هپارین چیست؟ + فیلم

به گزارش رکنا، هپارین یک داروی ضد انعقاد خون است که برای پیشگیری و درمان لخته‌های خونی استفاده می‌شود. این دارو با کاهش توانایی خون برای لخته شدن، از ایجاد یا بزرگ شدن لخته‌ها جلوگیری می‌کند. هپارین به‌طور معمول در بیمارستان‌ها برای پیشگیری از ترومبوز وریدی عمیق (DVT)، آمبولی ریه، و در برخی موارد دیگر مثل جراحی‌های قلبی یا دیالیز استفاده می‌شود.

هپارین به‌صورت تزریقی (زیرپوستی یا داخل وریدی) تجویز می‌شود و اثر آن سریع شروع می‌شود. با این حال، استفاده از آن نیاز به پایش دقیق دارد، زیرا مصرف بیش‌ازحد آن ممکن است منجر به خونریزی شود.

1. مشخصات کلی هپارین

• نوع دارو: ضد انعقاد خون

• نحوه مصرف: تزریقی (زیرپوستی یا وریدی)

• مکانیزم اثر: فعال‌سازی آنتی‌ترومبین III و مهار فاکتورهای انعقادی مانند ترومبین و فاکتور Xa

• کاربردها:

  • پیشگیری و درمان ترومبوز وریدی عمیق (DVT)

  • آمبولی ریه

  • پیشگیری از لخته شدن در دیالیز یا جراحی قلب باز

• اثرگذاری: سریع (چند دقیقه پس از تزریق وریدی)

2. مقایسه هپارین با داروهای مشابه

3. مزایا و معایب هپارین

مزایا:

• شروع اثر سریع (مناسب برای شرایط اورژانسی)

• امکان توقف سریع اثر (با قطع مصرف یا تجویز پادزهر پروتامین سولفات)

• ارزان‌تر نسبت به انوکساپارین

معایب:

• نیاز به پایش مداوم (تست PTT)

• ریسک خونریزی بالا

• امکان بروز عارضه نادر اما خطرناک به نام ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین (HIT)

4. عوارض جانبی هپارین

• شایع: خونریزی

• نادر:

  • ترومبوسیتوپنی ناشی از هپارین (HIT)

  • واکنش‌های آلرژیک

  • کاهش تراکم استخوان در مصرف طولانی‌مدت

5. قیمت (تخمینی)

قیمت هپارین نسبتاً ارزان‌تر است، اما ممکن است در برخی کشورها یا بسته به نسخه‌های خاص کمی تغییر کند. برای مقایسه:

• هپارین استاندارد: ارزان‌تر از انوکساپارین

• انوکساپارین: گران‌تر (به دلیل فرمولاسیون پیشرفته‌تر و مصرف آسان‌تر)

• وارفارین: بسیار ارزان‌تر، اما هزینه پایش مداوم آن ممکن است قابل توجه باشد.

6. انتخاب دارو بر اساس شرایط بیمار

• هپارین: شرایط حاد و اورژانسی (مانند DVT یا آمبولی ریوی حاد)

• انوکساپارین: گزینه مناسب‌تر برای بیماران سرپایی یا باردار

• وارفارین: درمان طولانی‌مدت برای بیماران با ریسک پایدار

7. جدول نهایی برای مرور سریع