاطب خردسالش معانی عظیمی همانند امید، اعتماد به نفس، تلاش برای رسیدن به هدف، شجاعت و… را به زبانی ساده ارائه دهد قطعا می توان آن را اثری موفق دانست پس نظرات مخالف برخی بزرگسالان که تلاش دارند این انیمیشن را به دلیل همین هوشمندی در استفاده از معانی جهان شمول مورد نقد قرار دهند، ناشی از همان دیدگاهی است که اصولا آثار کودک و نوجوان را همچون پندنامه تصور می کنند و نمی خواهند بپذیرند رده سنی خردسال و کودک آموزش ها و مهارت های مختلف زندگی را از بخش های مختلفی از جمله خانواده، مدرسه، جامعه و رسانه های اجتماعی و تصویری دریافت می کند و اگر آموزش به شکل دستوری باشد با شعار مثلا بچه ها مسواک بزنید، یا نظافت را رعایت کنید یا درس بخوانید و… همراه شود به جای جذب، باعث دوری خواهد شد.

خوشبختانه «ببعی قهرمان» دچار این اشتباه نیست و تنها تلاش دارد فضایی برای فهم درونی مخاطبش ایجاد کند جای اینکه او را با شعار و پند و اندرزهای مستقیم از خود براند.

انیمیشن سینمایی «ببعی قهرمان» قطعا در زمینه دیالوگ نویسی، موسیقی و ترانه همچنان نیاز به تلاش بیشتری دارد اما تا همین جا و در همین سطح نیز توانسته نگاهی تازه به مقوله انیمیشن ایرانی با مفاهیمی جهان شمول داشته باشد که قابل تحسین است.

نوید جعفری

بیشتر بخوانید

همه چیز درباره انیمیشن «ببعی قهرمان»