صفر تا صد عکاسی جنایی ! + فیلم گفتگو ها و عکس های شهلا جاهد در صحنه قتل !

به گزارش رکنا، پرونده های جنایی در همه جوامع وجود دارد و یکی از حساس ترین و مهم ترین بخش اخبار را اخبار حوادث و عکاسی از این بخش خبری تشکیل می دهد چراکه از دل جامعه بیرون می آید و به نوعی هشدار برای افراد دیگر جامعه است تا با احتیاط بیشتری به زندگی خود بپردازند. مستند پژوهشی « عکاسی جنایی » به تهیه‌کنندگی و کارگردانی جمشید رئوفی برای به تصویر کشیدن بخش هایی از حساسیت و زحماتی که قشر خبرنگار و عکاس در حوزه حوادث می کشند آماده شده است. در ادامه به همین بهانه بخش هایی از صحبت های مهدی ابراهیمی که از خبرنگاران پیشکسوت حوزه حوادث و سردبیر رکنا است، مسعود ابراهیمی از پیشکسوتان حوادث مطبوعات و مدیرمسئول رکنا و همچنین اصغر آزاددل که عکس های فوق العاده ای را از پرونده های جنایی دهه 70 به بعد را آورده ایم.

مهدی ابراهیمی ، عکاس و خبرنگار سابق حوادث روزنامه ایران - سردبیر رکنا -گفت: صفحه حوادث بدون عکس یک ریال هم نمی ارزد. حوادث مثل یک پازل است یعنی عکس تکمیل کننده خبر است. مخاطب خاص حوادث فقط دنبال خواندن مطلب نیست و می خواهد عکس را ببیند. البته در مورد یادداشت قضیه فرق دارد. ما خبرنگاران حوادث هرجا که اجازه داشته باشیم حضور داریم و اینطور نیست که فقط برای بازسازی صحنه باشیم. از لحظه قبل اگر به ما اجازه دهند که حضور داریم و در غیر این صورت به نوعی شیطنت می کنیم تا بتوانیم در صحنه جرم حضور یابیم چراکه این مناطق ورود ممنوع است برای هرکسی غیر از طرفین اتفاق و پلیس و دستگاه قضا.

او افزود: ما خبرنگاران حوادث به هرکس بگوییم که این صحنه قتل خیلی فجیع بوده و این قاتل خطرناک است خصوصا در قتل های زنجیره ای ممکن است مردم نپذیرند نوشته ما را اما اگر عکس آن صحنه را حتی فلو شده داشته باشیم مردم می پذیرند. اینکه شما یک صحنه دلخراش را از یک پرونده جنایی نشان می دهی و به مردم می گویی که این دلایل باعث شده چنین اتفاقی بیفتد باید بعد به این نتیجه برسی که حالا چه کار کنیم که این دلایل موجب این اتفاق نشود.

مهدی ابراهیمی درباره تاثیر عکس از یک پرونده جنایی روی روح و روان و زندگی شخصی اش گفت: من خودم یک عکس جنایی را دیدم و با اینکه عکاسش نبودم تا رسیدن به خانه گریه کردم یا موردی از پرونده های جنایی بوده که پسرم را بغل کردم و شروع به اشک ریختن کردم. من روی بچه ها به ویژه حساسم.

ابراهیمی درباره اهمیت کار خبرنگاران و عکاسان حوادث معتقد است که حضور عکاس و خبرنگار حوادث در صحنه بازسازی به پلیس می تواند کمک کند اما هنوز پلیس این مسئله را نپذیرفته است. او افزود: طبق ماده 181 قانون مطبوعات انتشار هرگونه خبر و عکسی از هر پرونده قضایی تا زمان قطعیت حکم ممنوع است اما چرا ما انتشار می دهیم؟ قانون به مسئول رسیدگی به پرونده اجازه داده (قاضی پرونده و بازرس) که در شرایط خاص برای پیشبرد پرونده اش اجازه دهد که چنین عکس هایی انتشار داده شود.

خبرنگاران وقتی نزدیک می شوند به پلیس و قوه قضاییه به نوعی از خود آنها می شوند. من همیشه این ادعا را دارم که ما یکی از بازوهای قوه قضاییه و پلیس هستیم برای روشنگری جامعه درباره حوادث.

اصغر آزاددل ، عکاس مطبوعات و عکاس سابق صفحه حوادث روزنامه ایران گفت: در بحث خبر عکس های حادثه ای بیشترین تاثیر را دارد. در حوادث مختلف طبیعی و غیر طبیعی همیشه عکس حرف اول را می زند. شاید خبر در لحظات اول مهم باشد این تصویر و عکس است که هم تاثیرگذاری بیشتری دارد و هم به خبر جلا و قوت می بخشد. بعد برای بازسازی صحنه اعلام می کنند و مشکلی ندارد یا برای دادگاه های علنی و بیرون دادگاه که بتوانند از حاشیه های پرونده عکس بگیرند یا اگر پرونده هایی به اعدام در ملا عام بکشد چون اعدام در زندان هم داریم ولی عکاسی از آن غیرقانونی است و فقط می توان آنجا حضور یافت برای دیدن اعدام تا به شکل مستند وجود داشته باشد که فرد مجرم واقعا اعدام شده است.

آزاددل درباره انتشار عکس های جنایی گفت: نشان دادن عکس های جنایی خیلی وقت ها برای عموم جامعه به ویژه بچه ها و سنین پایین درست نیست. همچنین عکس هایی که در بحث جنایت یا حوادث مختلف نمی توان چهره را نشان داد کمی سخت است.

او معتقد است کلا عکس جنایی و حوادث بیشتر جنبه عبرت گیری دارد که بقیه مردم بخوانند و ببینند و آن اشتباه را انجام ندهند. طبیعتا اگر ندامت در چهره یک قاتل دیده شود خیلی تاثیرگذارتر است تا عکس را از پشت یا رو به رو بگیریم و یک نوار روی چشم های فرد بگذاریم.

یک عکس جنایی خوب با توجه به شرایط باید تمام جوانب موضوع را نشان دهد البته اگر محدودیت نداشته باشی اما تا جایی که به عکاس اجازه بدهند باید از همه جوانب عکاسی کند به طوری که خواننده وقتی آن عکس را می بیند نیازی نداشته باشد که خیلی از مسائل را برایش بنویسی.

حال یک حادثه را اگر بتوانیم درست ثبت کنیم روی مخاطب هم همان تاثیر را می گذارد و روح خبر را بهتر جا می اندازد چون ما در صحنه بودیم و زنده آن حادثه و اتفاق را دیدیم و باید مخاطب با دیدن عکس ها به همان نتیجه برسد.

آزاددل درباره اهمیت نقش عکاسان در دنیای امروزی گفت: الان خیلی نقش عکاسان پررنگ نیست و بیشتر مردمی شده است چون مردم بیشتر دنبال فضای مجازی هستند و خبر را سریع می خواهند پیگیری کنند. عکس های سیل و زلزله که مردم می گیرند سریع تر می رسد تا اکیپ خبری برسد به صحنه.

فکر می کنم همین سرعت رسیدن عکس تاثیر خیلی زیادی گذاشته و باعث شده که عکاسان خیلی جاها از برنامه عقب بمانند. روزهای بعد حادثه برای عکاسان است ولی روز اول و لحظه نخست برای عکاسان نیست و خیلی وقت ها برای مردم است. اگر شانسی براساس اتفاق یا ارتباطی که عکاسان دارند یک عکاس سریع تر از بقیه برسد ولی همه باهم نمی رسند.

در صحنه های جرم و جنایت که بدتر است وضع؛ چراکه عکاسان یا دعوت نمی شوند یا اجازه نمی دهند که بخواهند از اصل صحنه عکاسی کنند. به نظر من خبرنگاران حوادث در بخش جنایی بیشتر از عکاسان عکاسی کرده اند. شاید شغل شان نبوده ولی همیشه دوربین همراه شان است و با اینکه من عکاس حرفه ای بودم ولی هیچ گاه به اندازه آنها در محیط یک حادثه قرار نگرفته ام. شاید بحث هنری و فنی عکس را خبرنگاران در نظر نگرفته و یک یا دو فریم بیشتر نگیرند تا کارشان راه بیفتد ولی عکس های خوبی هم داشته اند و عکس های لحظه ای بیشتر از ما عکاسان داشته اند.

هفته نامه ها به عکس خیلی وابسته بودند در یک دوره ای مخصوصا عکس های جنایی و حتی عکس بازسازی هم جواب می داد. یکسری خواننده با عکس بیشتر جذب سوژه خبری می شوند و به سمت آن رسانه می روند.

محدودیت ها همیشه باعث شده که مهم ترین عکس جنایی که می شود گفت اولین عکس است نباشد. ما خیلی وقت ها عکس های بعدی را داریم یعنی یک فیلم که 10 دقیقه و یکربع اول آن نیست و شما باید به زور نوشتار و توضیحات و عکس های بعدی منظورتان را برسانی.

مسعود ابراهیمی ، مدیرمسئول رکنا و عکاس و خبرنگار پیشکسوت حوادث در مطبوعات هم درباره تاثیر حوادث بر یک فرد گفت: واقعا در آن صحنه دلخراش بودن و تصمیم گرفتن برای زدن یک شاتل یا اشک ریختن را نمی شود در کنار هم دید.