چرا تب برها بهترین راه مقابله با آنفلوانزا نیستند؟

به گزارش رکنا به نقل از ایندیپندنت، در فصل شیوع آنفلوانزا و سرماخوردگی ، توصیه‌ها‌ــ حرفه‌ای و غیرحرفه‌‌ای‌ــ در مورد نوشیدن مایعات فراوان، مصرف داروهای تب‌بر مانند استامینوفن ، ایبوپروفن یا آسپرین افزایش می‌یابد.

این توصیه‌های که با هدف کمک ارائه می‌شوند و بسیار متداول‌اند، اغلب برای افراد مبتلا به سرماخوردگی یا آنفلوانزا آرامش‌بخش و تسلی‌دهنده‌اند، اما شاید تعجب کنید اگر بدانید که پشتوانه علمی این توصیه‌ها در خوش‌بینانه‌ترین حالت ناکافی و در بدترین حالت گمراه‌کننده است.

فیزیولوژیست ورزشی از دانشگاه ایالتی وین، که درباره نحوه تنظیم مایعات و دمای بدن مطالعه کرده است، می‌گوید شواهد گسترده‌ای وجود دارد که نشان می‌دهد نوشیدن مایعات زیاد و مصرف داروهای تب‌بر‌ــ چه آسپیرین، استامینوفن یا ایبوپروفن‌ــ همیشه به بهبودی کمک نمی‌کند و حتی در مواردی، ممکن است مضر هم باشد. 

به گفته او، مطالعات پایه‌ای و جدیدتر نشان می‌دهند که این تب‌برها ممکن است واکنش ایمنی بدن به عفونت را تضعیف کنند یا عوارض جانبی ناخواسته‌ای داشته باشند.

تب چیست؟

تب در واقع یک افزایش کنترل‌شده دمای بدن است که در واکنش به مهاجمان میکروبی رخ می‌دهد. هرچه عفونت شدیدتر باشد، تب بالاتر می‌رود. تب داشتن همیشه بد نیست و در واقع یکی از سازوکارهایی است که بدن انسان در طول دوران تکامل برای مقابله با عفونت‌ها به آن دست یافته است. در بسیاری از گونه‌های جانوری هم تب مزیتی حیاتی و مفید برای بقا محسوب می‌شود. اما تب پیامد‌هایی هم دارد و اگر دمای بدن بیش از حد بالا رود، می‌تواند مرگبار باشد. 

سوخت‌وساز بدن به ازای هر یک درجه سانتی‌گراد افزایش دما، حدود ۱۰ درصد افزایش می‌یابد و بدن بیشتر از حالت عادی کالری مصرف می‌کند. وقتی دمای بدن همچنان افزایش می‌یابد، بدن هورمون‌هایی آزاد می‌کند تا تب را کنترل کند. مطالعات نشان می‌دهد وقتی داروهای تب‌بر مانند استامینوفن یا آسپرین وارد این فرایند پیچیده می‌شوند، اگرچه حال فرد را بهتر می‌کنند، باعث انتشار بیشتر ویروس و سرکوب پاسخ ایمنی بدن به عفونت می‌شوند.

یک مطالعه دوسوکور کنترل‌شده با دارونما نشان داد در افراد سالمی که به ویروس سرماخوردگی آلوده شدند و به مدت یک هفته آسپیرین یا استامینوفن مصرف کردند، پاسخ ایمنی کاهش‌ و انتشار ویروس افزایش یافت؛ به این معنا که ویروس بیشتری از طریق بینی دفع می‌کردند. مطالعه دیگری هم نشان داد که مصرف آسپیرین علائم تب را به‌طور موثری کاهش اما انتشار ویروس را افزایش می‌دهد.

مطالعه‌ای جدید هشدار داده است که اگر همه به مصرف داروهای تب‌بر روی بیاورند، موارد ابتلا به آنفلوانزا و مرگ‌ومیرهای مرتبط با آن بیشتر خواهد شد. علاوه بر این، افزایش دمای بدن یا تب می‌تواند به مبارزه با ویروس کرونا هم کمک کند، زیرا رشد ویروس را در ریه‌ها کاهش می‌دهد. به عبارت دیگر، تب‌ می‌تواند به بدن در مبارزه با ویروس‌ها کمک کند و نرخ ابتلا و مرگ‌ومیر را کاهش دهد.

نوشیدن مایعات برای از بین بردن آنفلوانزا

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌های آمریکا توصیه می‌کند که برای پیشگیری از کم‌آبی، هنگام تب، عفونت یا پس از تزریق واکسن کووید‌ــ۱۹ مایعات بیشتری بنوشید، اما برای تایید این توصیه شواهد علمی اندکی وجود دارد. 

درست است که نوشیدن مایعات هنگام کم‌آبی برای کاهش تب ضروری است اما باید این نکته را در نظر داشت که همه افرادی که تب دارند، دچار کم‌آبی نیستند. مجبور کردن افرادی که تشنه نیستند به نوشیدن مایعات بیشتر از حد نیاز اغلب ناخوشایند است و توصیه نمی‌شود.

یک مطالعه که توصیه نوشیدن مقدار زیادی مایعات را ارزیابی کرده بود، به این نتیجه رسید که افزایش مصرف مایعات هنگام بیماری ممکن است فایده‌ای نداشته باشد و برای اثبات آن به مطالعات دقیق‌تری نیاز است. در حقیقت مصرف بیش از حد مایعات می‌تواند بالقوه‌ خطرناک هم باشد. 

دلیلش این است که بدن برای جلوگیری از تشدید خطرناک تب، هورمون‌های ضدادرار ترشح می‌کند و ادرار کاهش می‌یابد. در واقع از طریق کلیه‌ها، آب را حفظ می‌کند. بنابراین، اگر فرد تب‌دار بیشتر از نیازش آب بنوشد، ممکن است به مسمومیت آب یا هیپوناترمی دچار شود که در آن سطح سدیم خون بیش از حد پایین می‌آید و حتی می‌تواند کشنده باشد.

یک مطالعه نشان داد تقریبا یک‌چهارم بیماران مبتلا به کوویدــ۱۹ که به بیمارستان مراجعه کرده بودند، هنگام پذیرش، هیپوناترمی داشتند. هیپوناترمی می‌تواند وضعیت تنفسی فرد را بدتر کند، به‌طوری‌ که نیاز به استفاده از دستگاه‌های تنفسی بیشتر می‌شود.

پس شاید وقت آن رسیده باشد که در این توصیه‌های مرسوم، کمی بازنگری کنید. اگر تب خفیف یا متوسط است، به جای اینکه آن را فورا پایین بیاورید، بهتر است گرم بمانید و حتی زیر پتو بروید و استراحت کنید تا بدنتان بتواند با تب مقابله کند. انرژی خود را حفظ کنید و از فعالیت‌های اضافی و انرژی‌بر هم اجتناب کنید، زیرا سوخت‌وساز شما در حالت فعال است. داروهای تب‌بر را هم با احتیاط مصرف کنید. مایعات بنوشید، اما فقط به میزان تحمل بدن و ترجیحا زمانی که تشنه‌اید.

و پیشنهاد آخر که می‌تواند آرامش‌بخش‌تر باشد: هنگام تب ناشی از آنفلوانزا و سرماخوردگی یا عوارض جانبی واکسن، بهتر است مایعات گرم حاوی سدیم بنوشید. سوپ‌هایی که با عصاره گوشت درست می‌شوند، سدیم دارند و می‌توانند به جلوگیری از هیپوناترمی کمک کنند. همچنین اگرچه شواهد علمی کم و متناقضی در دست است، برخی مطالعات نشان داده‌اند که خوردن سوپ مرغ هنگام تب ناشی از آنفلوانزا، بهتر از آب است.