افشاگری مادر تونبرگ از کودکی پردرد گرتا

 مالنا ارنمان که در سوئد خواننده اپراست، نخستین بار لب به سخن گشوده و روایتی احساسی و تکان‌دهنده از فرزند ۱۶ ساله‌اش ارائه داده است؛ دختری که از همان دوران کودکی مبتلا به اوتیسم بود و درگیر شدن با فعالیت‌های اجتماعی و زیست‌محطیی کمک کرد به روند اختلال در غذا خوردن چیره شود.

کتاب تورنبرگ‌ها با نام «خانه ما روی آتش است – قاب‌هایی از بحران در یک خانواده و یک سیاره» کمتر از دو هفته دیگر به بازار می‌آید؛ کتابی ۲۸۸ صفحه‌ای که تمام اعضای خانواده تورنبرگ یعنی مالنا و بیتا ارنمان و گرتا و سوانته تورنبرگ در نوشتن آن همکاری کرده‌اند. نسخه جلد سخت «خانه ما روی آتش است» پنجم مارس ۲۰۲۰ از سوی شرکت انتشاراتی پنگوئن در دسترس علاقه‌مندان قرار می‌گیرد.

خانم ارنمان در بخشی از کتاب درباره دختر بزرگ‌ترش گرتا چنین گفته است: «او داشت به آرامی در گونه‌ای از تاریکی محود می‌شد. پیانو زدن را کنار گذاشت. دیگر نمی‌خندید. حرف نمی‌زد و دست از غذا خوردن هم کشید.» او که در سوئد یک خواننده تحسین‌شده اپراست، همراه همسرش سوانته تونبرگ (بازیگر سینما و تئاتر) کوشید با سکوت گرتا و غذا نخوردن او کنار بیاید. دخترک هیچ نمی‌خورد جز اندکی برنج، آووکادو و نوعی غذای خمیری به نام نوکی.

گرتا در کمتر از دو ماه ۱۰ کیلو وزن کم کرد و در آستانه بستری شدن در بیمارستان بود. با این حال وقتی دوباره به مدرسه برگشت، پدرش فهمید آنجا هم با او بدرفتاری می‌شود: «مدرسه با دخترمان همدردی نمی‌کرد. فهم آنها از شرایط متفاوت بود و فکر می‌کردند این مشکل خود گرتاست.» پس از افزایش وزن، روانپزشک‌ها دریافتند دخترک به سندروم اسپرگر مبتلاست و گونه‌ای اختلال وسواس فکری-عملی هم دارد.

نقطه عطف زندگی گرتا نمایش یک فیلم با موضوع محیط زیست در کلاس درس بود؛ تصاویری که نشان می‌داد انبوه زباله در اقیانوس‌ها رها و «یک جزیره از پلاستیک» در اقیانوس آرام تشکیل شده است. هر چند دیگر بچه‌های کلاس پس از پایان نمایش فیلم درگیر سفر معلم به نیویورک و پرواز به ویتنام و تایلند بودند اما تمام ذهن گرتا را بحران محیط زیست درگیر کرده بود و مدام به آن صحنه‌ها فکر می‌کرد.

تونبرگ نخستین تحصن خود را در اعتراض به بحران اقلیم تابستان ۲۰۱۸ بیرون دفتر نخست‌وزیر سوئد با یک پلاکارد دست‌ساز برگزار کرد. وقتی دیگر فعالان محیط زیست هم به گرتا پیوستند، پدرش کوشید او را به رفتن به خانه ترغیب کند. در سومین روز تحصن، یکی از حاضران به گرتا نودل سبزی‌های تایلندی تعارف کرد و دخترک تا توانست از آن خورد. مشکل غذا خوردن او هم داشت به تدریج حل می‌شد.

گرتا تونبرگ این هفته به بریتانیا می‌رود تا در گردهمایی اعتراض‌آمیز در بریستول شرکت کند. او حالا با بسیاری از سیاستمداران دنیا دیدار و در سازمان ملل و گردهمایی اقتصاد جهانی در داووس سخنرانی کرده است. برخی هم می‌گویند شاید بنیاد نوبل جایزه صلح نوبل را به دخترک ۱۶ ساله سوئدی بدهد تا گنجینه افتخارهای او کامل شود!