با این دکمه جهان را دو قسمت کنید!

ناسا در تصویری که چندی پیش بعنوان «تصویر روز» منتشر کرد، یکی از مهم‌ترین قوانین فیزیک جدید را با زبانی ساده توضیح می‌دهد که تحولی در درک ما از زندگی روزمره ایجاد کرده است. اگر به وبسایت تصویر روز ناسا (APOD - Astronomy Picture of the Day) سری بزنید، تصویری از یک فضانورد با دکمه‌ای قرمز در دستش خواهید دید که با فشار دادن آن، طبق «اصل عدم قطعیت» جهان این فضانورد را تغییر می‌دهید.

با توجه به نظریه‌های فیزیک جدید، قبل از اینکه این دکمه را فشار دهید، دو جهان احتمالی در آینده نزدیک شما به وجود می‌آید. با این حال، بعد از فشار دادن دکمه، فقط در یکی از این جهان‌ها وجود خواهید داشت. این تصویر ناسا، یک نسخه واقعی تحت وب از آزمایش گربه شرودینگر است که با کلیک روی دکمه قرمز، گربه‌ای زنده و یا گربه‌ای مرده در دست فضانورد خواهید دید.

در لحظه‌ای که روی دکمه کلیک می‌کنید، تحلیل مغزتان به همراه زمان‌بندی دستگاه شما باعث می‌شود تا این آزمایش نتیجه‌ای تصادفی با توجه مکانیک کوانتومی داشته باشد. این آزمایش فقط دو نتیجه خواهد داشت که در نهایت به مردن یا زنده ماندن گربه در دو دنیای متفاوت یا دو «جهان موازی» منجر می‌شود.

گربه شرودینگر و جهان‌های موازی

موضوع جهان‌های موازی همچنان یکی از جنجالی‌ترین مسائل فیزیک جدید به شمار می‌رود که هنوز فیزیکدانان بحث‌های زیادی بر سر آن دارند. برخی از آن‌ها معتقدند که تصمیم شخصی و لحظه‌ای شما باعث می‌شود تا جهان به دو قسمت تقسیم شود که در یکی از آن‌ها گربه زنده می‌ماند و در دنیای دیگر گربه می‌میرد. در این صورت، دو دنیای جدید در جهان‌های چندگانه (Multiverse) ایجاد می‌شود و شما به طور تصادفی و با توجه به عوامل فیزیکی نقش داشته در تصمیمتان، در یکی از آن‌ها حضور خواهید داشت.

برخی دیگر احتمال می‌دهند با کلیک روی دکمه، این دو دنیای احتمالی در هم فرو می‌ریزند و یکی می‌شوند. البته باید گفت که طبق اصل عدم قطعیت، هر چه بیشتر تلاش کنید تا نتیجه احتمالی را پیش‌بینی کنید، دقت شما کاهش می‌یابد و در نتیجه آزمایش تاثیر خواهد داشت. بنابراین نمی‌توانید نتیجه این آزمایش را پیش‌بینی کنید و به طور تصادفی فقط یکی از نتایج رخ خواهد داد.

گروه دیگری از فیزیکدانان معتقدند که جهان به طور کلاسیک قابل پیش‌بینی است و با کلیک روی دکمه واقعا دنیا را به دو قسمت تقسیم نمی‌کنید و فقط عملی از پیش تعیین شده را انجام می‌دهید. در حال حاضر، فیزیکدانان نظری تلاش می‌کنند تا بتوانند چنین اتفاقاتی را با محاسبات ریاضیاتی سنگین و با دقتی بالا توجیه کنند و در نهایت به معادله‌ای کلی برای پیش‌بینی تمام رخدادهای جهان برسند.