بافت‌های تاریخی مهیای زندگی شود/ 1400 شهر ایران، موزه است!

به گزارش رکنا از اصفهان؛ علی قاسم‌زاده در نخستین اجلاس مجمع شهرهای تاریخی کشور در اصفهان اظهار کرد: شعار اجلاس «شهر تاریخی شهر زندگی» است، بر این اساس با مروری بر آثار تاریخی شهر، آن‌ها را به چند دسته تقسیم کردم که قابل تعمیم به شهرهای دیگر است.

وی با بیان اینکه حفظ بافت و آثار تاریخی صرفاً به‌معنای نگهداری از آن‌ها نیست، بلکه ضرورت دارد که این بافت مهیای زندگی شود و سرزندگی خود را حفظ کند، افزود: ردِ بعضی آثار تاریخی را فقط می‌توان در کتاب‌ها پیدا کرد که متأثر می‌شویم، همچون عمارت نمکدان که اثری از آن در شهر نیست.

شهردار اصفهان تصریح کرد: دسته دیگر آثار تخریب شده‌ای است که از آن‌ها نمادی بر جای گذاشتیم، از جمله حمام خسرو آقا تا آن را فراموش نکنیم.

قاسم‌زاده ادامه داد: دسته دیگر، آثاری است که آن‌ها را فریز کردیم و درِ آن‌ها را بستیم، زیرا منابع مالی برای احیای آن نداریم؛ بخشی از آن در اختیار سازمان میراث، اداره کل راه و شهرسازی یا شهرداری است که باید آن‌ها را از این حالت فریز خارج کنیم.

وی با بیان اینکه بخشی از آثار مرمت و جزو آثار موزه‌ای شده است و صرفاً بازدید می‌شود، گفت: یک دسته از آثار تاریخی همچون خانه آقا نورالله نجفی یا خانه مشروطیت را احیا کردیم و به چرخه زندگی بازگرداندیم، اما فقط حالت موزه‌ای ندارد و وارد چرخه فرهنگی اجتماعی شده است.

شهردار اصفهان تصریح کرد: دسته بعدی آثاری است که نه‌تنها وارد مدار کردیم و سطح اولیه حیات را در آن حفظ کردیم، بلکه آن را مناسب زندگی کردیم تا سرزنده باشد؛ به‌عنوان مثال چهارباغ که نه‌تنها زنده است، بلکه مناسب زندگی شده و سرزنده است.

گردشگری، هوش مصنوعی و انرژی نوین پیشران‌های توسعه اصفهان در ۴ سال آینده

همچنین مهدی جمالی‌نژاد استاندار اصفهان در این اجلاس اظهار کرد: بیش از ۶۰ هزار روستا و سکونت‌گاه در کشور ما وجود دارد که به بیش از دو سوم آن دسترسی نداریم، زیرا خالی از سکنه شده‌اند.

وی افزود: بیش از ۱۴۰۰ شهر کشور موزه بی‌سقف هستند و به‌تبع آن روستاهایی نیز با این ویژگی وجود دارند.

استاندار اصفهان با بیان اینکه شهرها به‌عنوان موزه‌های بی‌سقف ریشه در تاریخ دارند و با اصالت هستند، گفت: این اجلاس و شکل‌گیری آن، کار مشترک وزارت کشور، سازمان شهرداری‌ها، شهرداری اصفهان و شهرهای تاریخی کشور است، البته شهردار اصفهان نیز کار ارزشمندی را رقم زد.

وی با بیان اینکه برنامه هفتم توسعه نیز به این بلوغ و تکامل رسیده است و یادآور می‌شود که شهرداری برای خود تصمیم بگیرد و روی پای خود بایستد، ادامه داد: شهرها باید به ریشه خود توجه کنند؛ به‌عنوان مثال یزد از شهرهایی است که ریشه و اصالت خود را نگه داشته است و بسیاری از آثار تاریخی و بافت قدیمی آن‌ها باقی مانده است.

استاندار اصفهان گفت: شهرداری‌ها باید این خلاقیت را داشته باشند که در کنار معماری‌های نوین فرصت داشته باشند که در بافت‌های تاریخی اقدامات تاریخی ریشه‌دار انجام دهند.

جمالی‌نژاد تصریح کرد: در استان اصفهان سه موضوع اصلی و اساسی ازجمله گردشگری، هوش مصنوعی و انرژی نوین یا خورشیدی را برای توسعه استان مطرح کردیم که این سه موضوع تا چهار سال آینده به عنوان موضوعات پیشران توسعه استان مطرح می‌شود و شهرداری اصفهان نقش مهمی در موضوع نخست یعنی گردشگری دارد.

مجمع شهرهای تاریخی کشور در یونسکو ثبت شود

اکبر یوسفی، معاون اجرایی کمیسیون ملی یونسکو در ایران در این اجلاس اظهار کرد: از درایت شهرداری در برگزاری این اجلاس در راستای احیا، نگهداری شهرهای تاریخی و آثار آن که اقدام بسیار مهمی است، تقدیر می‌کنیم.

وی افزود: یکی از موضوعات با اهمیت در یونسکو حفظ آثار ملموس و غیر ملموس در کشورها است، در این راستا جمهوری اسلامی ایران با پیگیری‌های انجام شده، آثار مهمی را در کشور در یونسکو به ثبت رسانده است.

معاون اجرایی کمیسیون ملی یونسکو در ایران تصریح کرد: ثبت ۵۴ کاروانسرا و موارد مشابه آن در دو سال اخیر در یونسکو نشانه پیگیری مداوم و مستمر کمیسیون ملی یونسکو ایران بوده است که امیدواریم دوره بعد این مجمع در یونسکو ثبت و زمینه فعالیت قانونمند مثمر ثمر آن فراهم شود.

وجود ۳۳۰ هزار خانه ناپایدار در بافت‌ تاریخی کشور

همچنین محمد آئینی معاون وزیر راه و شهرسازی در این اجلاس با اشاره به اینکه شهرداری‌ها شهرها را زنده نگه می‌دارند، بنابراین نباید تنها به دنبال زندگی در بافت تاریخی باشیم، بلکه باید آن‌ها را سرزنده کنیم.

معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه در بافت‌های تاریخی کشور بیش از ۸۳۰ هزار خانوار زندگی می‌کنند، تصریح کرد: در این بافت‌ها ۳۳۰ هزار خانه ناپایدار وجود دارد که جان خانوار ساکن در آن در معرض خطر است؛ این آمار نشان می‌دهد بیش از آنکه در بافت‌های تاریخی باید زندگی و سرزندگی را تحقق ببخشیم، باید به نجات زندگی در این بافت‌ها توجه کنیم و به‌طور قطع این مجمع باید این موضوع را در دستور اصلی کار خود قرار دهد.

آئینی با بیان اینکه درباره اهمیت نجات زندگی در بافت تاریخی بارها تاکید شده است، اما بازخورد صریح و شفاف در این باره نمی‌بینم، گفت: خطر زلزله جدی است و جان ۳۵۰ هزار خانوار در بافت تاریخی کشور باید مورد توجه قرار گیرد؛ در این راستا مقاوم سازی مرمت ابنیه و پایدار شدن آن در مقابل خطر زلزله دستور کار جدی مجمع باشد.

بخش دولتی از دخالت‌ بی‌ثمر بپرهیزد و احیای بافت تاریخی را به مردم بسپارد

علیرضا ایزدی، مدیرکل ثبت آثار و حفظ و احیای میراث معنوی و طبیعی وزارت میراث فرهنگی نیز در این اجلاس اظهار کرد: میان بافت تاریخی و بافت فرسوده تفاوت وجود دارد، بافت تاریخی منبع ریشه و اصالت مردم این سرزمین است که در اثر غفلت و کم‌توجهی ما به بافت فرسوده تبدیل شده است.

وی افزود: سوءمدیریت‌ها منابع آبی اصفهان را به خشکی کشانید و نباید اجازه داد بافت تاریخی این شهر نیز بیش از این به نابودی کشیده شود و‌ تجارب ناموفق و‌ تاسف‌بار جداره چهارباغ عباسی، محوطه پشت مسجد امام و ساختمان ارگ جهان‌نما دوباره تکرار شوند.

ایزدی ادامه داد: بخش دولتی باید محدوده دخالت خود را در حوزه احیای بافت تاریخی بشناسد، از دخالت بی‌ثمر بپرهیزد و تا جایی که امکان دارد کار را به خود مردم و بخش خصوصی واگذار کند.

اصفهان/ بهمن راعی